…of toch maar 4?

Geplaatst door

Zaterdag blogde Dagmar over het geven van 6 pionnen op een vijfpuntsschaal. Een aardig gedachtenexperiment, want ook onder je favoriete spellen heb je baas boven baas. Maar niet iedereen ziet het zo, want Marcel reageerde met:

“Als je zoveel spellen hebt die buiten je schaal lopen, dan klopt de gebruikte schaalverdeling niet of je bent te gemakkelijk met het uitdelen van de maximale score”

Dat zette me aan het denken (of eigenlijk ben ik me er al een tijdje van bewust): wat is een goede schaal om spellen te waarderen? Op Spellengek gebruiken we een vijfpuntsschaal. Op BGG en op de site van het Spellenspektakel kun je de klassieke schoolcijfers uitdelen, zoals Marcel ook doet.

Maar is dat wel zo zinvol? Hoe ver kun je gaan in het oprekken van je schaal bij het geven van wat niet anders is dan een subjectieve mening? Kijk, de uiteinden zijn duidelijk: een 1 is een verschrikkelijk spel dat je liever van de aardbodem ziet verdwijnen, een 10 is een van je allergrootste favorieten die je altijd wilt blijven spelen; ik parafraseer nu even de omschrijvingen die BGG hanteert.

Maar daartussenin wordt het al moeilijk. Wat is het verschil tussen een 3 en een 4? Het zijn allebei spellen die je (neem ik aan) liever echt niet speelt. Of tussen een 8 en een 9? Allebei goede spellen, zonder blijkbaar bij je eeuwige favorieten te horen. Bij het geven van dat soort waarderingen trap je volgens mij in de illusie dat het mogelijk is spellen langs een vrij gedetailleerde rangorde in te delen. Het kan nog erger, want er zijn op BGG bijvoorbeeld mensen die nog drie decimalen extra gebruiken om verder onderscheid te maken. Misleidende schijnprecisie, als je het mij vraagt.

Waarom? Omdat hoe erg je zin hebt in een spel erg afhangt van de omstandigheden: je stemming, hoe lang geleden heb je het voor het laatst gedaan, wie zijn je medespelers? Hoe fijnmaziger je waarderingen zijn, des te vaker het voor zal komen dat wat nu een 8 is, morgen een 9 kan zijn. En als zo’n spel net zo vaak een ‘8’ als een ‘9’ is, wat is dan het ‘echte’ cijfer?

Een andere typische bijkomstigheid van een tienpuntsschaal, is dat de onderste helft nauwelijks zinvol is om te gebruiken. Immers, alles onder de 6 (of 5, afhankelijk van je instelling), zijn spellen die je echt liever niet speelt. Wat heeft het dan nog voor zin om onderscheid te maken tussen 2, 3 en 4?

Nee, dan zie ik er meer in om spellen in te delen in een beperkt aantal klassen, op basis van hoe graag je ze speelt. Om die klassen maar een labeltje te geven kun je daar net zo goed een getal voor kiezen. Op Spellengek zijn we negen jaar geleden begonnen met vijf klassen, maar inmiddels denk ik dat vier eigenlijk ook wel volstaat. Een ‘1’ staat dan voor alle spellen die ik nu 1 of 2 pionnen geef: spellen die ik liever niet speel, of ze nu hemelschreiend vervelend zijn, zoals Robo Rally, of gewoon vrij duf, zoals League of Six. ‘2’ staat voor prima spellen, niet slecht en niet goed, ‘3’ voor de gewoon leuke spellen en ‘4’ voor de echte favorieten. Dat je binnen een klasse niet alle spellen even leuk vind, is natuurlijk logisch. Ik geef Torres en Race for the Galaxy allebei een 5, maar vind Race toch echt wel een stukje leuker (een ‘6’ als het ware).

Wat je vaak ziet op een site als BGG is dat veel mensen vooral de cijfers in de range van 5 tot 9 gebruiken, en daarbuiten maar weinig. Dat is wat mij betreft meer een teken dat je schaal niet klopt, of dat je de hoogste en laagste waardering te weinig gebruikt.

Verder zie je bij een tienpuntsschaal vaak dat mensen juist zuinig zijn met hun tienen: een ’10’ heeft een aura van perfectie, waar natuurlijk alleen dat selecte groepje spellen voor in aanmerking komt. Nu is het geven van je hoogste waardering natuurlijk niet zomaar wat, maar ook weer niet zo superspeciaal dat het voorbehouden moet blijven aan een handjevol spellen. Als je op die manier je ‘tienen’ homogener wilt houden wat betreft spelkwaliteit, kan dat niet anders betekenen dan dat je ‘negens’ juist meer in kwaliteit uiteenlopen. Je verplaatst je probleem dus.

Maar goed, een vierpuntsschaal zal niet voor iedereen werken en wie weet past de tienpuntsschaal het beste bij je. Maar wees dan ook consequent en niet te zuinig met de hoge en lage waarderingen…

7 reacties

  1. Ik besteed meer aandacht aan wat er over een spel geschreven wordt dan aan punten. Als ik voor mijn aankopen louter zou afgaan op hoge scores zou ik heel wat missers in mijn collectie hebben zitten. Het geschreven onderdeel op bijvoorbeeld Spellengek krijgt van mij dan ook veel meer aandacht dan de gekleurde pionnetjes onderaan (al zien ze er wel leuk uit).

  2. “I know of several people who frequently rate out to the second decimal place.” — clearclaw @ BGG

  3. @Dagmar: ik hoef ook niet terug naar 4. Als recensent zie ik de toegevoegde waarde van 5 pionnen wel. Maar als spelconsument vind ik het minder nodig.

    @Marcel: Wat voor systeem je ook gebruikt, ik denk dat je het best bezig bent als je alle waarderingen met enige regelmaat gebruikt. Een mooie Bellcurve is een teken dat je geen waarderingen te vaak of te weinig gebruikt, denk ik.

    @Eugene: Je schaal als een verkapte top-100 gebruiken kan natuurlijk, maar zo gebruik ik de mijne niet. als je dat wilt doen, zijn 4 pionnen natuurlijk veel te weinig. Natuurlijk zit er veel verschil in hoe ik verschillende spellen waardeer die ik toch hetzelfde cijfer geef. De voorbeelden Torres/Race en Robo Rally/League of Six gaf ik niet voor niets. Maar ik vind het een onnodig en onhaalbaar streven om een cijfer alleen te gebruiken voor spellen die je (nagenoeg) even leuk vindt.

  4. Wat Marcel zegt. Een schaal van 1 tot 10 sluit prima aan bij mijn schoolervaring… Bovendien nodigt een schaal met 10 a 20 niveaus (ik geef ook halve punten) aanleiding tot leuke dilemma’s welk spel nou werkelijk beter is… Het idee achter jouw top 100 dus 🙂

    4 pionnen is echt te weinig, ook voor jou, Peter Hein, en volgens mij zit er zelfs in jouw 1-pions-spellen wel duidelijk verschil. Laten we het voorbeeld gebruiken dat ik gaf: als ik je op een spellenavond uitnodig, maar daarbij vertel dat een andere speler graag League of Six wil spelen, en dat dat dus in ieder geval op tafel komt, speel je dan mee? En als het RoboRally is?

  5. Ik begrijp je argumenten volkomen. Ik heb vooral de 10-punts schaal erbij gehaald omdat die op BGG gebruikt wordt, en dat is de enige plek waar ik spellen cijfers geef. Dat wij Nederlanders vanuit onze school-historie gewend zijn aan de cijfers van 1 tot 10 helpt ook wel mee om die schaal te accepteren natuurlijk.

    Die school-link leidt wel, zoals jij zegt, tot het “zeldzame 10 syndroom”. Op school kreeg je ook alleen maar een 10 als je je werk perfect deed…
    Overigens kun je in een 4- of 5-puntsschaal hetzelfde “probleem” creëren, het ligt er maar net aan welke labels je aan de verschillende scores hangt.

    Ik zie dit overigens niet als een probleem, het heeft ook wel wat om een speciaal voetstuk te hebben waar je je absolute favorieten op kunt zetten.
    Van de negen niveaus eronder zou ik er inderdaad best een paar kunnen missen, vooral beneden de 5 boeit het me allemaal niet zo. Dat zijn spellen die ik het liefste nooit meer speel, en of ze nou slecht zijn of heel slecht, who cares? Ik besteed mijn tijd liever aan spellen die ik wel graag speel.

  6. Mooi gezegd en ik ben het er bijna helemaal mee eens. Ik wil niet terug naar 4 pionnen, er zit toch echt een verschil tussen een 1 en een 2. Een 1 had wat mij betreft nooit uitgegeven mogen worden en een 2 vind ik stom, maar is speelbaar en dus zullen er mensen zijn die het spel wel leuk vinden.

    De categorie waar ik de meeste spreiding in spelvreugde in heb zitten zijn de drietjes. Dat varieert van een spel dat ik best leuk vindt zonder dat het spel echt boven het maaiveld uitsteekt tot spellen die ik in hun soort echt heel leuk vindt maar die door hun genre gewoon nooit hoger zullen komen. Je vergelijkt toch een beetje appels met peren omdat er zoveel verschillende soorten spellen zijn.

Laat een antwoord achter aan Dagmar Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *