This war of mine

Hoe grimmig het thema van een spel ook is, het doel van een spel is om mensen een leuke tijd te bezorgen. Van sommige spellen steek je spelenderwijs ook nog wat op (bijvoorbeeld over een bepaalde historische periode), maar het doel van de spellenmakers is eigenlijk altijd om de spelers speelplezier te bezorgen. This war of mine is de uitzondering op deze regel. Natuurlijk hebben de makers geprobeerd om een spel te maken dat leuk is om te spelen, maar voor de makers was het zeker net zo belangrijk om mensen aan het denken te zetten. En dat is bijzonder voor een spel.

 

This war of mine is een coöperatief spel waarin de spelers samen het lot bepalen van een groepje mensen die samen in een kapotgeschoten huis in een kapotgeschoten stad wonen. Deze mensen hadden de pech om te wonen in een stad waar een oorlog is uitgebroken. Het zijn gewone mensen zoals jij en ik. Mensen die geen soldaat zijn, maar docent wiskunde , voetballer , kok, advocaat, dief of garagehouder. Mensen die bang zijn, maar die gedwongen zijn er het beste van te maken.

 

Het spel bestaat grofweg uit afwisselend dagfases en nachtfases. In de dagfase kunnen de bewoners in het huis verschillende acties uitvoeren (denk aan een workerplacementspel). Zo kunnen ze bijvoorbeeld kamers uitruimen in de hoop dat je nuttige dingen vindt (grondstoffen, voedsel, medicijnen, etc.). Of je kan proberen om iets te maken (een bed, een radio, een kachel). Als de bewoners in topconditie zijn dan kunnen ze ieder drie dingen doen, maar reken daar niet te hard op. Door de oorlog is er namelijk gebrek aan alles en verzwakken de bewoners snel waardoor ze minder kunnen doen of zelfs dood gaan.

 

In de nachtfase moet de groep zich opsplitsen in een groep die het huis bewaakt en een groep die gebruik maakt van het donker van de nacht om op zoek te gaan naar eten en andere nuttige zaken. De groep die op pad gaat kiest naar welke locatie ze gaan (bijvoorbeeld een school, supermarkt, flat of legerkazerne). Op basis van de gekozen locatie stel je een search-deck samen uit een aantal onderzoekskaarten. Vervolgens beslis je wat je gaat doen. Zo kan je vaak op de locatie zoeken door een bepaald aantal onderzoekskaarten af te leggen. Vervolgens bepaalt het lot (trek een kleurenkaart uit een deck) welk scenario je moet lezen uit een dik scenarioboek. Soms krijg je alleen een kort verhaaltje te lezen. Bijvoorbeeld over een ontmoeting met een andere inwoner van de stad die vertelt wat er met hem of haar is gebeurd. Maar soms wordt je ook voor een keuze gesteld, bijvoorbeeld doordat een situatie wordt geschetst en je uit verschillende opties mag kiezen wat je in die situatie doet. Bijvoorbeeld dat je een zwaar bewapende militair in een hoekje ziet zitten huilen. Wil je dan met deze militair praten in de hoop dat hij medelijden met je heeft en je iets geeft, probeer je hem aan te vallen om hem te doden en zo zijn wapen te pakken of sluip je stilletjes weg. Afhankelijk van wat je kiest, wordt je naar een ander stukje tekst in het scenarioboek gestuurd.

 

In plaats van te zoeken op de locatie kan je ook gewoon één voor één de onderzoekskaarten afwerken in de hoop dat je een kaart met voorraden vindt. Maar tussen deze kaarten zitten ook kaarten die er voor zorgen dat je lawaai maakt (je moet een krakende trap oplopen). Als je zo’n kaart trekt dan moet je nadat je je score op het lawaai-spoor aangepast hebt met een dobbelsteen gooien. Als het getal dat je gooit gelijk of lager is dan het getal op het lawaai-spoor, dan alarmeer je een inwoner van de stad. En dat hoeft niet erg te zijn, maar als je pech hebt komen gewapende mensen op de herrie af en moet je vechten.

 

Het doel van het spel is om de bewoners in leven te houden totdat de oorlog is afgelopen. En dat valt echt niet mee. Als ze niet genoeg eten en drinken vinden krijgen ze honger of dorst, als ze niet genoeg slapen worden ze moe, tijdens een gevecht kunnen ze gewond raken, van de kou worden ze ziek. En van alle ellende worden ze depressief. Deze verschillende elementen worden per bewoner bijgehouden en als je op één van deze elementen niveau 4 bereikt, dan gaat de bewoner dood. En als een bewoner dood gaat, dan kan dat er weer voor zorgen dat de andere bewoners daar weer depressiever van worden. En alsof dat allemaal al niet uitdagend genoeg is, is een oorlog niet eerlijk. Je kan dus gewoon botte pech hebben dat je toevallig door een sniper wordt doodgeschoten (dit soort dingen wordt vaak bepaald door een dobbelsteen) als je de planten in je groentetuintje op het dak water geeft.

…en de waardering

This war of mine is een zwaar spel om te spelen door al het leed wat je over je heen gestort krijgt via de scenario’s. Verwacht ook geen gebalanceerd spel waarin je door slim te spelen de winst kan binnenslepen. Dat wil niet zeggen dat de keuzes er niet toe doen, maar vooral dat je pech kan hebben (de sniper schiet raak) of dat het maar niet lukt om tijdens je nachtelijke zoektochten voedsel en medicijnen te vinden waardoor iedereen snel verzwakt en sterft.

This war of mine is misschien wel het best te kwalificeren als een vertel-spel. Samen met je medespelers beleef je een verhaal over hoe het is om te overleven in een oorlog. En soms is dat verhaal heldhaftig, maar meestal is het vooral een verhaal over hoe moeilijk het is voor gewone mensen midden in alle ellende die de oorlog met zich meebrengt. De manier waarop het spel de spelers met deze ellende confronteert vind ik indrukwekkend. Het zet je echt aan het denken over de arme mensen voor wie oorlog geen spelletje maar de rauwe realiteit is.

Als ik even focus op het spel-deel van This war of mine, dan valt er best wat op af te dingen. De regels zijn bijvoorbeeld niet echt lekker opgeschreven waardoor het regelmatig lastig is om iets terug te vinden (en soms lukt dat helemaal niet). Het spel duurt ook wel heel erg lang. Als je het eind van het spel haalt dan ben je zeker vier uur verder, maar het kan ook langer duren. Het spel had best wat meer gestroomlijnd kunnen worden waardoor er wat speeltijd af was gegaan. Maar omdat This war of mine voor mij vooral gaat om het verhaal over gewone mensen in een oorlogssituatie en dat element van het spel wel goed uit de verf komt, geef ik het spel toch 4 pionnen.