Memoir ’44

Geplaatst door

Onder de kerstboom lagen bij ons op 24 december 3 nieuwe spellen waaronder Memoir ’44. Memoir ’44 is in 2004 uitgebracht in het kader van de herdenking van de zestigste verjaardag van de landing in Normandië en de daarop volgende bevrijding van Frankrijk (en natuurlijk daar weer na de rest van Europa).

Memoir ’44 heeft me al sinds dat het spel uitkwam gefascineerd. Het spel werd goed ontvangen door de spellenwereld en viel zelfs in de prijzen (International Gamers Award 2004). Het spel is sindsdien onverminderd populair gebleven en er verschijnen nog steeds met enige regelmaat uitbreidingen (nieuwe landschappen, nieuwe eenheden, nieuwe wapens, nieuwe landen, etc.) die gretig aftrek vinden.

Ik heb het alleen altijd een beetje raar gevonden om een gebeurtenis na te gaan spelen die zo ontzettend veel levens heeft gekost. Ik weet dat in klassieke wargames altijd veldslagen worden nagespeeld, maar die spellen richten zich op een klein groepje volwassen mannen (er zijn vast uitzonderingen, maar dit is mijn beeld van de liefhebbers van wargames) en die zouden oud en wijs genoeg moeten zijn om te beseffen dat een echte oorlog écht niet leuk is. Memoir ’44 daarentegen is een familie wargame dat gespeeld kan worden met kinderen vanaf 8 jaar.

Ik kan me herinneren dat ik, toen ik ongeveer 12 jaar oud was, een groot fan was van Tour of Duty. Ik vond het een hele spannende serie en had nog te weinig geschiedenis gehad om te weten hoe gruwelijk de oorlog in Vietnam is geweest en dat je er op zijn minst kanttekeningen bij kan plaatsen of de Amerikanen inderdaad de helden waren zoals ze in de tv-serie werden voorgesteld.

Een nog jonger kind kan nog minder goed relativeren en beseffen dat de landing bij Normandië een verschrikkelijke slachting is geweest die aan beide kanten veel levens heeft gekost. Met zo veel leed mag je best een beetje voorzichtig om gaan en dus is een gezelschapsspel voor de hele familie (volgens het voorwoord in de regels “a uniquely fun, simple and engaging boardgame for the whole family”) niet het eerste waar ik aan zou denken.

Maar mijn nieuwsgierigheid naar dit spel won en ik ben om. Niet alleen is het een fantastisch goed spel (we hebben het in drie dagen tijd negen keer gespeeld en ik verwacht dat het de komende dagen nog wel een paar keer op tafel zal komen), maar in de scenario’s wordt ook aandacht besteed aan de echte gebeurtenissen. In de vijftien scenario’s die zijn bijgeleverd staan een aantal van de belangrijkste gevechten centraal. De borden laten dan een vereenvoudigde weergave van het landschap zien en de aantallen manschappen die de spelers tot hun beschikking hebben zijn een weergave van de krachtverhouding tussen de geallieerden en de Duitsers in de betreffende slag. Het spel is dus geen simulatie waarin elk detail terug komt, maar de scenario’s geven wel de startsituatie van een slag in essentie weer. Verder staat in de beschrijving van de regels kort hoe de echte slag verliep en hierbij wordt niet nagelaten om ook te vertellen dat het de soldaten het verschrikkelijk zwaar hadden en dat de geallieerden er niet altijd in slaagden om hun doel voor die dag te bereiken.

Ik ben onder de indruk van hoe goed de makers van Memoir ’44 er in zijn geslaagd om een spel af te leveren dat zowel ontzettend leuk is om te spelen maar tegelijkertijd laat zien wat er in de tweede wereldoorlog is gebeurt. Doordat je vanuit dezelfde uitgangspositie echte gevechten naspeelt krijg je meer gevoel voor hoe zwaar de mannen het toen gehad moeten hebben. En zeker als in jouw spel de Duitsers winnen (en dat gebeurt regelmatig), besef je dat het dus ook anders had kunnen gaan, de overwinning is zwaar bevochten en stond van te voren bij lange na niet vast.

Als ouders de moeite nemen om het spelen van dit spel aan te grijpen om meer te vertellen over de echte gevechten, dan lijkt me dat een heel aansprekende manier om kinderen meer kennis te laten opdoen van de landing op Normandië en de daarop volgende gevechten. Het spel geeft genoeg handvatten om dit te doen en zet dus aan tot reflectie. Ik vind dat heel belangrijk voor een spel dat zo expliciet de gevechten van een oorlog als thema heeft. BattleLore werkt grotendeels op dezelfde manier, maar speelt zich af in een fantasy-wereld en blijft daardoor gewoon een spel. De makers van Memoir ’44 hebben er voor gekozen om de gevechten uit de tweede wereldoorlog centraal te zetten en ik vind het fijn dat ze dat op zo’n respectvolle manier hebben gedaan.

En voor wie nog een stap verder wil gaan, kan ik aanraden om een keer een bezoek te brengen aan de begraafplaats bij Omaha Beach. Op deze begraafplaats liggen 9.386 graven van Amerikaanse soldaten die zijn omgekomen tijdens de slag om Omaha Beach en de daarop volgende dagen. Verder staan er nog de namen van 1.557 soldaten die nooit zijn terug gevonden. Dat is dus tienduizendnegenhonderddrieënveertig keer één mens die vrienden, familie en wellicht zelfs wel een gezin had. En dat is nog maar een fractie van het totale aantal mensen dat is omgekomen door de tweede wereldoorlog (denk aan de mensen die zijn omgekomen tijdens andere gevechten, mensen van andere nationaliteiten (waaronder Duitsers), de burgerslachtoffers en de mensen die zijn omgebracht in de concentratiekampen).

Ik ben tweemaal op deze plaats geweest en je wordt er stil van als je al die graven ziet, met al die namen van al die jonge mannen die van de andere kant van de wereld zijn gekomen om op de Normandische kusten te sterven voor de vrijheid van mensen die ze niet eens kenden. (Link: http://www.normandiememoire.com/lieux_historiques/index_bis.php?marq=1&id=182&lg=nl&parcours=)

2 reacties

  1. Ik kan niet anders dan LM bijtreden. Een mooie en ook wel gedurfde bijdrage in deze kerstperiode. Maar wat daar en toen gebeurd is mag niet, nooit, worden vergeten. Ik denk ook dat als je dit met jongeren speelt je een mooie kans krijgt om de gebeurtenissen van die tijd te duiden en er even bij stil te staan.

    Ik wens jullie en alle lezers hier het allerbeste voor 2009, op alle vlakken, en ik kijk nu al uit naar jullie bedenkingen en spelbesprekingen op de blog en de website.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *