Weekje Londen: spellen kijken, kopen en spelen

Vorige week ben ik samen met Niek een weekje naar Londen geweest. Tegenwoordig neem ik nog maar één spel mee op vakantie omdat ik uit ervaring weet dat we toch niets anders spelen. De (magnetische) reiseditie van scrabble gaat nooit vervelen en kan makkelijk mee worden genomen. We hebben ook het speciale scrabblewoordenboek (alleen de woorden, niet de betekenissen en dat scheelt een hoop ruimte), zodat ook discussies over of een woord wel of niet bestaat kunnen worden beslist. In de vakantie hebben we tien keer gescrabbled en ik heb daarvan zelfs vier keer kunnen winnen. Hier ben ik heel tevreden mee omdat Niek de betere scrabbelaar is van ons tweeën. Hij heeft jarenlang met zijn oma gescrabbeld voor ik hem kende en daarmee een enorme voorsprong die zich vertaald in vele klinkende overwinningen. Maar ik wordt steeds beter, dus wie weet….

In tegenstelling tot vakanties in Duitsland is het in Londen niet echt leuk spellen-shoppen. Er zijn maar weinig winkels die spellen verkopen en de spellen die verkocht worden zijn ofwel kinderspellen ofwel partyspellen en bovendien duur. Zelfs in de grote warenhuizen en speelgoedwinkels is het aanbod uitermate magertjes. Afgaande op het aanbod aan speciaalzaken houden Britten waarschijnlijk meer van de klassieke spellen als schaken, dammen, go en bridge. Ik weet namelijk maar één spellenspeciaalzaak in Londen (vlak bij het British Museum, BM) en ben toch zeker drie keer tegen een schaak/go/bridge-speciaalzaak aangelopen.

Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan dus toen we op de Oxfordstreet (grootste winkelstraat van Londen) overvallen werden door een plensbui en snel de John Lewis (een groot warenhuis) invluchten gingen we toch maar even op de speelgoedafdeling kijken. En tot mijn grote verbazing lag daar blokus duo voor maar 9 pond (ongeveer 11 euro). Van de rest van het aanbod kreeg ik het nou niet bepaald warm, maar dit was toch een aangename verrassing, wie weet wordt het nog eens wat met het spellenaanbod in Engeland!

Maar bij de aanschaf van Blokus Duo zou het niet blijven. In de spellenspeciaalzaak bij het BM in de buurt, lag het Ticket to Ride Kaartspel voor 16 pond (ongeveer 20 euro). Nou wist ik niet meer precies wat de adviesprijs in Nederland zou worden, ik meende 15 of 20 euro. Maar na even dubben heb ik het spel toch maar meegenomen zodat we het op de boot naar huis terug zouden kunnen spelen.

Het laatste spel dat ik heb gekocht, is meer voor de heb dan om mee te spelen. Tegenover het BM zit een winkeltje (coincollectors) waar ze munten en antiquiteiten (vooral Egyptisch en Romeins) verkopen. Omdat Niek Egyptische antiquiteiten verzameld, gingen we hier ook even kijken. Ze hadden ook een dobbelsteen uit de Romeinse tijd liggen, maar die vond ik te duur voor het type en de staat waarin hij was (90 pond, dus ruim 100 euro). Maar onderin een kastje lag ook een stapeltje met de kaartspellen die de Amerikaanse soldaten mee naar Irak hebben gekregen en waarop de namen en foto’s staan van de bad guys die Bush het liefst wilde vinden. Omdat ik dit een grappig vermenging vindt van hedendaagse geschiedenis en spellen, heb ik hiervan ook een pak meegenomen.

Naast spellen kopen en spelen is in de vele musea in Londen ook veel spelmateriaal te vinden. Wij zijn naar het Victoria and Albert Museum geweest (V&A) en hebben daar de vleugel 1600-1800 bekeken. De conclusie was dat mensen in die tijd van verschrikkelijk lelijke kitsch hielden. Maar er stond ook een prachtig Backgammon bord waarbij in de vakjes kleine reliëfjes gekerfd waren. Het meest bizarre stuk in deze vleugel was overigens een wassen schilderijtje (soort ondiepe kijkdoos waarin van was poppetjes zijn gemaakt). Dit schilderijtje was door een non gemaakt en moest de mensen aan hun sterfelijkheid herinneren. Op het schilderijtje stonden dan ook afbeeldingen van lijken in verschillende stadia van ontbinding. Was is daar inderdaad een schitterend materiaal voor, het zag er daardoor heel gruwelijk uit. Ik zou het niet in mijn huis hebben hoeven hangen.

In het BM zelf kan je ook goed zien dat spellen van alle tijden zijn. Bij de Romeinen vind je prachtige dobbelstenen, bij de Egyptenaren het Senetspel en bij de Assyriërs het spel van Ur. En bij vele andere culturen vind je speelstukken waarvan niet bekend is bij welk spel ze gebruikt werden.

Van het senetspel en ur-spel worden tegenwoordig prachtige en betaalbare replica’s uitgegeven (zie http://www.senetspel.be/) Het is ontzettend fascinerend om in het museum met de oorspronkelijke spellen (die dus duizenden jaren oud zijn) oog in oog te staan. Wat nieuw voor mij was, was dat er op verschillende Assyrische objecten een primitief ur-spelbord is gekrast. Dit was ook te zien op een gevleugelde leeuwengod die de toegang tot de kamer waar de troon van Ashurnasirpal II (883-859 BC) bewaakte (zie plaatje hiernaast) die het BM in de collectie heeft uit deze cultuur. Volgens het bordje was dit primitieve bord op meer objecten aangetroffen. Ik vind dit heel fascinerend. Het spel was dus misschien wel zo populair dat mensen gewoon ter plekke een bord krasten en met wat maar voor handen was speelstukken maakten en het spel gingen spelen.