Spellenspektakel 2024

Ik ben dit jaar op uitnodiging van 999 Games, na een paar jaar overgeslagen te hebben, weer eens naar het Spellenspektakel geweest. 999 Games pakte dit jaar groots uit op het spellenspektakel met het met prijzen overladen spel Skyteam (onder andere Spiel des Jahres én de Nederlandse Spellenprijs). Om dit spel nog meer in de spotlight te zetten had 999 Games een echt vliegtuig naar het spellenspektakel gehaald. En naar dat vliegtuig kon je niet alleen kijken, maar je kon er ook in zitten om in het vliegtuig een potje Sky Team te doen. Toen 999 Games vroeg of ik daar voor te porren was, heb ik mijn agenda meteen leeg geveegd.

En dus stonden Niek en ik zaterdagochtend vroeg op, om om 9 uur op de beurs aanwezig te zijn om in alle rust de stand van 999 Games te bewonderen en even bij te kletsen met verschillende 999-ers. Het was indrukwekkend om te zien hoeveel mensen klaar stonden bij 999 om de hele dag spellen uit te gaan leggen. En dan is 999 maar één van de vele uitgevers op de beurs, dus kun je nagaan wat een boel vrijwilligers hun zaterdag hebben opgeofferd om de vele duizenden bezoekers van de beurs van speluitleg te voorzien.

Sky Team

Maar we waren niet alleen gekomen om te kijken, maar vooral om te spelen. En dus schoven we aan de vleugel van het vliegtuigje aan voor een potje Sky Team. We hadden het spel een dag eerder voor het eerst gedaan, dus we wisten al een beetje hoe we het aan moesten pakken. Sky Team is een tweepersoons spel waarin je een vliegtuig veilig aan de grond moet krijgen. Dit doe je door om de beurt dobbelstenen te plaatsen waarmee je bijvoorbeeld de motor, remmen en de balans van het vliegtuig aanstuurt. Tijdens het vliegen mag er niet overlegd worden, dus je moet proberen je dobbelstenen zo te plaatsen dat je daarmee ook informatie aan de ander geeft zodat je uiteindelijk samen alle nodige acties hebt genomen. Ik vind dit een erg leuk spelletje en tot mijn verbazing viel het ook bij mijn “ik haat coöperatieve spellen” echtgenoot in de smaak. Doordat je niet mag overleggen tijdens het vliegen heb je heb je in Sky Team geen alfa-speler probleem. En dat alfa-speler gedrag is waar mijn man op coöperatieve spellen erg op afknapt.

Zoals gezegd was dit niet onze eerste vlucht, maar helemaal perfect deden we het nog niet en dus gaf Captain Lidwien ons nog wat goede tips om onze vlucht nog veiliger te maken. De passagiers hebben wel wat last van turbulentie gehad onderweg, maar uiteindelijk hebben we ze veilig aan de grond gekregen. In de doos van Sky Team zit spelmateriaal waarmee je het spel stapsgewijs steeds moeilijker kan maken dus dat gaan we binnenkort thuis eens rustig uitproberen.

What the Fog?!

Na Sky Team schoven we aan bij What the fog?! Dit is een nieuw spel van 999 Games dat ontworpen is door Leo Colovini. 999-er Bert vertelde ons op de beurs dat hij vanuit 999 Games de ontwikkeling had begeleid. Daardoor is het thema bijvoorbeeld aangepast van het occulte naar het weer (hoe Hollands kan je het hebben). In dit spel leg je om de beurt een weerfiche op een van de beschikbare dagen neer. Dit probeer je zo te doen dat het weer aansluit bij jouw voorkeuren (die krijg je toebedeelt in de vorm van handkaarten). Tijdens het spel moet je al voorspellen op hoeveel dagen het weer het best bij jouw voorkeuren aansluit (als in beter dan dat bij de voorkeuren van de spelers). Aan het begin van het spel heb je nog nauwelijks informatie (iedereen begint met alle kaarten op handen), maar op sommige momenten van het spel moet iedereen een van zijn kaarten open leggen. Daardoor krijg je steeds meer informatie en die kun je combineren met welke fiches de spelers neerleggen als ze mogen kiezen (als iemand een ultiem mistige dag aan het maken is, dan is de kans groot dat diegene veel mistkaarten op handen heeft). Zodra alle weerfiches neergelegd zijn, ga je vervolgens kijken hoe vaak jouw voorkeuren het beste aansluiten op die van het weer. En hopelijk komt jouw voorspelling dan uit, want alleen dan scoor je pluspunten. Als je verkeerd voorspeld had, dan krijg je minpunten.  

What the fog?! is een spelletje waar je even een rondje aan moet wennen. In de eerste ronde weet je nog niet goed hoe goed jouw hand moet zijn om een dag binnen te tikken.  Dat moet je dus een beetje aftasten, maar hoe verder je in het spel komt, hoe meer gevoel je daarvoor krijgt en hoe leuker het wordt. Ik vond het een grappig spelletje. Je hebt wat invloed op het weer op de dagen, maar zeker als je met een grotere groep mensen speelt (wij speelden het met 5 spelers) dan moet je het ook een beetje doen met wat er gespeeld wordt. En dan komt het er op neer om zo goed mogelijk in te schatten hoe sterk jouw hand is en proberen de andere spelers niet te veel informatie te geven over jouw hand bij het open leggen van jouw kaarten. Wie weet zet je ze dan op het verkeerde been waardoor ze hun eigen kansen overschatten.

Ontwerp het kinderboekenspel

Na What the fog?! was het hoogste tijd om naar zaal 12 te gaan. Daar was de halve finale van het Ontwerp het kinderboekenspel aan de gang. Dit is een wedstrijd voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Zij waren gevraagd om voor deze wedstrijd een educatief spel te ontwerpen dat gebaseerd was op hun favoriete kinderboek. Er hadden tweehonderd (groepjes van) kinderen een pitch ingestuurd van hun spel. De jury had hier vervolgens dertig van uitgekozen die op het spellenspektakel hun spel aan de jury mochten komen laten zien. En in een van deze groepjes zat Oscar, de oudste zoon van mijn beste vriendin. Hij had samen met zijn klasgenoten Keywan en Batoel een spel verzonnen dat zich afspeelt in de spannende wereld van De Grijze Jagers.

Toen wij aan kwamen lopen was de jury nog niet bij het tafeltje van Oscar, Keywan en Batoel aangekomen. En dat was maar goed ook want het team was in alle spanning vergeten om het boek mee te nemen waar het spel over ging. Alle andere teams hadden naast het spel dat ze gemaakt hadden, keurig het bijbehorende boek op tafel staan. Farshid, de vader van Keywan, kon dat niet aanzien en is met gezwinde spoed op zoek gegaan naar een exemplaar van een De Grijze Jager boek. Die zijn op een spellenbeurs natuurlijk niet te vinden en dus had hij een sprintje getrokken naar de uitgang in de hoop daar een fiets te kunnen huren. Dat bleek niet te kunnen, maar hij trof een behulpzame bewaker die spontaan zijn eigen fiets uitleende zodat Farshid snel naar een boekwinkel kon racen om een Grijze Jager boek te kopen. Daarna racete hij weer terug naar de beurs, gaf de fiets terug, sprintte naar de hal en… was precies op tijd om het boek neer te zetten voor de jury aanschoof. Een Grijze Jager had deze situatie niet beter kunnen oplossen. Hulde voor Farshid!

En de jury nam alle tijd om de kinderen over hun spel te laten vertellen. Vol aandacht luisterden ze naar de uitleg en bekeken al het zelf geknutselde spelmateriaal. Daardoor duurde het hele jureringsproces wel een beetje lang, maar dat was de tijd meer dan waard doordat alle groepjes zich echt gezien en gehoord voelden. De status van de jury werd bovendien nog versterkt doordat Pieter Koolwijk in de jury zat. Pieter Koolwijk is de schrijver van het kinderboek Gozert. Dit boek was vorig jaar de inspiratie voor het winnende spel geweest. Pieter Koolwijk gaf alle kinderen die er om vroegen ook nog een mooie handtekening.

Helaas zat het team van Oscar, Keywan en Batoel niet bij de drie teams die door zijn naar de finale. Dit was natuurlijk wel een beetje een teleurstelling voor ze, maar het deelnemen aan de wedstrijd, het mee mogen doen aan de halve finale, de aandacht van de jury met daarin Pieter Koolwijk en het zien van de vele aanwezige bordspellen-youtubers (zoals Nox en de heren van Bord Voor Je Kop) maakte het voor hen toch een topdag. Ik weet helaas niet welke spellen wel door zijn naar de finale, maar het gaat over een tijdje vast een leuk nieuw spel opleveren.

Panda

Nadat we de jurering van het Grijze Jager spel voor de Ontwerp het kinderboekenspel hadden bijgewoond, gingen wij weer op zoek naar een spelletje om te doen. Onze tuinvrouw Annika was ook op de beurs. Zij zou eigenlijk met een vriendin gaan, maar die was op het laatste moment verhinderd. Na even wikken en wegen had ze toch besloten alleen te gaan. Ze had zich alleen prima vermaakt op de beurs en had al twee spellen gedaan (After Us en Nunatak). Maar het is altijd fijner om met iemand te gaan en dus sloten we ons bij haar aan. Ze had aangegeven dat ze graag bij Jolly Dutch het kaartspelletje Panda wilde spelen. In de stand gaven ze aan dat ze verwachten dat we niet heel lang hoefden te wachten tot we konden aanschuiven en dat bleek te kloppen. We vielen met onze neus in de boter en kregen de uitleg van de bedenker van Panda, of te wel van spelauteur Arie Drent.

Panda is een kaartspel waarin je met zijn allen een ecosysteem gaat bouwen met kaarten. Aan het begin van het spel liggen er een aantal kaarten op tafel die samen een rivier vormen. Alle spelers krijgen vervolgens een aantal kaarten met daarop dieren en daarnaast krijgt iedereen via draften vier extra handkaarten. Op deze kaarten staan bomen en dieren. Als je aan de beurt bent dan leg je een van je kaarten aan. Op de kaarten staat aangegeven waar ze naast willen liggen om punten op te leveren. Je scoort de handkaarten meteen en de startkaarten aan het eind van het spel en wie dan de meeste punten heeft, wint het spel.

Ik vond Panda een prima spelletje, maar wel een beetje dertien in een dozijn. Er zijn zo veel spellen waar je moet proberen om kaarten of fiches in bepaalde patronen te leggen. Het spel ziet er wel heel mooi uit en doordat het een kaartspel is, is het natuurlijk wel een voordelige aanschaf. Ik snap dan ook heel goed dat mensen die nog geen spellenkast met honderden spellen hebben, voor dit spelletje vallen. Maar voor mij voegde het te weinig nieuws toe om mee te willen nemen.

Forever Home

Het was ondertussen loeidruk geworden op de beurs. We besloten daarom hal 11 waarin de populaire uitgevers als 999 Games en White Goblin zaten, achter ons te laten en ons geluk te beproeven in hal 10. Daar zagen we inderdaad wel een aantal keer een leeg tafeltje, maar niets wat we graag wilden spelen (denk aan spellen als Scream, Uno, iets met Marvel Hero’s en iets met Disney prinsessen). Maar in de stand van DSV hadden we wel geluk. Daar kwam net een tafeltje vrij bij Forever Home en dat wilden we alle drie graag proberen. Annika had als laatste een hond geaaid en mocht daarom beginnen.

In Forever Home moet je een goed huis zoeken voor zwerfhonden. Als je aan de beurt bent dan mag je twee acties uitvoeren. Daarbij mag je kiezen uit het plaatsen van een hondenfiche op je raster, het trekken van een nieuwe opdrachtkaart of het verplaatsen van een eerder geplaatste hond. Je probeert vervolgens de honden zo te plaatsen als op de opdrachtkaarten staat. Als dat lukt dan vinden één of meer honden een Forever Home. Je mag daarbij kiezen waar dat huis staat (bijvoorbeeld in de stad of op het platteland). Door honden te plaatsen scoor je punten. Maar dat is niet de enige bron van punten. Aan het eind van het spel wordt elke locatie waar honden geplaatst zijn ook op een bepaalde manier gescoord en scoor je ook nog punten voor de verschillende rassen honden (iedere hond scoort op een eigen manier). En wie dan de meeste punten heeft, wint het spel.

Ik vond Forever Home een leuk puzzelspelletje. Het speelt best licht en luchtig weg, maar doordat je op drie verschillende manieren punten kan scoren heeft het toch best wat bite. Het thema spreekt me ook aan. Na afloop van het potje had ik dus last van hebzucht, maar toen ik hoorde dat het spel 30 euro kostte vond ik dat toch net wat te veel voor wat het is (en gelet op hoe vol mijn spellenkast al is) en heb ik het spel uiteindelijk niet mee naar huis genomen. Wie weet lukt het om dit spel een keer ergens in de uitverkoop of met een actie te kopen.

 Tijd om naar huis te gaan

En toen was het in eens al weer drie uur en dus tijd voor ons om naar huis te gaan omdat we nog andere verplichtingen hadden. En dat vond ik tegelijkertijd helemaal ok en ook best jammer. Ik heb maar een klein stukje van de beurs gezien. Alle uitgevers hadden echt groots uitgepakt met mooie stands, veel interessante nieuwe titels en veel tafels om onder begeleiding van een goede uitlegger de spellen uit te proberen. Er waren ook mooie winkelstands waar de spellen als warme broodjes over de toonbank vlogen. Er was dus nog veel wat ik niet gezien en geprobeerd had en dat vond ik jammer. En ik wist dat er heel veel vrienden en bekenden op de beurs waren die ik ook niet gezien of gesproken had. En ook dat vond ik jammer.

Maar het was ook echt loeidruk op de beurs. In de loop van de zaterdag waren zelfs alle kaarten voor die dag uitverkocht. In veel gangpaden moest je dan ook schuifelen en het was lastig om een tafel te vinden met een spel dat ik graag wilde proberen (wat ik leuk vind, vinden heel veel mensen leuk dus daar is het dringen). Verder was de bring & buy stand ongekend populair. Ik vind dit een mooi initiatief, maar het gaat een beetje ten onder aan zijn eigen succes. Bij opening van de beurs  hebben mensen meer dan een uur in de rij gestaan om hun meegebrachte spellen in te leveren. En ook voor de ingang van de bring & buy stand stonden de hele dag lange rijen koopjesjagers. Ik heb dit dan ook overgeslagen terwijl ik wel nieuwsgierig was naar het aanbod. En dat waren niet de enige rijen op de beurs. Ook voor de (dames)toiletten moest je geduldig in de rij staan. Ik heb van meerdere dames gehoord dat ze een half uur hebben staan wachten en dat is echt te lang. Bij de heren waren de rijen korter, maar daar heb je als dame in hoge nood niets aan.

Tel daar verder nog bij op dat ik het behoorlijk warm en bedompt was in sommige delen van de zalen. Op verschillende plekken in de zalen stonden namelijk foodtrucks opgesteld waar je wat te eten of drinken kon halen. Dat heb ik niet gedaan, maar het rook best lekker. Maar het rookte ook vaak best lekker waardoor in sommige hoeken van de beurs je echt door een warme etensluchtwalm heen moest lopen en je de rook kon zien hangen. Dat is niet fijn. Ik had te doen met de uitgevers die in de buurt van zo’n foodtruck stonden. Het lijkt me niet prettig om de hele tijd in de rook en geurtjes te staan. In vergelijking met Spiel zijn de hallen van de jaarbeurs echt donkerder, is de klimaatbeheersing minder goed en zijn de plafonds lager. Dat maakt dat een beursbezoek minder prettig is.

Wat betreft het aanbod is deze editie van het Spellenspektakel dus absoluut een succes, maar ik zie nog wel wat ruimte voor verbetering voor het klimaat op de beurs. Er is ook nog duidelijk ruimte voor groei voor het aanbod gelet op het grote aantal bezoekers. Er kunnen nog heel wat standhouders bij (of bestaande standhouders kunnen hun stands uitbreiden) zonder dat we bang hoeven te zijn dat het te rustig wordt op de stands. Maar dat is vast makkelijker gezegd dan gedaan, want al die extra stands moeten ook weer bemand worden met extra vrijwilligers om al die spellen uit te leggen en ik kan me voorstellen dat het een uitdaging is voor uitgevers om zo veel vrijwilligers te vinden. Mijn bezoek van dit jaar smaakte in ieder geval naar meer, dus wie weet ga ik volgend jaar wel weer.