Geplaatst door 2008 is al een eindje onderweg, maar 2007 zit nog vers genoeg in het geheugen. Tijd voor een terugblik dus, voor de indrukken van het vorige jaar weer verdwenen zijn.
2007 was een goed spellenjaar, een stuk beter dan 2006 naar mijn mening. Een paar dingen die mij opvielen: alea is weer helemaal terug met twee uitstekende spellen in de reeks grote dozen; ‘werkverschaffingsspellen’ (in het Engels bekend als ‘worker placement games’) zijn de meerderhedenspellen van nu; uitgevers hebben ineens besloten dat het wel handig is om veel hersluitbare zakjes in hun spellen te doen (hoera!) en de doorbraak van QWG Games als lievelingsuitgever van spellenminnend Nederland lijkt definitief. En oh ja: Kramer steekt Knizia naar de kroon waar het (al dan niet bewerkte) heruitgaves van zijn spellen betreft.
Mijn top-5 van het afgelopen jaar bevat stuk voor stuk spellen die in een minder spectaculair jaar (2006) makkelijk de eerste of tweede plaats hadden gehaald. Naast deze vijf heb ik natuurlijk veel meer leuke spellen gespeeld, goed voor een eervolle vermelding. Maar laten we beginnen met de top-5:
5. BattleLore.
Als een echte’eurogamer’ moet ik niet zoveel hebben van al die oorlogsspelletjes. Wat mij betreft zijn ze eigenlijk allemaal hetzelfde: twee (soms meer) spelers hebben een hoop soldaatjes/vliegtuigen/tanks/watdanook en proberen daarmee de soldaatjes/enz. van de tegenstander te elimineren met dobbelstenen en/of kaarten. Wie als eerste het overwinningdoel van het spel (of scenario) bereikt, wint. Maar goed, dat komt wel in een andere post. BattleLore haalt voor mij toch de top-5 omdat het vlot speelt, niet teveel regels heeft, maar toch genoeg om het spel veel diepgang te bieden. Helaas bevat het spel maar tien scenario’s, maar met de War Council is er genoeg mogelijkheid tot variatie. Helaas valt het in mijn omgeving niet altijd goed, zodat ik me afvraag of ik dit spel in 2008 wel zo vaak kan spelen als ik wil.
Aantal keren gespeeld in 2007: 16
Vooruitzicht voor 2008: afhankelijk van enthousiaste medespelers, waarschijnlijk maar een stuk of 5 keer
4. Tzaar.
Achjee, alweer geen eurospel. Ik ben geen liefhebber van schaken, ben uitgekeken op dammen en go interesseert me te weinig om het te willen proberen. Geen abstracte spellen dus, behalve dan de Gipf-reeks. Yinsh en Dvonn zijn mijn favorieten, maar in 2007 kregen ze serieuze concurrentie van Tzaar. Weer een prachtig spel van Kris Burm, met veel bekende elementen uit andere Gipf-spellen: soepele regels, een snel spelverloop en (net als in Dvonn en Zèrtz) een krimpend speelbord. De regels zitten zo in elkaar dat Tzaar je tot actie dwingt. Een verdedigende zet kan een aanval in vermomming zijn. Nu nog proberen Helen hier aan te krijgen. Yinsh en Dvonn vindt ze leuk, maar de juiste stemming is wel noodzakelijk. Ik hoop er het beste van.
Aantal keren gespeeld in 2007: 9
Vooruitzicht voor 2008: niet al te vaak, waarschijnlijk 1-5 keer
3. Notre Dame.
Het eerste spel van Stefan Feld bij alea, Um Ru(h)m und Ehre, heb ik nooit gespeeld. Notre Dame des te meer, met meer dan 70 partijen op BSW (ahum). Maar ook de kartonnen versie was een succes en verscheen meer dan 10 keer op tafel. Notre Dame kent beperkte interactie, maar heeft op de een of andere manier een verslavende werking. Dat het goed speelt met twee en snel te spelen is draagt daar aan bij. Ondanks dat Notre Dame zo onderhand zijn geheimen wel heeft prijsgegeven, ben ik er nog niet op uitgekeken. Daar speelt het gewoon te snel voor weg.
Aantal keren gespeeld in 2007: 12
Vooruitzicht voor 2008: het nieuwe is er af, maar toch wel zo’n 5 keer
2. Im Jahr des Drachen.
En jawel, op de tweede plaats zien we alweer een spel van Stefan Feld bij alea. Im Jahr des Drachen heeft het idee van de ratten uit Notre Dame overgenomen en daar veel ellende aan toegevoegd. Daardoor kent het spel een bijzonder verloop dat je niet veel bij andere spellen ziet. Eigenlijk iedereen met wie ik dit gespeeld heb was erg enthousiast, maar de internationale doorbraak van dit spel lijkt nog te moeten komen. Sommige mensen beweren dat het vrij vlot speelt, maar in de vier verschillende groepen waarin ik het geprobeerd (met trage en minder trage spelers) waren we nooit in minder dan twee uur klaar. Met ervaren spelers zal dat wel beter gaan, maar krijg ik die kans? Dit komt waarschijnlijk op de stapel favorieten die ik vanwege de speelduur maximaal een of twee keer per jaar op tafel krijg. Spellen zoals jij, El Grande!
Aantal keren gespeeld in 2007: 4
Vooruitzicht voor 2008: 1-3 (als nieuwe en glimmende spellen niet teveel in de weg zitten)
1. Race for the Galaxy.
Tja, welk spel had ik hier anders moeten zetten? RftG is niet alleen het beste spel van het afgelopen jaar, maar waarschijnlijk zelfs van de afgelopen vijf (zes? tien?) jaar! We hebben hier te maken met een terechte hype, want RftG heeft elementen die veel spelers aan moeten spreken: een korte speelduur, enorme variatie, lastige keuzes en vele mogelijkheden om je strategie te bepalen en weer aan te passen. Maar op de een of andere manier lijken ze daar alleen in de Engelssprekende wereld van overtuigd. Op andere Nederlandse sites lees ik er zo goed als niks over en uitgevers lijken geen aanstalten te maken dit in vertaling uit te geven. Dat zal alles met het thema en bijpassende illustraties te maken hebben. SF doet het nu eenmaal ronduit slecht in Nederland (en in Duitsland geloof ik ook). Doodzonde, want iedereen die dit spel om die reden links laat liggen doet zichzelf ernstig tekort. RftG heeft nog een tweede probleempje en dat is de complexiteit als je het voor het eerst speelt. Maar na een of twee potjes heb je de symbolen en het spelverloop wel onder de knie en is er geen weg terug.
Aantal keren gespeeld in 2007: 10 (in 5 weken tijd!)
Vooruitzicht voor 2008: een spel dat ik bij iedere gelegenheid zal proberen te spelen en promoten en dus wel op tafel zal komen. Minstens 10 potjes, maar hopelijk een veelvoud daarvan.
Ook leuk, maar geen top-5:
Amyitis, Arkadia, Wikinger, Yspahan. Wikinger doet het goed aan het thuisfront en zal vermoedelijk als enige boven de 5 potjes komen dit jaar.
Oudere spellen, maar nieuw voor mij in 2007:
Cosmic Eidex, Elasund, Fairy Tale, Turmbau zu Babel, Um Krone und Kragen, Quo Vadis?. Stuk voor stuk spellen die ik dit jaar weer op tafel hoop te krijgen. Vooral van Turmbau zu Babel ben ik erg gecharmeerd: een kort en simpel bordspel dat op een listige manier in elkaar zit.
Slechts een keer gespeeld, maar lijkt veelbelovend:
Agricola, El Capitán. De hype van het jaar is mij natuurlijk ook niet ontgaan. Mijn eerste en nog steeds enige potje van Agricola beviel mij goed. Weer een echt werkverschaffingsspel zoals Caylus en consorten, maar toch een met een duidelijk eigen karakter. Het heeft ook wel iets van een ervaringspel: het spel stuurt je door middel van de verschillende kaarten een bepaalde richting op en omdat de kaarten iedere keer anders zijn is de belevenis altijd weer anders. Runebond en Talisman zijn er niets bij.
Tegenvallers:
Spellen die ik niet leuk vind weet ik meestal wel te mijden voor ze op tafel komen, of het blijft bij een keer spelen. Toch kwam ik wel wat spellen tegen die me in zekere zin teleurstelden. Dit jaar waren dat Leonardo da Vinci (andere spellen in het genre zijn veel leuker), Anno 1701 (een bijzonder slap aftreksel van het Kolonisten kaartspel) en Zooloretto (een hele tamme winnaar van de SdJ).
Herontdekking van het jaar:
Dankzij de Battlefields-uitbreiding was dat In de Ban van de Ring. Dat ik dit spel ooit met vier pionnen heb gewaardeerd. Het spel staat nu in mijn top-10, waar het thuishoort. Een andere herontdekking was HeroQuest. Maar de kans dat ik daar op regelmatige basis medespelers voor vind acht ik nihil…
En verder populair:
Niet genoemde spellen die ik vijf keer of vaker gespeeld heb zijn Tai Pan, Pitch Car, Wizard, Jambo, Lost Cities, Pinguïn, Danger 13, Flowerpower, Perry Rhodan en Ticket to Ride (eerste versie, inclusief uitbreidingen).
Kortom, 2007 was een goed jaar. Tai Pan haalde weer de 100 potjes, drie van de vijf spellen uit mijn top-5 heb ik tien keer of vaker gespeeld en ik ben weer aardig wat middelzware bordspellen rijker. De oogst in 2007 was genoeg om tot ver in 2008 op te teren.