Memoir ‘44

Deze kerst hebben Niek en ik Memoir ’44 weer eens uit de kast gehaald. Dit is een spel waarin de gevechten in de tweedewereldoorlog centraal staan. Het spel is uitgegeven ter gelegenheid van de herdenking van 60 jaar na D-day en in het basisspel zitten dan ook veel scenario’s waarin je de gevechten op de stranden van Normandië naspeelt. Er zijn al een groot aantal uitbreidingen bij dit spel uitgebracht, waarmee je ook andere gevechten uit de tweede wereldoorlog kan naspelen (bijvoorbeeld die in Noord-Afrika).

Tegelijkertijd zijn Niek en ik de serie Band of Brothers op DVD aan het kijken. In deze serie volg je de belevenissen van Easy Compagny (Amerikaanse soldaten) in de Tweede Wereldoorlog. Aan het begin van iedere aflevering zie je een paar leden van de Easy Compagny (nu oude mannen) iets vertellen over hoe het nou echt was om te vechten in de Tweede Wereldoorlog, hoe bang ze waren, hoe koud het was, hoe veel kameraden ze verloren en welke impact de oorlog op hun verdere leven heeft gehad.

Het spel en de serie doorkruisen elkaar af en toe. Zo gaat het tweede scenario over de gevechten rondom Sainte Mère-Eglise. Bij deze gevechten werden parachutisten ingezet. Easy Company waren parachutisten en in de tweede aflevering van de serie zie je hoe ze boven Normandië worden gedropt waarbij de mannen verspreid over een groot gebied landen.

Ik ben geen fan van oorlogsspelen omdat ik het een beetje raar vind om over zo’n gruwelijk iets spellen te maken. Oorlog is geen spelletje en zeker niet leuk. Een echte oorlog win je niet zonder levens te verliezen. Toch vind ik Memoir ’44 een indrukwekkend goed spel en beter dan bijvoorbeeld Battlelore (dat gebaseerd is op hetzelfde spelsysteem, maar dan met een fantasy thema). De reden hiervan is dat bij elk scenario een kort stukje met toelichting staat over de gebeurtenissen die in het scenario worden nagespeeld. In de scenario’s speel je ook met de machtsverhouding uit de oorlog. Dit betekent dat je niet altijd een even grote kans hebt om te winnen. Wij spelen dan ook in principe beide een keer met iedere kant.

Gisteren hebben we het Omaha Beach scenario gespeeld. In dit scenario komen grote groepen Amerikanen uit de zee het strand op. Een veel kleiner aantal Duitse soldaten staat goed verdekt opgesteld klaar als ontvangstcomité. Het is prijsschieten voor de Duitsers. Beide keren dat Niek en ik het scenario speelden waren de Amerikanen kansloos.

De werkelijkheid is al even gruwelijk geweest. Een paar jaar geleden zijn we in Normandië geweest en hebben daar Normandy American Cemetery and Memorial in Colleville-sur-Mer bezocht. Deze begraafplaats ligt aan de kust zodat je vanaf de begraafplaats neerkijkt op de standen waar zo hard is gevochten.

Deze begraafplaats heeft veel indruk op me gemaakt. Er liggen daar 9.386 Amerikaanse soldaten begraven. Op de graven staat waar de soldaat vandaan kwam en hoe oud hij is geworden. Het is ongelofelijk hoe jong die jongens waren, hoe ver ze van huis waren en vooral hoe veel het er zijn geweest. Zij moeten ook geweten hebben dat velen van hen zouden gaan sterven bij de landing, en toch zijn ze gegaan. Daar kan je alleen maar heel stil van worden.

Memoir ’44 helpt om te blijven herinneren welke offers er zijn gebracht om Europa van de Duitsers te bevrijden. Op BoardGameGeek las ik een verhaal van een vader die dit spel met zijn achtjarige zoontje speelde. Het jongetje speelde met de Amerikanen in het Omaha Beach scenario en verloor. Het jongetje kon normaal niet zo goed tegen zijn verlies en zijn vader verwachtte dan ook gemopper. Tot zijn verbazing vroeg de jongen echter of het echt zo zwaar was geweest voor de Amerikanen.