Charlemagne

Het spel …

In Charlemagne (Karel de Grote) is ieder speler een vorst die in de gunst probeert te komen bij de keizer. Het begint in de winter wanneer de vorsten samenkomen. De oude raadsheer bepaalt het (nood)lot van het komende jaar. Wordt het een oorlog, een belastingheffing, een hongersnood of een boerenopstand? Het lot bepaalt de waarde van de machtskaartjes. Er zijn vier soorten machtskaartjes: een schild die ridders symboliseert, een kelk om ridders mee om te kopen, graan voor de boeren en een hamer voor de ambachtslieden. Zeer begrijpelijk is een graankaartje in een jaar van hongersnood veel waard en zullen ridders in tijden van oorlog de hoogste waarde hebben.

Als het lot bepaald is, en daarmee de waarde van de machtskaartjes, wordt het voorjaar en kan het bieden voor de functie van raadsheer beginnen. Het bieden gaat per opbod, waar bij verlies de laatste bodronde terug in de hand genomen mag worden, maar de overige geboden kaarten op de stapel verdwijnen. De hoogste bieder wordt de nieuwe raadsheer en alleen deze speler kan dit jaar punten scoren bij de keizer. Het lotskaartje bepaalt of de raadsheer een privilege en één keizerlijk zegel krijgt, of dat er aan de kathedraal gebouwd mag worden, wat meer zegels oplevert naarmate de kathedraal vordert.

In de zomer komen de vorsten tot actie. Met de machtskaarten kunnen boerderijen (graan) en werkplaatsen (hamer) gebouwd worden, of hoeven van tegenstanders platgebrand (schild) en ridders omgekocht (kelk). Met schildkaartjes kunnen ook de eigen gebouwen beschermd worden.

In de herfst worden de inkomsten verkregen. Iedere speler krijgt ieder jaar een machtskaart en verder voor iedere twee hoeven nog één extra. Verder krijgen vorsten met een privilege een machtskaartje van hun privilegesymbool. De keizer schenkt genade aan de vorsten die maar één machtskaart hebben verdiend. Deze vorst mag een medespeler uitzoeken die minstens even veel keizerlijke zegels heeft en de helft van zijn kaarten uit de hand trekken. Als dank schenkt de keizer de gulle gever een privilege.

Deze jaarcyclus zal zich blijven herhalen totdat het laatste segment van de kathedraal aangelegd is. De speler met de meeste keizerlijke zegels, is de winnaar.

… en de waardering

Het eerste wat opvalt is het ronde speelbord en de grote robuuste stukken van de kathedraal. Ook de overige decoraties zijn prachtig in stijl. De machttabellen met aan de achterzijde de verschillende acties per jaargetijde zijn hard nodig. Zonder zou het erg moeilijk worden om de juiste volgordes te onthouden. Het idee van de machtskaartjes zit erg leuk in elkaar. Je hebt de keus waar je ze voor wilt gebruiken: om mee te bieden, je medespelers te pesten of zelf iets te bouwen. Vooral het pestelement van de schildkaartjes maakt dat er meer interactie in het spel zit. Maar daarmee heb ik ook meteen de achilleshiel van dit spel te pakken. De schildkaartjes zijn te belangrijk. Zij hebben als enige machtskaartje een dubbele functie, die van aanvallen en verdedigen. Wie de pech heeft weinig schildkaartjes te krijgen kan de winst al bijna vergeten. Al met al is het een origineel spel dat er mooi uitziet, maar waar aan de spelelementen iets meer aandacht besteed had kunnen worden. Zeker wel de moeite waard om op z’n tijd gespeeld te worden.

Zoals Wendy al opmerkt zijn de schildkaartjes te belangrijk, maar dat niet alleen. De nadruk van het spel ligt teveel op de laatste ronde. Deze ronde is allesbepalend voor wie er wint. Win je de laatste ronde, dan win je het spel, tenzij je het daarvoor wel erg slecht deed. Nu vind ik dit al kwalijk genoeg, maar het wordt nog erger. Wie de laatste ronde wint, hangt af van de noodlotkaart en de machtkaarten die je in de hand hebt. Het is dus een kwestie van bijna zuiver toeval wie de beste machtkaartjes in de hand heeft. Is het laatste noodlot inning der belastingen, en je hebt toevallig veel kelken in de hand? Gefeliciteerd, je hebt gewonnen! Aangezien je toch geen machtkaartjes hoeft achter te houden voor het doen van acties (het spel is direct afgelopen als de kathedraal af is), gooi je gewoon alles op tafel, en ziet wel wie de beste kaartjes heeft. Erg jammer, een grote anti-climax van een verder aardig spel.