Mottainai

Mottainai is een Japanse begrip met een dubbele betekenis. De eerste betekenis is dat het zonde is als iets wordt verspild. De tweede betekenis is dat alle dingen (zelfs de kleine) een ziel hebben. In deze recensie ga ik dan ook op zoek naar de ziel van dit kleine spelletje.

Mottainai is een complex kaartspelletje dat sterk doet denken aan het succesvolle Glory to Rome van dezelfde auteur. Het spel speelt zich af in een Boeddhistische tempel. De spelers kruipen in de huid van een leerling-monnik die probeert zich zo nuttig mogelijk te maken door voorwerpen te maken voor het klooster van verschillende soorten materialen.

De complexiteit van dit spel wordt veroorzaakt doordat elke kaart drie verschillende functies heeft. Zo bevat elke kaart een rol (die het recht geeft om bepaalde handelingen te verrichten), is het een grondstof (van een bepaalde soort, bijvoorbeeld steen of papier) en is het ook nog een product dat je kan gaan bouwen (bijvoorbeeld een waaier of een vlieger). Elk product dat je bouwt, geeft je bovendien een extra voordeel (eenmalig of soms zelfs iedere ronde). Je moet er dus goed over nadenken waar je elke kaart voor gebruikt want elke kaart kan maar één keer gebruikt worden en twee van de drie functies gebruik je dus niet.

Een beurt bestaat uit drie fases (ochtend, middag, avond) waarin verschillende dingen gebeuren. Gelukkig zitten er handige geheugenkaartjes bij het spel om je te helpen de verschillende stappen in de goede volgorde te doen. Het belangrijkste van iedere ronde is dat je uit je handkaarten één kaart uitzoekt die aangeeft welke rol (met bijbehorende taak) je gaat uitvoeren. Zo helpt de klerk je om producten te produceren voor de verkoop en met de pottenbakker kan je aan extra materiaal komen om producten te produceren. Je kan er echter ook voor kiezen om in plaats van de standaard actie te gaan bidden (kaarten bijtrekken) of handwerken (producten maken in dezelfde kleur als je rol met materiaal-kaarten uit je hand).

Een rol wordt effectiever als je al van te voren helpers hebt geworven (door middel van de monnik) in dezelfde kleur (iedere helper geeft je het recht de actie die bij de rol hoort een extra keer uit te voeren). En als je ook nog producten hebt gemaakt in de kleur van je helper en die naast de helpers hebt gelegd, dan wordt een helper dubbel zo productief.

Je voert overigens niet alleen je eigen rol uit, maar mag ook altijd de rol uitvoeren die de andere speler(s) heeft (hebben) gekozen. En jouw helpers (al dan niet ondersteund door de juiste afgemaakte producten) tellen dan gewoon mee. Zo kan het zo maar zijn dat jij (met de juiste hulp) meer profijt hebt van een actie dan degene die hem kiest. En dat zou wel eens een reden kunnen zijn voor die persoon om dan maar wat anders te doen. Keuzes, keuzes, keuzes!

Helpers leveren helaas geen punten op (de producten die je gemaakt hebt trouwens wel). Om punten te scoren moet je “sales” produceren (door eerst een voorraad grondstoffen aan te leggen met de pottenbakker en deze vervolgens met behulp van de klerk om te zetten in “sales”). Maar “sales” leveren weer alleen maar punten op als je eerst een product in dezelfde kleur hebt gemaakt en die naast de “sales” hebt gelegd. Als je nu denkt: dat klinkt behoorlijk ingewikkeld allemaal, dan klopt dat. Je eerdere acties beïnvloeden je latere op verschillende manieren en dat maakt het lastig om te bedenken wat je gaat doen. Zelfs in de spelregels wordt al toegegeven dat dit een complex spelletje is. Maar het goede nieuws: na een paar rondes aanklooien begint het wel op zijn plek te vallen.

Tijdens het spelen. komt het spel zo voor je te liggen:

Er zijn van dit spel overigens twee versies te koop, de Mini-versie en de Deluxe-versie. De Deluxe versie bevat twee decks kaarten en twee extra spelerbordjes zodat je het met maximaal 5 spelers kan spelen. De Mini-editie bevat maar één deck kaarten en spelerbordjes voor maximaal 3 spelers.

…en de waardering

Zoals ik al aan het begin schreef lijkt Mottainai heel erg op Glory to Rome. Het grote verschil is dat er nog een paar regels aan toe zijn gevoegd waardoor het nog net een beetje ingewikkelder is geworden. Je moet dus echt even door de zure appel heen bijten als je dit spel gaat spelen, het kost een paar rondes voordat je begint te snappen wat je aan het doen bent. Maar na het zuur komt gelukkig wel het zoet en blijkt dit een heel interessant kaartspelletje te zijn. Je probeert het maximale uit je handkaarten te halen en gaat op zoek naar interessante combo’s van producten die je fijne extraatjes bieden. Je moet continue afwegen of je gaat proberen door helpers toekomstige acties efficiënter te maken, of je investeert in het aanvullen van je grondstofvoorraad of dat je liever direct voor de punten gaat (en op welke manier). En dan moet je ook nog opletten dat je genoeg handkaarten hebt door tijdig gebruik te maken van de kleermaker of door te bidden.

Met de ziel van dit spel zit het duswel goed. In een klein doosje zit een pak kaarten, de regels en wat kartonnen bordjes. Het spelmateriaal is prachtig uitgevoerd. En dat is alles wat je nodig hebt om een leuk, interessant spelletje bomvol lastige keuzes te maken! Dus ook met de tweede betekenis van Mottainai zit het wel snor. Dit spel gaat dus mee in de koffer op vakantie dit jaar!