North & South

Het spel …

North & South is het eerste bordspel van Phalanx (een onderdeel van 999 Games), geïntroduceerd in 2001. Bij de introductie heeft Phalanx aangegeven dat ze strategische bordspellen wil uitgeven waarbij “wargames” voor een breder publiek toegankelijk zouden worden gemaakt door de regels te vereenvoudigen en de spelduur te bekorten (van vele uren/dagen tot 60 tot 120 minuten). Daarnaast zouden de spellen worden gekenmerkt door een hoge kwaliteit van het materiaal. Inmiddels lijkt de vooraf ingezette koers niet consistent te worden vastgehouden aangezien er diverse Phalanx spellen zijn geïntroduceerd die niets met wargames of strategie te maken hebben, bijvoorbeeld Wie is de Ezel? De kwaliteit is wel gebleven.

North & South is een heruitgave van het wargame A House Divided zoals die reeds in de jaren ’80 is verschenen. Het verbeeldt de strijd van de Unie (de Noordelijken) tegen de Confederatie (de Zuidelijken). De speldoelen zijn verschillend. De Noordelijken winnen indien zij zeven steden van de Zuidelijken hebben veroverd, de Zuidelijken winnen als zij of: a) Washington veroveren of b) de maximale legergrootte van de Zuidelijken groter is dan van de Noordelijken, of c) het spel na veertig beurten is afgelopen en de Noordelijke nog niet hebben gewonnen.

Het spelbord is de plattegrond van de Zuidoosthoek van de USA, waarbij de diverse steden worden verbonden door wegen, spoorwegen en rivieren. Beide partijen hebben mooi bewerkte legerfiches waarbij elke fiche een troepenmacht voorstelt van infanterie of cavalerie van een verschillend niveau (milities, elite en veteranen). De Noordelijken starten met een iets groter leger op het bord. Daarnaast hebben beide legers nog een rekruteringspool naast het bord met extra, vaak sterkere, eenheden.

Het spel duurt maximaal veertig seizoenen (beurten) en iedere speler kan in een seizoen vier fasen doorlopen, waarna de andere speler zijn vier fasen doorloopt en het seizoen eindigt. De vier fasen van elk seizoen zijn: 1) bewegen, 2) vechten 3) promotie en 4) rekruteren. Voor het bewegen wordt gebruik gemaakt van een dobbelsteen, je mag een eenheid zoveel stappen bewegen als je met een dobbelsteen gooit, maar minimaal altijd twee. Het bewegen kost in beginsel een bewegingspunt van een stad naar de volgende, maar over spoorbanen in vriendelijk gebied of met cavalerie kan sneller bewogen worden. Daarnaast hebben de Noordelijken het voordeel van de marine en kunnen daarmee ook over zee naar havensteden varen (voor een bewegingspunt naar elke willekeurig vriendelijke haven).

Komt een eenheid in een stad terecht waar vijandelijke troepen staan dan ontstaat in fase twee een gevecht. De verdediger vuurt altijd als eerste. Het vuren vindt ook plaats met de dobbelsteen, een basiseenheid heeft een sterkte van twee en vuurt raak bij een worp van 1 of 2. Elk van de partijen kan gedurende het gevecht (alvorens zelf te vuren) besluiten om zich terug te trekken. Daarnaast kunnen eenheden uit aangrenzende steden ter versterking worden geroepen. Fortificaties (verkregen ter inlevering van een bewegingspunt per rekruteringstad) kunnen een fiche in zijn verdediging sterken door de aanvaller zijn slagkracht met een punt te verminderen (een basiseenheid scoort dan niet meer met 1 of 2 maar alleen nog met een 1).

De winnaar van een gevecht mag een deelnemende eenheid promoveren tot een hogere rang (met meer slagkracht). Na het gevecht kan in fase drie naar believen een eenheid worden gepromoveerd. Tot slot mogen uit de rekruteringspool extra troepen worden ingebracht, hetgeen opnieuw met de dobbelsteenworp gebeurd, met een minimale inbreng van twee eenheden. Voorwaarde is wel dat de eenheden alleen gerekruteerd mogen worden indien de maximale legergrootte (het aantal rekruteringssteden van elk leger) nog niet is bereikt.

De strategieën van beide spelers zullen verschillend zijn vanwege de verschillende opdrachten / doelen die zij hebben. De Noordelijke troepen zijn sterker en hebben meer mogelijkheden (zeeovermacht bijvoorbeeld) doch hun opdracht is ook zwaarder

… en de waardering

Het spel ziet er prachtig uit en zit qua spelprincipe goed in elkaar. Beide spelers hebben verschillende legersterktes en opdrachten maar het geheel is toch goed in balans. Een belangrijk nadeel is echter dat het spel veel langer duurt dan voor de gemiddelde spelliefhebber leuk zal zijn. Van de drie keer dat ik het heb gespeeld was twee maal de spelduur langer dan vijf uur en eenmaal twee uur door overmoed van de Noordelijke speler die daarmee Washington kwijtraakte. Daarnaast zijn de regels ingewikkeld en staan er storende fouten in op soms cruciale onderdelen (de Noordelijken winnen door alle steden met een waarde 2 of 3 te veroveren en vervolgens volgt een opsomming van zeven steden waarvan er twee zijn die een andere waarde hebben, wat is nu de juiste opdracht??). Het spelmateriaal is prachtig maar er ontbreken veel vlaggetjes (om een ingenomen gebied te markeren) en het is een crime om bij te houden hoeveel legers je op het bord hebt staan. Er zit een (beperkt) gelukselement in door de dobbelsteen, waar je van moet houden. In een strategisch spel zoals dit heb ik liever geen dobbelsteen. Ook is er een duidelijke underdog rol voor de Zuidelijke speler en niet alle spelers houden ervan om in die positie te starten.

Ondanks de speelduur vond ik het toch iedere keer leuk om te spelen en heb ik mij tijdens het spelen niet verveeld, vandaar de drie pionnen. Heb je echter een hekel aan spellen met een lange speelduur en met flink wat regels, dan is dit spel geen aanrader.

Een gastrecensie van Niek