Top-100 2023: 21-30

Vanaf nu begeven we ons op volledig bekend terrein, want alle nieuwe binnenkomers hebben we al gehad. Vooral veel doordenkers in dit lijstje, maar ook een paar leuke familiespellen en een zeer vlotte dobbelaar. Wel eentje waarbij je door kunt denken, dat wel.

30. Terra Mystica (Jens Drögemüller en Helge Ostertag, 2012)
Positie vorig jaar: 31
Verschil: +1
Na twee jaar op rij flink gedaald te zijn handhaaft Terra Mystica zich toch boven het jongere ruimtezusje. Met een vereenvoudigde versie in de vorm van Terra Nova is misschien de waardering voor het origineel ook weer gegroeid.
“Een zeer gestroomlijnd spelontwerp met praktisch geen geluksfactor; alle informatie is vanaf het begin aanwezig. De verschillende volken zorgen ervoor dat het spel iedere keer een andere uitdaging geeft.” (Steven)
“Die allesbepalende beslissingen in de eerste beurten om je volk te ontwikkelen… Het is steeds weer leuk om te zien wat alle spelers kiezen om te doen.” (Elien)

29. Tzolk’in (Simone Luciani en Daniele Tascini, 2012)
Positie vorig jaar: 23
Verschil: -6
De top-10 raakt weer wat verder uit zicht, maar het spel met de draaischijven is nog steeds het populairste spel van dit succesvolle duo.
“Het systeem met de plaatsen van je speelstukken op een rad is een topidee. Het gevecht voor de beste plaatsen op een rad, het voldoende voedsel voor je mensen zorgen voor heel wat hersenbrekers, maar is zeer zeker de moeite waard.” (Walter)
“Timing is key in deze worker-placer. Maar dan wel weer zo goed gedaan in dit spel dat ik hem veel vaker wil spelen.” (Rutger)

28. Dune: Imperium (Paul Dennen, 2020)
Positie vorig jaar: 41
Verschil: +13
Na een mooie entree vorig jaar stijgt Dune: Imperium gewoon verder. Het duikt ook steeds vaker op als topfavoriet op de verschillende lijstjes. Op BGG lees ik ook wat contraire meningen, maar ik zou het graag eens proberen.
“Geweldig spel met een aangename speelduur dat iedereen leuk vindt.” (Cees)
“We speelden dit spel al een tijdje erg graag. Nu alle vrienden de film hebben gezien komt het nog vaker op tafel!” (Elien)

27. De Crew (Thomas Sing, 2019)
Positie vorig jaar: 17
Verschil: -10
De tweede (en in mijn ogen betere) versie van dit spel snoept wat puntjes van De Crew af, maar het blijft met grote afstand het populairste slagenspel van de Lage Landen.
“In aantal potjes sowieso mijn meest gespeelde spel allertijden. Gezellig, speelt heerlijk weg en geeft echt dat ouderwetse gevoel van een potje kaarten met vrienden, maar dan met een daadwerkelijk goed spel!” (Sem)
“Eindelijk napraten zoals bij traditioneel kaarten aan de bordspeltafel. Tijdens het schudden voor de volgende ronde gaan verhitte spelanalyses over en weer. Een spel voor Rikkers en Klaverjassers dat geleidelijk uitdagender wordt.” (Niels)

26. Scythe (Jamey Stegmaier, 2016)
Positie vorig jaar: 28
Verschil: +2
Misschien moet Scythe maar eens op BGA komen, anders gaat het me nooit lukken om dit spel eens te spelen. Maar ik betwijfel of het iets voor mij is, want Tapestry en Viticulture vind ik ook maar zo-zo.
“Onaangevochten nummer 1. Door het mooie, maar zeer grimmige artwork verwacht je een oorlogsspel. Maar Scythe is zoveel meer dan dat!” (Manfred)
“Interessant thema en goed spel dat een epische setting in een behapbaar spel propt. Met Rise of Fenris nog leuker.” (William)

25. Agricola (Uwe Rosenberg, 2007)
Positie vorig jaar: 18
Verschil: -7
Na een hiaat van een aantal jaren heb ik dit weer eens op BGA gespeeld, toen het daar nog in ontwikkeling was. Al na twee beurten maakte een grote vermoeidheid zich van mij meester. Ik vrees dat ik echt klaar ben met dit spel.
“Dit spel is eigenlijk nooit weg geweest in mijn collectie maar recentelijk komt het weer veel op tafel. Klassieker, zeer sterk in zijn soort! ” (Paul)
“Toen we Agricola net hadden werd het bijna stuk gespeeld. Na een aantal jaren blijkt het een echte “stayer” te zijn. Wordt niet elk jaar veel gespeeld, maar wel elk jaar. Het is leuk om te merken dat het je altijd nog kan verrassen.” (Herman)

24. Catan (Klaus Teuber, 1995)
Positie vorig jaar: 44
Verschil: +20
In de top-2000 komt het regelmatig voor dat nummers van pas overleden artiesten ineens reuzensprongen maken in de lijst. Het lijkt erop dat we in deze top-100 een primeur meemaken van dit fenomeen, want begin april overleed Klaus Teuber. Maar als je het mij vraagt verdient dit spel sowieso een hoge plek in de lijst.
“Het spel dat mij en vele anderen toegang verschafte tot de “moderne” bordspellen. Dit spel hoort daarnaast in de top 100 te staan van 2023 als eerbetoon aan Klaus Teuber.” (Brian)
“Heeft dit spel commentaar nodig?” (Daniël)

23. Kwakzalvers van Kakelenburg (Wolfgang Warsch, 2018)
Positie vorig jaar: 11
Verschil: -12
Vorig jaar stonden de Kwakzalvers op de drempel van de top 10, nu zakt het spel toch weer aardig terug. Maar met twee uitbreidingen en een big box lijkt het toch op een verkoopsucces.
“Wat men al niet uitkraamt als de ketel ontploft, dat maakt dit spel al uniek.” (Henk)
“Stoppen of niet stoppen: altijd weer hetzelfde dilemma. Gelukkig is een ontploffing niet altijd negatief of allesbepalend. ” (Jacob)

22. Clever (Wolfgang Warsch, 2018)
Positie vorig jaar: 34
Verschil: +12
Je hebt dobbelspellen voor en na Clever. Yahtzee-achtige dobbelspellen, ook wel roll & write genoemd, zijn al veel ouder, maar Clever heeft het genre definitief op de kaart gezet, meer dan welk ander dobbelspel ook.
“Als ik ze individueel zou kiezen zou ik er misschien 3 of 4 inzetten. Dit is een stem voor de hele reeks. Nooit een spel gehad dat zo vaak op de tafel is gekomen, letterlijk wekelijks. Iedereen aan wie ik het heb voorgesteld vindt het leuk. Fantastisch.” (Pieterjan)
“Bonussen, bonussen, bonussen en dan vooral bonussen combineren tot een kettingreactie. Heerlijke hersenkraker!” (Tamara)

21. El Grande (Wolfgang Kramer en Richard Ulrich, 1995)
Positie vorig jaar: 21
Verschil: 0
Als er één spel is waarvan ik vind dat ik het te weinig speel, op het schandalige af, is het El Grande. Het is dan ook ontzettend ouderwets: het is een en al interactie, niks geen optimaliseren en navelstaren op je eigen bordje. Tja, en vind dan maar eens drie of vier gelijkgestemden.
“Een klassieker, full-stop. De uitbreidingen in de big-box waar je zelf uw stapel actiekaarten kan samenstellen, zijn écht de moeite om variatie in de spellen te brengen.” (Miguel)
“Heeft in mijn ogen minstens evenveel bijgedragen aan de hobby als Catan, maar is wel duidelijk het betere spel.” (Steven)

Op Dune en Scythe na heb ik deze allemaal gespeeld. Beide zou ik wel eens willen proberen, Dune het liefst. Bij de rest zitten aardig wat krakers die ik met enorm veel plezier speel. Catan en El Grande zijn klassiekers met een grote K en ook na bijna dertig jaar nog steeds fantastische spellen waar de meeste hypes niet aan kunnen tippen.