Gisteren ben ik naar de Tefaf geweest. Inderdaad dat is die beurs voor mensen met een diepe beurs waar je Van Goghjes en Rembrandjes kan kopen. Naast schilderijen kan je op deze beurs ook sieraden, gebruiksvoorwerpen (doorgaans antiek of zeer kunstzinnig) en antiquiteiten kopen. Ik was er naar toe gegaan met het idee om leuk rond te kijken (vooral naar de mensen) en er een gezellige dag van te maken. Maar het ging mis toen ik een winkel inliep waar oude klokken en fascinerende instrumenten lagen. Daar lag tussen al deze objecten ineens een grote, zwarte, aparte dobbelsteen. Na eens even door het glas te hebben gekeken, heb ik mijn moed verzameld en een verkoper om verder informatie te vragen. Volgens de verkoper was het een dobbelsteen uit Duitsland uit om en nabij 1750. Hij wist niet voor welk spel de dobbelsteen was gebruikt. Heel voorzichtig informeerde ik naar de prijs en tot mijn stomme verbazing was deze dobbelsteen “betaalbaar”. Ik heb dan ook niet lang getwijfeld en heb de dobbelsteen gekocht voor mijn verzameling oude dobbelstenen.
Mijn verzameling bestaat uit een aantal echte dobbelstenen en een aantal replica’s. Er zit(ten) Egyptische, Romeinse, Middeleeuwse, 19e eeuwse en nu dus een 18e eeuwse exemplaar bij. Het is een bescheiden verzamelingetje waar niet heel fanatiek aan gewerkt wordt. Als ik tegen een oude dobbelsteen of leuke replica aanloop en deze een beetje betaalbaar is, dan mag hij mee naar huis.
Op de Tefaf werden overigens ook schitterende Egyptische pionnen voor (vermoedelijk) het Senet-spel verkocht. Deze lagen met een prijs die in de vijf cijfers (voor de komma!) iets boven mijn budget. Verder was er nog een Egyptisch spel met stokjes (het zag er een beetje uit als egeltje-prik-me). Gezien het formaat heb ik maar niet eens gekeken wat dat spel kostte, dat zou alleen maar demotiverend zijn.
Dit blog heb ik echter niet voor niets speurtocht genoemd. Ik wil nu heel graag weten waar mijn nieuwe dobbelsteen voor gebruikt is. Het is een 18-zijdige dobbelsteen met daarop de cijfers (in stipjes) van 1 tot 12 en daarnaast 6 vakjes met twee letters er op (TA, NG, ND, NH, LS, ZS). Ik heb werkelijk geen idee voor welk spel dit zou kunnen dienen. Maar misschien kan jij, lieve lezer, me helpen!
Behalve dit concrete raadsel ben ik ook op zoek (ik weet niet of het bestaat) naar een boekje over dobbelstenen en dan vooral over hoe je de leeftijd van dobbelstenen kan herleiden. Ik heb namelijk geen idee en ben dus een ideaal slachtoffer voor oplichters. Gelukkig heb ik mijn dobbelstenen gekocht bij dealers die ik ken en vertrouw en die aangesloten zijn bij beroepsverenigingen. En aanvullend heb ik in de oudheidkundige musea goed naar de dobbelstenen die daar in de collectie liggen gekeken en die lijken inderdaad verdacht veel op die van mij. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat mijn dobbelstenen echt zijn, maar toch zou ik het leuk vinden om er wat meer van af te weten. Dus als je een tip voor me hebt, die me kan helpen op mijn dobbelsteen-speurtochten, dan hoor ik het graag. Als je liever geen berichtje achter laat onder dit artikel, dan kan je mailen naar spellengekdagmar@hotmail.com. Ik ben benieuwd!
Ik zou eens een post wagen op boardgamegeek met en foto van jou dobbelsteen. Wellicht dat er dan meer bovenwater komt. Ik ben eigenlijk wel nieuwsschierig 😉
Leuk blog trouwens!
Groetjes Henk Rolleman
Na wat googlen heb ik ’n antwoord gevonden: de dobbelsteen werd gebruikt voor een variant van “put-and-take”. Meestal werd dat gespeeld met een tolletje, en volgens wikipedia stonden daar dezelfde letters op. Zie http://en.wikipedia.org/wiki/Teetotum.
Nog leukere link: http://ddd.uab.es/pub/faventia/02107570v25n2p173.pdf is een wetenschappelijk artikel over dit soort dobbelstenen. Helaas zonder spelregels…