Mijn eigen lijstje (Peter Hein)

Nu de stembussen bijna sluiten, veroorloof ik me de vrijheid om mijn eigen lijstje eens te bespreken. Tenslotte zie ik van alle inzenders wat er in hun lijst staat, maar niemand ziet de mijne. Net als de eindlijst een mix van oud en nieuw, maar weinig super nieuwe spellen. Wel heb ik voor mijn doen veel gewisseld: vijf spellen moesten plaatsmaken voor nieuwe favorieten, die bijna alle vorig jaar al aan de poort rammelde.

1. Race for the Galaxy

2-10, in alfabetische volgorde:

–Catan, al dan niet met kolonisten. De familie is er inmiddels ook aan en zo komt dit weer wat vaker op tafel. Terecht, want zelfs zonder enige uitbreiding is dit echt een schitterend spel. Hoe langer ik het speel en hoe meer andere spellen ik ken, des te meer respect ik krijg voor het ontwerp. Dat is er een uit duizenden.
–Dominion. De eerste deckbuilder is nog steeds de beste. Ook de pogingen met zakjes en dobbelstenen blijven lachwekkend incompetent met dit meesterlijk ontworpen en gebalanceerde monster. Monster, want zelfs ik krijg inmiddels moeite met het bijhouden van alle uitbreidingen en de mogelijke interacties tussen kaarten. Maar ik vertrouw Donald X. blind dat hij ze allemaal tot het gaatje getest heeft.
–El Grande. Een van de eerste moderne bordspellen die ik medio jaren 90 speelde en ook nog steeds een van de beste. Ik blijf een voorkeur houden voor spellen die met een minimum aan regels en complexiteit telkens weer spannend blijven. De beste spellen halen hun spanning uit de spelers, niet uit allerlei kleine k-regeltjes.
–Eufraat en Tigris. Wat voor El Grande geldt, is voor E&T nog meer op z’n plek. Even eenvoudige regels, maar met een stuk complexer spelverloop. De consequenties van je acties zijn vaak nauwelijks te overzien. Hoe gaan de anderen hierop reageren? Eigen monumenten eerst of vol op de aanval? Puntje van je stoel.
–In de ban van de Ring. Ik behoor tot een uitstervende minderheid. Steeds minder mensen lijken dit juweeltje te spelen. Alle respect voor Pandemie en wat er verder nog bedacht is, maar dit is voor mij nog steeds de allerspannendste coöp. Ook na tientallen potjes heb ik nooit een gevoel van routine gehad als we Moria weer eens binnen wandelden.
–Puerto Rico. Laten we hopen dat journalisten nooit de kolonisten in Puerto Rico ontdekken. Je moet wel een white supremacist zijn om dit leuk te vinden. Of een goede smaak in spellen hebben. Er is een reden dat dit zo vaak bovenaan de lijst heeft gestaan. Opnieuw draait hier alles om het manipuleren en inschatten van je medespelers. Kies nooit de opzichter, behalve wanneer het echt moet. Wanneer dat is? Dat merk je vanzelf en anders te laat.
–Ra. Een biedspel zoals alleen de doktor ze ontwerpen kan. Geen enkele tegel is beter dan andere, alles hangt af van wat je al hebt en van wat de anderen hebben. Wie het best de relatieve waarde voor iedereen in kan schatten wint dit spel. Stalen zenuwen helpen ook, als je nog alleen over bent en er nog maar een vakje op het Ra-spoor leeg is…
–Tai Pan. Mijn favoriete spel voor ik Race leerde kennen, en nog steeds mijn meest geliefde ‘modern-traditionele’ kaartspel. Eigenlijk een soort pokerversie van Frank’s Zoo, maar oh, dat teamspel mensen. Alles hangt daarvan af. En goede maat is belangrijker dan een handvol azen, draken en feniksen. Zonder begin je echt niks.
–Terraforming Mars. Door de lengte (al snel minimaal twee uur) en het gedoe is dit eigenlijk niks voor mij. Maar het is wel een tableauspel, en wat voor een! Ontwikkel je eigen strategie, maar wees flexibel met de kaarten die je krijgt. Opbouwen voor het eindspel, maar razendsnel toeslaan als de situatie daar om vraagt. Ik heb al menig onklopbare strateeg zien sneven die de actuele gebeurtenissen op het bord even over het hoofd zag.

11-20, alfabetisch

–Blue Moon. Het afgelopen jaar na een hiaat van ruim een decennium weer opgepakt. Met alle uitbreidingen is dit echt een bijzonder origineel en spannend spel, dat iedere keer weer anders is. De beste 10 euro die ik ooit besteed heb.
–Crokinole. Met pijn in het hart geef ik het toe, maar Pitch Car/Carabande is toch niet het beste behendigheidsspel dat er is. Maar die prijzen voor mooie borden, alsjeblieft!
–El Dorado. Mijn ontdekking van 2017. Of eigenlijk niet, want van Knizia mag je kwaliteit verwachten. Deckbuilden met een bord is al vaker geprobeerd, maar nergens zo soepel en elegant als hier. Sorry Clank.
–Glory to Rome. Dit spel vinden we niet raar, maar bijzonder. Weinig spellen zijn ook zo lastig om uit te leggen als Glory to Rome. Maar als je je daar doorheen bijt krijg je een prachtig spel, waar je ieder gevoel voor balans moet loslaten. De kaarten zijn zelfs zo ongebalanceerd dat het weer evenwichtig aanvoelt. De volgende stap heet Innovation.
–Hanzesteden. Zo’n lijstje is niet compleet zonder een gortdroog en zielloos eurospel. Hoewel ik kraakhelder een passender omschrijving vind. Hier heb je de regels, het lege bord en wat blokjes; maak er met z’n allen maar wat van. Dat lukt vrij snel, al zullen beginners zich soms als een konijn in de koplampen van de veteranen voelen.
–Lost Cities. Een kunstwerkje onder de kaartspellen. Het is als een abstract schilderij. Pas als je je er echt goed naar kijkt zie je ineens dat dit de best mogelijke weergave van het onderliggende thema is. De mooie illustraties helpen, maar zijn niet eens nodig. En riskmanagement op z’n best!
–Space Hulk. Kijk, hier is dan weer niks abstracts aan. Aan uw linkerzijde een stel koene ruimtemariniers, aan uw rechterzijde een horde schier onverslaanbare bloeddorstige monsters. Laad uw geweren, start de tijd, pak de popcorn en lever uren levensverwachting in vanwege de stress. Of door een jam in je storm bolter.
–Star Realms. Tja, je hebt niet per se een dozijn uitbreidingen nodig om een deckbuilder spannend te houden. Een doosje kaarten volstaat, als er Star Realms op staat. Snel klaargelegd, snel uitgelegd en snel gespeeld. Maar niet snel uitgespeeld.
–Taj Mahal. Ah, poker in bordspelvorm. Ook hier zijn stalen zenuwen en de bekende pokerface weer nodig. En nog belangrijker: het credo van Kenny Rogers. Soms moet je gewoon even herstellen.
–Time’s Up. Want spellen spelen hoeft niet altijd een cerebrale en serieuze zaak te zijn. Soms moet je gewoon even je broek benatten van het lachen. En je medespelers van een hele andere kant leren kennen.

Zo, als je nu deze spellen nog niet in je lijst opneemt weet ik het ook niet meer.