Het zit er weer op, het ludieke hoogtepunt van het spellenjaar. Vier dagen lang was Essen weer de hoofdstad van de spellenwereld. Een kleine 150.000 bezoekers uit meer dan 60 landen vulden het beursgebouw met het geluid van geklets, gelach, schuifelende voeten, rinkelende kassa’s, rollende dobbelstenen en schuivende pionnen (al kon je dat over alle andere geluiden heen eigenlijk niet meer horen). Ik was zelf drie dagen van de partij voor mijn twintigste (!) bezoek. In dit blogje lees je over mijn ervaringen en gedachten over deze editie. Ik heb onder andere een flinke stapel spellen kunnen spelen, maar (spoiler alert) de eerste indrukken daarvan bewaar ik voor volgende blogjes.
Deze Spiel was een flinke stap terug naar het oude normaal, maar we zijn er nog niet. Zo was vorig jaar de beurs wat vloeroppervlak een stuk kleiner en bleven veel uitgevers en andere standhouders weg in vergelijking met voorgaande edities. Dit jaar was het op dat gebied wel ongeveer back to normal. Maar wat bezoekersaantallen bleven we dus nog wel flink achter ten opzichte van het laatste jaar (toen kwamen tweehonderdduizend bezoekers). Daar hoor je me overigens niet over klagen: zelfs op de rustige donderdag was het flink druk op de beurs en dat werd de dagen er na alleen maar erger.
Vorig jaar gold nog het 3G-beleid (je moest geënt, genezen of negatief getest zijn om de beurs op te mogen), maar dat hoefde dit jaar niet meer. Het mondkapje was nog wel verplicht. Ik kon merken dat het mondkapjes-eelt wel een beetje was weggesleten achter mijn oren en aan het eind van de dag was ik blij als ik hem weer af mocht zetten. Maar ondanks dat ongemak, was ik eigenlijk wel blij met de mondkapjesplicht. Corona is per slot van rekening een flink besmettelijk virus en met zo veel mensen op een kluitje kan het geen kwaad om jezelf en de andere bezoekers een beetje extra te beschermen. Van te voren was gecommuniceerd dat je een medisch mondkapje (FP2) op moest, maar op de beursvloer heb ik toch ook nog best wat mensen met stoffen mondkapjes gezien (waaronder ook exemplaren die echt al lang een keer in de was hadden gemoeten). Dat werd schijnbaar oogluikend toegestaan. Er liepen op de beurs ook mannen met gele hesjes die als taak hadden om mensen aan te spreken als ze hun mondkapje niet netjes ophadden. Dat heeft niet verhinderd dat veel mensen (waaronder ikzelf ook) tijdens het spelen hun kapje wel eens even afdeden om een slok of hap te nemen. Maar dat neemt niet weg dat mensen in het algemeen netjes hun mondkapje ophadden (en zelfs op de juiste wijze, dus netjes over neus en mond).
Voor degenen die niet naar Spiel zijn gegaan omdat ze geen zin hadden in een mondkapje, heb ik trouwens nog wel een tip voor volgend jaar (al geef ik er geen enkele garantie op dat hij dan ook nog werkt). De cosplayers leken er mee weg te komen om geen mondkapje op te hebben. Ik heb namelijk een paar imponerende orken uit The Lord of the Rings zien lopen en die hadden geen mondkapjes over hun zwarte snoetjes gedaan. Je moet er dus wel wat voor over hebben (zo’n compleet orken-pak inclusief harnas en stukken schapenvacht lijkt me behoorlijk zwaar en warm), maar dat kan je mondkaploos over de beurs.
Zoals gezegd was het, ondanks dat er flink minder bezoekers waren dan in 2019, flink druk op de beurs. Op donderdag vond ik het nog heel goed te doen. Toen kon je rustig lopen in de gangpaden en was het niet heel moeilijk om een plekje te vinden om een leuk spel te spelen. Natuurlijk moest je dan soms wel even wachten tot een tafel beschikbaar kwam (zeker bij populaire spellen waren de tafels continu gevuld). Op vrijdag was het al merkbaar drukker en op zaterdag vond ik het te druk worden. Dat merkte je aan de gangpaden waar het heel druk was en je je echt door de mensenmassa moest worstelen en ook de stands met minder populaire spellen goed vol zaten. Een ander verschil tussen de zaterdag en de dagen daarvoor was dat op de zaterdag er veel meer families met kinderen op de beurs liepen. De dagen daarvoor liepen er eigenlijk alleen volwassenen rond en was er dus bijvoorbeeld in de Haba-stand altijd genoeg plek om te spelen (maar als gewenst kinderloze had ik daar niet zo’n behoefte aan).
De bezoekers kwamen duidelijk niet alleen om te spelen, maar ook om te kopen. En dat was soms best een uitdaging. Veel nieuwe spellen waren namelijk niet of maar beperkt te koop door leveringsproblemen. De douane was altijd al een mogelijk struikelblok (ook voor Corona waren er spellen die Spiel niet haalden omdat ze door de douane waren opgehouden), maar nu zijn er ook nog de tekorten op de containermarkt waardoor het zo maar kan zijn dat een spel langer onderweg is dan je had ingepland. Ook hebben sommige uitgevers die van ver komen maar een beperkte voorraad spellen bij zich, waardoor ze ook snel uitverkocht zijn als een spel aanslaat. Ik viste in ieder geval achter het net bij Expedition, Fika en Clever 4ever (al vraag ik me die überhaupt leverbaar is geweest, ik heb geloof ik niemand gehoord die dat spel heeft kunnen kopen).
Een ander spel dat razendsnel uitverkocht was Splendor Duel. Ik wilde deze op donderdag in de loop van de middag al kopen, maar toen was de voorraad voor donderdag al op. Toen ik op vrijdag een tweede poging ging doen, was ik precies op tijd om in de rij aan te sluiten. Asmodee had namelijk besloten om de 100 exemplaren die ze voor die dag in de verkoop hadden vanaf 11 uur te gaan verkopen. De rij was enorm. Ik heb nog aan een Asmodee-medewerker gevraagd of het wel zin had om in de rij te gaan staan en zij gaf aan dat ik op ongeveer plek 80 stond en het dus waarschijnlijk wel zou lukken (mensen mochten één exemplaar per persoon kopen). Ik weet niet of zij niet kon tellen, er toch mensen meer doosjes per persoon kochten, de voorraad beperkter was dan gedacht of er mensen voorgedrongen zijn, maar net voor ik bij de ingang van de winkel was werd er medegedeeld dat de exemplaren voor vrijdag op waren en dat er zaterdag om 10:15 weer 100 in de verkoop zouden gaan. Ik was er wel even zuur van (had ik daar nou drie kwartier voor in de rij gestaan). Ik begon toen behoorlijk last te krijgen van FOMO. Op zaterdag had ik gelukkig nog een herkansing en ging ik dus als eerste op pad voor Splendor Duel. Dankzij mijn perskaart mocht ik al om kwart voor 10 de hal in. En bij een van de kleine verkooppunten zag ik een Splendor Duel staan. Toen ik het vroeg mocht ik hem gewoon meteen kopen. Het was wel een Duits exemplaar, maar daar nam ik graag genoegen mee. Met onverwacht gemak had ik er dus snel één gescoord.
In vergelijking met andere jaren heb ik minder spellen gespeeld die ik onmiddellijk wilde kopen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen leuke spellen waren. Misschien heb ik uit het enorme aanbod van honderden nieuwe spellen gewoon net de verkeerde zeventien spellen gedaan, wie weet. Op de eerste dag heb ik slechts één spel gekocht (Evergreen, een blinde gok waarmee ik de Similo-promo veilig wilde stellen). Op dag twee kocht ik wederom maar één spel (Get on Board). Op dag drie heb ik toen de schade nog een beetje ingehaald door naast Splendor Duel, Super Mega Lucky Box en The Fuzzies (die ik allemaal gespeeld had voor ik ze kocht) ook nog als blinde gokken Death Valley, Fancy Feathers (Fasanerie), de uitbreiding voor Meadow (helaas was alleen de Duitse versie beschikbaar) en Rainforest mee naar huis te nemen.
En als we het dan toch over spellen kopen hebben, laten we het dan meteen even over de prijzen hebben. Prijzen inderdaad, prijsjes waren er niet meer bij. Vorig jaar verbaasde ik me er nog over dat alle problemen op de wereldmarkten zich nog niet vertaald hadden in hogere spellenprijzen, maar dit jaar was die inhaalslag wel gemaakt. En ik vrees dat het eind nog niet in zicht is met alle onzekerheden die er op dit moment zijn. Nieuwe spellen waren dan ook goed aan de prijs, voor een wat groter bordspel waar je vroeger ongeveer veertig euro voor betaalde, mocht je nu al gauw een tientje meer neertellen. En ook voor wat oudere spellen waren de aanbiedingen beperkt. Waren er vroeger op Spiel flink wat stands waar je oudere spellen voor een koopje op de kop kon tikken, nu waren koopjes dun gezaaid. De Duitse spellenwinkel Spiele Offensieve was misschien nog wel de beste plek voor koopjes, met bijvoorbeeld het voortreffelijke Mille Fiori voor 25 euro.
Iets anders wat me opviel was dat ik voor het eerst op Spiel meemaakte dat je bij bepaalde verkooppunten alleen met pin kon betalen en niet met cash (dit overkwam me bij zowel de Asmodee als de Ravensburger verkoopstands). Duitsland is nog steeds een enorm cash-land waar je maar beter wat euro’s op zak kan hebben omdat het zo maar kan zijn dat ze ergens geen pinapparaat hebben. Voor ik naar Spiel ga, trek ik dus altijd een flinke voorraad euro’s uit de muur. Maar dit keer kwam ik dus ook weer met een flinke stapel euro’s thuis omdat ik én minder uitgegeven had dan ik van te voren had verwacht én ik dus op een paar plekken had moeten pinnen.
Wat ook weer terug van weggeweest was, was de mogelijkheid om spelauteurs en -illustratoren te ontmoeten en ze om een handtekening te vragen. Ik had me daar niet op voorbereid en dus niets mee genomen om te laten signeren. Ik liep wel toevallig net langs de stand van CGE toen Mín en Elwin (de auteurs van De Verloren Ruïnes van Arnak) aan het signeren waren. Ik heb geen handtekening, maar ben wel met ze op de foto gegaan. Op de stand hadden ze al een prototype van een doos voor de tweede uitbreiding van dit spel (met nieuwe karakters en een solo-versie).
Dit jaar was ik samen met Peter Hein, Wendy, Jurre en Anton naar Spiel. Omdat je veel spellen niet met vijf spelers kan doen, splitsten we ons op de beurs op in twee groepen. Ik heb dus vooral met Anton over de beurs gelopen, maar soms gingen we ook even solo. En aan het eind van de dag gingen we gezellig gezamenlijk weer samen in de auto naar een restaurant en daarna naar ons hotel. We zaten in een hotel in Oberhausen en het ritje was dus perfect om even bij te kletsen en ervaringen uit te wisselen.
We hebben ontzettend veel spellen kunnen spelen (zeventien stuks) en al dat spelen ging natuurlijk wel een beetje ten koste van rondlopen en rondkijken. Ik heb dus niet alle uithoeken van Spiel gezien. Ik ben vooral veel in zaal 1,2 en 3 geweest. Op zaterdag wilde ik de schade nog even inhalen, maar toen was het zo druk in zaal 4 en 5 dat ik het snel voor gezien hield. In zaal 6 ben ik helemaal niet geweest. Maar dat ik niet alles gezien heb, wil niet zeggen dat ik het gevoel heb dat ik iets gemist heb. Ik heb namelijk wel een hele leuke tijd gehad. Omdat Anton en ik met zijn tweeën waren konden we vaak aanschuiven bij een tafel met nog andere mensen. Ik vind het altijd leuk om op Spiel met mensen uit andere landen te spelen. Vorig jaar was er een beetje een dip in het aantal niet-Duitse bezoekers, maar dit jaar waren we die dip weer voorbij. We hebben met Belgen, Nederlanders, Duitsers, een Fransman, een Ierse, een Amerikaan en een Pool gespeeld.
Ik wil op deze plaats verder graag een groot compliment uitdelen aan alle mensen die de stand bemensen en met eindeloos geduld de bezoekers de spellen proberen uit te leggen. En dat in een drukke omgeving, aan mensen die verschillende talen spreken en mensen dus soms iets net niet goed snappen en met mondkapjes op (wat de verstaanbaarheid niet ten goede komt). Chapeau!
Een mooi voorbeeld van miscommunicatie was dat ik bij een spel dacht dat er ook regenbogen (rainbows) gebouwd zouden gaan worden, maar dat al snel spoorwegen (railways) bleken te zijn. Ik was lichtelijk teleurgesteld. Dat uitleggen ging soms heel goed, maar ook wel eens heel slecht (om met Peter Hein te spreken: iedere overeenkomst tussen de uitleg en de spelregels berust volledig op toeval). En soms ging het uitleggen met Duitse directheid. Bij één roll & write spelletje dat Anton en ik aan het eind van de vrijdag (toen we al best een beetje moe waren) deden, kregen we de uitleg van een wat oudere Duitse dame die zo maar een gepensioneerde lerares geweest kan zijn die geleerd had dat je vooral heel duidelijk moet zijn over wat er moet gebeuren. Poeh! Iedere keer dat wij vergaten onze bonusjes af te strepen, kregen we binnen een seconde een directe heel gebiedende opdracht om onze fout te corrigeren en snel het vakje af te kruisen. We waren beide opgelucht toen ze besloot dat we genoeg van het spel begrepen om in ons eigen tempo verder te spelen.
Volgend jaar valt Spiel weer in het eerste weekend van oktober (zou dit een nieuw patroon zijn…) en ga ik me dus van 5 tot en met 8 oktober voor de eenentwintigste keer vermaken op deze geweldige spellenbeurs. Ik heb er nu al zin in.
“Volgend jaar valt Spiel weer in het eerste weekend van oktober (zou dit een nieuw patroon zijn…)”
Ik sprak enkele goed-ingelichte Duitsers die me wisten te vertellen dat het altijd samenvalt met de Duitse herfstvakantie van regio Nordrhein-Westfalen, en die vakanties zijn al tot 2029 vastgelegd door het ministerie van onderwijs. Daaruit valt af te leiden dat vanaf 2024 het allemaal weer wat later in de maand wordt, zie ook: https://www.schulministerium.nrw/ferienordnung-fuer-nordrhein-westfalen-fuer-die-schuljahre-bis-202930
Hoi Dagmar,
Leuk om dit beursverslag gelezen te hebben! En opvallend hoezeer jouw voorkeuren sterk overeenkomen met de mijne: zo heb ik ook Death Valley, Fancy Feathers, Next Station London en Rainforest gekocht. Daarom staan de andere door jou wel en door mij niet gekochte spellen beslist op mijn radar! Overigens door mij gekochte spellen die ongetwijfeld iets voor jou zouden kunnen zijn: Akropolis en Applejack. En Clever 4Ever;)
Dank voor je vriendelijke woorden!
Knap dat je een Clever 4Ever te pakken hebt gekregen. Ik weet niet hoeveel ze daarvan gehad hebben, maar veel kunnen het er niet geweest zijn. Akropolis en Applejack stonden al op mijn radar, maar ik zet ze nou jouw aanbeveling nog een standje hoger.
Hoi Dagmar en Peter Hein (ik plaats bij jullie beide hetzelfde berichtje),
Behalve dat ik zelf ook al voor de 20e keer Spiel heb bezocht (ivm de drukte altijd alleen maar de donderdag), kijk ik ook ieder jaar weer uit naar de vele Spielverslagen en zeker die van jullie. Bij het lezen van jullie terugblikken waan ik mij direct weer op Spiel. Dank daarvoor en op naar volgend jaar.
Spellengroet van Jan / IkSpeelMetRood
Dank voor je vriendelijke woorden, Jan. En wat leuk dat het ook jouw 20e keer was. Ze zouden er eigenlijk gewoon een speciale button of medaille voor moeten uitreiken.