Geplaatst door Spiel 2025 zit er weer op en ik was er drie dagen bij. Het slot persbericht is net uitgegaan en daarin wordt vermeld dat er dit jaar meerdere records zijn gesneuveld. Spiel was nog nooit zo groot. Dit jaar was een nieuwe hal aan de beurs toegevoegd (hal 7) en daardoor nam het vloeroppervlak van de beurs toe tot 77.500 vierkante meter, of te wel elf voetbalvelden groot. Er waren 948 exposanten uit vijftig verschillende landen die meer dan 1.700 nieuwe spellen bij zich hadden. En die enorme ruimte werd moeiteloos opgevuld door het recordaantal van 220.000 bezoekers.
Er liepen elke dag dus 55.000 bezoekers op de beurs rond. En verder waren er op de beursvloer natuurlijk alle standhouders, uitleggers, mensen van de beveiliging, catering, technische dienst en catering (foodtrucks!). Ik schat in dat dat er ook zo maar nog eens ergens tussen de 5 a 10 duizend zijn geweest. En als je dat bij elkaar op telt dan heb je een enorm spellenfeest.
Drukte
Maar je hebt dus ook een enorme drukte. Ik vond het dit jaar een beetje te druk en vol. Dat kan ook heel goed aan mij hebben gelegen, soms kan ik drukte beter hebben dan op andere momenten. Op de donderdag vroeg ik me zelfs op momenten af of ik het op deze manier nog wel leuk vond om naar Spiel te gaan.
Vooral in Hal 3 was het bizar vol. Hal 3 is de hal waar de voor verwende veelspelers meest populaire stands zijn. En laten verwende veelspelers nou de belangrijkste doelgroep van Spiel zijn en dan weet je dat de bezoekers niet gelijkmatig over de hallen waren verdeeld. Het voordeel van de drukte in Hal 3 was wel dat het in andere hallen juist een heel klein beetje minder druk was (ik zou het woord rustig of rustiger niet willen gebruiken, het was overal vol).
Spiel viel laat
Er zijn, naast het bezoekersrecord, nog twee redenen aan te wijzen waarom het zo druk was op de beursvloer. De eerste is dat Spiel dit jaar laat in oktober viel. De afgelopen jaren was het telkens vroeg. En dat maakte een hoop uit voor het weer. In plaats van blauwe luchten en een aangenaam temperatuurtje was het guur, het waaide hard en het regende veel (en vaak hard). In de open ruimtes tussen de hallen staan tegenwoordig foodtrucks en op de zonnige dagen zijn die open ruimtes dan ook vol met mensen die even een luchtje scheppen en wat te eten halen. Maar om een of andere reden doen mensen dat niet tijdens een enorme hoosbui.
Geen Dauerkarte meer
En de tweede reden is dat dit jaar voor het eerst je geen Dauerkarte voor de beurs kon kopen (of te wel een kaart voor alle vier de dagen), maar alleen losse kaarten. In eerdere jaren was een Dauerkarte voordeliger als je drie dagen ging. Mensen die dus drie dagen gingen, kochten een Dauerkarte en kwamen een dag niet opdagen. Dat scheelde toch weer een beetje drukte. Zo weet ik dat er mensen waren die bijvoorbeeld de drukke zaterdag oversloegen of die op sommige dagen maar een half dagje gingen. Het zijn maar kleine beetjes, maar veel kleine beetjes maken soms toch een verschil.
Spellen spelen
Maar genoeg over de drukte. Als je naar Spiel gaat, weet je dat op de koop toe moet nemen en voor volgende jaren weet ik dus dat het nog wat meer drukte is dan ik gewend was. Zelfs als je een veteraan bent (ik ben meer dan twintig keer naar Spiel geweest), dan nog blijft Spiel overweldigend. De beurs is enorm, het aantal nieuwe spellen is gigantisch en je kan maar een fractie van dit alles doen. Je hoeft dus geen Fear Of Missing Out (FOMO) te hebben want je hebt een Guarantee to Miss Out. Ik heb uiteindelijk zestien verschillende spellen gespeeld op Spiel (dat is dus minder dan 1% van alle nieuwe titels). Ik zal in een volgend blog nog mijn eerste indrukken delen.
Volle tafels
Allereerst moet je om een spel te spelen een leeg tafeltje vinden. En dat viel niet mee. Zeker bij de populaire spellen waren de stands continu tot de nok toe gevuld met spelende bezoekers met daarom heen een laag van bezoekers die aan het azen waren op een tafeltje. Als je zelf aan het spelen bent, dan is die haag van mensen die je aan het weg kijken is en die soms echt heel dichtbij komen staan, niet altijd even prettig.
Bij sommige uitgevers (zoals Ravensburger en Schmidt Spiele) hanteren ze een ander systeem. Daar hebben ze lege tafels en een uitleenbalie waar je de spellen kan lenen. Als je dan een tafeltje hebt, kan je dus rustig blijven zitten en ook de andere spellen van deze uitgever uitproberen. Dit is fijn als je een plekje hebt, maar heel frustrerend voor de mensen die azen op een tafeltje. Zeker toen wij bij Ravensburger de nieuwe Alea (Druids of Edora) uitprobeerden, stonden er meerdere mensen op het plekje wat we nog lang niet gingen afstaan te azen.
Goede uitleggers
Voor het spelen van spellen ben je verder natuurlijk afhankelijk van de uitleggers. En daar hebben we een aantal hele goede van getroffen. Die op een gestructureerde wijze, rustig het spel uitlegden en daarna nog even bleven zitten om ons op weg te helpen. Chapeau daarvoor. Het lijkt me heel pittig om in zo’n drukke omgeving, vaak staand naast een tafeltje mensen een spel uit te leggen. Soms zelfs in een taal die niet jouw moerstaal is of juist aan mensen die jouw moerstaal niet spreken waardoor je af en toe wat verwarring hebt. En ondertussen zitten aan andere tafels mensen te wachten op een uitlegger (dat zou mij stress geven).
En soms hielpen andere bezoekers even. Bij Tax the Rich werd de uitleg verzorgd door een van de mensen die het spel voor ons had gespeeld. En die man was een natuurtalent, hij legde de regels perfect uit waardoor we snel konden gaan spelen.
Slechte uitleggers
Maar helaas troffen we ook minder goede uitleggers. Vooral op de donderdag hadden mijn Spielmaatje Anton en ik heel veel pech met de uitleggers die we troffen. Dat begon al bij het eerste spel dat we deden op de beurs, Koi. Daar werd wel zo’n beetje uitgelegd hoe we het spel moesten spelen, maar niet goed hoe je aan het eind van het spel nou punten scoorde. Daardoor werd het een heel flets spelletje waarvan ik pas bij de waardering ontdekte wat ik nou echt had moeten doen. En dat was nog de beste van de slechte uitleggers.
We hebben uitleggers gehad waarbij we na de uitleg geen idee hadden wat we moeten doen. Sommige mensen hebben het gewoon niet in zich. Ik zeg na wat geploeter dan altijd maar iets als “dank, we hebben een indruk, we gaan weer verder” of benoem iets waarom dit geen spel voor mij is. En dan snel wegwezen. Maar dat voelt wel een beetje lullig want die mensen doen vast hun best.
De beurs eindigde ook met een slechte uitleg, maar kwam meer door de omstandigheden dan door de uitlegger. Bij Kavango kregen we in het Duits uitleg van iemand met een voor mij wat lastig te verstaan accent die bovendien zijn stem kwijt was. En die dus (volkomen terecht) probeerde zo min mogelijk woorden te gebruiken. Maar dat hielp niet om het spel te begrijpen.
Mensen ontmoeten
Een van de leuke dingen van Spiel vind ik dat je allemaal anderen mensen ontmoet die net zo veel van spellen houden als je zelf doet. Anton en ik waren met zijn tweeën op de beurs, maar omdat veel spellen met vier (of soms nog meer) spelers gedaan kunnen worden, hebben we heel vaak met andere bezoekers gespeeld. Dit keer waren dat vooral Duitsers en andere Nederlanders, maar je komt op de beurs mensen uit alle hoeken van de wereld tegen. En niet alleen aan de speltafel, maar ook als je bijvoorbeeld ergens even een kopje koffie drinkt of bij de uitgang zit te wachten kom je makkelijk in contact met anderen. Ik vind het altijd leuk om even een praatje te maken en de verhalen van andere mensen te horen.
Spellen kopen
Het was niet alleen een uitdaging om een spel te spelen, bij flink wat winkeliers was het ook een uitdaging om een spel te kopen. Veel spellenliefhebbers komen met hele verlanglijsten naar Spiel in de hoop daar hun slag te slaan. Zeker op de donderdag hebben veel mensen last van hebzucht in combinatie met de angst dat spellen uitverkopen. Bij populaire titels of uitgevers waarvan je de spellen normaal maar lastig kan kopen (denk uit Aziatische landen) staan dan ook vaak lange rijen mensen om de door hen gewenste spellen te kopen.
En natuurlijk verkopen spellen dan ook daadwerkelijk uit. Dit jaar was er bijvoorbeeld een kleine fittie rondom het spel Freya’s Swamp. Dit spel behoorlijk hot voorafgaand aan de beurs en dus wilden veel mensen het kopen. De uitgever had dit niet zien aankomen en was dus binnen een paar minuten uitverkocht, waarna heel veel mensen teleurgesteld werden. En zo werkt dat met mensen: hoe verder je achter het net vist, hoe liever je het spel had willen hebben.
Er zijn ook verschillende stands op Spiel waar oude spellen voor een prikkie worden aangeboden. Ook daar stonden regelmatig lange rijen mensen voor de stand te wachten. Mar gek genoeg stonden er ook lange rijen mensen te wachten voor stands waar spellen die je ook buiten de beurs makkelijk kan krijgen tegen dezelfde prijzen. Ik heb echt met verbazing naar de rijen bij met name de Asmodee verkooppunten gekeken. Ik had bijvoorbeeld nog best Forest Shuffle Dartmoor willen kopen, maar daar ga ik echt niet voor in een lange rij staan.
With a little help from a friend
Ik wilde heel graag Tax the Rich kopen en dat spel werd verkocht in een winkel waarin onafhankelijke uitgevers hun spellen verkochten. Voor deze winkel stond ook een gigantische rij. Ik schatte in dat ik zeker een uur in de rij zou moeten staan en daar had ik geen zin in en ging dan nog liever zonder dit spel naar huis. Online kan je tegenwoordig bijna alles krijgen per slot van rekening. Maar ik had een gelukje. Mijn mede All Games on Deck cruiseganger Hilbert wilde ook Tax the Rich hebben. Hij moest bij dezelfde stand ook een preorder ophalen en voor die balie stond een veel kortere rij. Hij heeft daar zijn liefste glimlach opgezet en gevraagd of hij twee Tax the Rich mee kon krijgen en dat mocht. En dus ben ik met Tax the Rich thuisgekomen (mijn dank ik heel groot, Hilbert!).
Tax the Rich raakte overigens inderdaad op de eerste dag uitverkocht. Waarschijnlijk gold dat voor meer gewilde spellen bij deze verkoopstand. Op de vrijdag waren de rijen er dan ook veel minder lang en kon je wel zo naar binnen lopen. Maar ja, toen waren de meest begeerde spellen dus al weg.
Mijn aankopen
Ik had dit jaar natuurlijk van te voren mijn lijstje gemaakt met spellen waar ik in geïnteresseerd was. Daar stond er maar drie tussen waarvan ik zeker wist dat ik ze zeker wilde kopen, namelijk Tax the Rich, Similo Aquatic Animals en Lord of de Rings (zodat ik de Spiel 2025 Similo promo zou krijgen en mijn Similo collectie nu volledig is). De rest van mijn lijst wilde ik graag proberen, maar waren try before I buy. En zoals ik net al scheef, heb ik maar een heel klein deel van die spellen gespeeld en werd er dus weinig gebuyd. Van mijn lijstje heb ik uiteindelijk Keksekästchen (bij ons thuis al omgedoopt tot Koekjes Bingo) en Walking in Osaka gekocht. De eerste had ik ook daadwerkelijk gespeeld, de tweede was een beursgokje (op een gegeven moment wil je toch wat kopen en dit is een spel dat je buiten de beurs om maar lastig kan vinden). Ik heb verder nog de Roze editie van Dier op Dier gekocht (voor de heb) en Grease Monkey Garage (een spel dat een paar jaar geleden op mijn interesse lijst stond vanwege het thema en dat ik voor 5 euro tegen kwam in een koopjesstand). Bij mijn Similo aankopen kreeg ik nog een playmat er bij cadeau. En dat was het.
Ik ben dus met maar acht nieuwe spellen thuis gekomen. Ik denk dat dat ook een record is voor mij. Nog nooit nam ik zo weinig mee naar huis. En dat is stiekem wel fijn want niet alleen mijn spellenkast is vol, maar ook op mijn spellenkast is het inmiddels vol en tussen deze spellen staan nog genoeg spellen die ik nog niet gespeeld heb of die ik graag vaker wil spelen.
Mijn ervaring
Zoals ik aan het begin van dit stuk schreef, had ik dit jaar meer last van de drukte dan andere jaren. Dat kan heel goed aan mij hebben gelegen (de week voor Spiel was nogal hectisch geweest en die stress neem je toch met je mee). Ik heb om deze reden minder rondgelopen en minder gezien van de beurs dan ik normaal doe. En dat is ergens jammer, maar doordat ik gewoon lekker spellen ben gaan doen heb ik het wel heel erg naar mijn zin gehad. Ik vind het altijd leuk om nieuwe spellen uit te proberen (zelfs als ze niet zo leuk blijken te zijn) en ik heb weer veel leuke mensen ontmoet. Ik vond het ook leuk dat een paar Spellengek-lezers even hoi kwamen zeggen (dank daarvoor). Ik kwam met minder hebzucht naar de beurs dan andere jaren (combinatie van dat er weinig titels waren die ik persé wilde hebben in combinatie met een al veel te volle kast en de ervaring dat bijna alles later ook wel te koop is) en dat gaf op een bepaalde manier ook wel weer rust.
Ik was op de beurs met mijn Spielmaatje Anton. Peter Hein en Wendy vormden samen met hun kinderen en de aanhang daarvan ook een groep. En Roger was traditiegetrouw met Frank op stap. De drie groepen sliepen op verschillende locaties, maar we hebben wel vaak samen gegeten. En dat was mischien wel het hoogtepunt van mijn Spiel. Na een lange, drukke dag vol spelplezier even onder het genot van een hapje en drankje rustig napraten en ervaringen uitwisselen.
Spiel 2026
Op de persconferentie werd bekend gemaakt dat Spiel volgend jaar weer laat valt, namelijk van 22 tot en met 25 oktober. Gezien de populariteit van spellen in het algemeen en Spiel in het bijzonder is het verstandig om vroeg met je voorbereiding te beginnen als je er naar toe wil gaan. De eerste hotelkamers zijn vast voor volgend jaar al weer geboekt!