Fluxx

Het spel …

Het is erg lastig om Fluxx te beschrijven omdat het het meest on(be)grijpbare spel is dat ik ken. Je kunt je zelfs afvragen of Fluxx zich niet beter laat omschrijven als bezigheid of belevenis dan als spel. En dat terwijl het tegelijkertijd het meest duidelijke spel is dat er is, de regels liggen namelijk op tafel. Als je de draad nu al kwijt bent, dat geeft niets, dat is precies de bedoeling van Fluxx. Zodra je de on(be)grijpbaarheid accepteert, begint het interessant te worden.

Aan het begin van het spel ligt er bij Fluxx één kaart op tafel waarop alle regels van het spel staan, namelijk trek een kaart en speel er vervolgens één. Hoe moeilijk kan het zijn? Er zijn verschillende soorten kaarten in het spel, namelijk regelkaarten, motiefkaarten, actiekaarten en doelkaarten. Op een doelkaart staat wat je moet doen om het spel te winnen. Omdat echter maar één doel geldig kan zijn, wisselt het doel soms meerdere keren per beurt. Op het doel staat welke motiefkaarten (bijvoorbeeld de motiefkaarten droom en geld vervullen het doel Jackpot) je voor je moet hebben liggen om te winnen. De regelkaarten brengen extra regels in het spel, bijvoorbeeld een limiet voor het aantal handkaarten dat je mag houden of een verandering in het aantal kaarten dat je mag trekken of spelen. De actiekaarten zorgen voor nog een flinke extra portie chaos en onvoorspelbaarheid. En toch komt er een moment dat iemand precies die motiefkaarten voor zich heeft liggen als het actuele doel aangeeft en daarmee wint.

Er zijn meer dan tien verschillende Fluxx-varianten op de markt (bijvoorbeeld Monty Python Fluxx, Christian Fluxx, Eco Fluxx en Zombie Fluxx). Iedere variant heeft weer andere motieven en doelen en geheel eigen manieren om de boel in de war te sturen. In de Monty Python variant kan je bijvoorbeeld extra kaarten krijgen door liedjes te zingen of met een raar accent te praten.

… en de waardering

De eerste keer dat ik Fluxx speelde begreep ik er geen snars van en was mijn onbegrip een grote bron van vermaak voor mijn medespelers. Inmiddels is het kwartje gevallen, Fluxx moet je gewoon over je heen laten komen en je moet niet al te veel moeite doen om het spel te willen begrijpen of doorgronden. Je hebt absoluut invloed op het spelverloop, maar minder op de uiteindelijke winnaar en het speelplezier zit hem in de rare wendingen die kenmerkend zijn voor het spel. Als je er voor in de stemming bent, is Fluxx een hilarische ervaring. Als je serieus een spel wilt gaan spelen, zal Fluxx alleen maar frustratie opleveren. Het is een spel dat zo leuk is als je het samen maakt.

Mijn eerste ervaring met Fluxx was een ramp: een zinloos spel, dat misschien nog wel vervelender was dan Robo Rally. Maar ik had nog niet het Inzicht bereikt. De boodschap van Fluxx is simpel, mooi en Zen: laat de zinloosheid toe in je hart en wees één met Fluxx. Dus geen serieus gedoe, speel gewoon die kaarten en zie wat er gebeurt. Omdat humor daarbij helpt, kun je maar het beste een versie spelen die de meligheid alleen maar benadrukt. Monty Python Fluxx combineert twee uitingen van hetzelfde soort melige humor is daarvoor uitstekend geschikt. Dan blijft het zelfs na het derde potje nog geestig, maar alleen als iedereen in de juiste stemming is en het niet langer dan een minuut of tien duurt.