Agricola

Geplaatst door

1-5 spelers
60-150 minuten
Auteur: Uwe Rosenberg
Uitgever: 999 Games (2008)

Wat geef jij dit spel?
[Aantal: 8 Gemiddelde: 4.6]

Het spel …

Hoe groot kan een hype in spellenland zijn? Erg groot, zo leerde het uitkomen van Agricola tijdens Essen 2007. De Duitse oplage was vrij snel op, maar toen had de geruchtenmachine zijn werk al gedaan: dit was het spel dat je gespeeld moest hebben en als het even kon ook in bezit. Nu dan eindelijk de internationale edities uit zijn zullen we zien of Agricola aan al die hooggestemde verwachtingen kan voldoen.

En dat bij een spel over het dagelijkse reilen en zeilen van een boerderij ergens in de zeventiende eeuw. In Agricola beginnen alle spelers met een eenvoudig houten huis, met net genoeg plaats voor een pasgehuwd boerenechtpaar. De boerderij mag dan klein zijn, maar het stel beschikt wel over een aanzienlijke lap grond, klaar om in vruchtbare akkers of sappige weiden omgetoverd te worden. Of om natuurlijk de boerderij te verbouwen, want voor kinderen is er wel extra ruimte nodig en zo’n houten hut is ‘s winters net wat te oncomfortabel.

Hard werken is daarom het devies. Boer en boerin zijn onafgebroken in touw om hout te hakken, akkers te ploegen en in te zaaien, hun veestapel uit te breiden, de boerderij op te knappen en tussen de bedrijven door ook nog kinderen te krijgen (vermoedelijk vooral een taak voor de boerin). Daarnaast worden er ook nog allerhande mooie en nuttige spullen aangeschaft en wordt er in de avonduren stevig geblokt op diverse ambachten.

Al dit soort acties kun je doen door een gezinslid op het bijbehorende actieveld te plaatsen. Dit principe van ‘werkverschaffing’ kennen we al uit spellen als Morgenland, Caylus en De Kathedraal. Met de twee acties die je met alleen boer en boerin kunt doen gaat het natuurlijk niet hard. Gelukkig kunnen kinderen al op vroege leeftijd aan het werk gezet worden.

Maar het boerenbestaan is natuurlijk geen romantisch tijdverdrijf. Met al dat geploeter moet er voor gezorgd worden dat de familie genoeg te eten heeft. Meer handen om te werken betekent meer monden om te voeden. Tijdens het spel wordt er een aantal keren geoogst. Na deze oogst moet er genoeg eten zijn voor iedereen, anders moet er gebedeld worden. En bedelen betekent een forse straf in punten.

Want punten, daar gaat het uiteindelijk om. Agricola blijft natuurlijk een spel. Punten krijg je voor dezelfde zaken die je tijdens het spel toch al wilt realiseren: een mooi en groot huis, veel nageslacht, een grote veestapel, een volle graanschuur enzovoort. Uiteraard wint de speler met de meeste punten.

… en de waardering

Op het eerste gezicht lijkt Agricola vooral een werkverschaffingsspel, waar we de laatste tijd zo mee doodgegooid worden. Maar dankzij het zeer goed uitgewerkte thema overstijgt het toch duidelijk dat genre. Agricola heeft daardoor duidelijke overeenkomsten met ervaringsspellen zoals HeroQuest en Runebound, ondanks de verschillen in thema.

In feite is het een mix tussen twee spelontwerpfilosofieën: de Amerikaanse, die vooral op de beleving is gericht, en de Duitse, die meer analytisch is ingesteld. De analyse vind je terug in de keuzes die je moet maken in de acties die je doet, en hoeveel voedsel en/of punten die op gaan leveren. Maar het belevingsaspect treedt door het sterke thema nadrukkelijk op de voorgrond: een potje Agricola voelt daadwerkelijk als een boerenrollenspel op een bord. Ook als je het grandioos gaat verliezen, kun je toch erg veel plezier aan het spel beleven door je eigen kleine doelen na te streven, zoals het hebben van de grootste veestapel, meest investeringen, noem maar op. Voor mij een duidelijk kenmerk van een ervaringsspel. Die spelbeleving wordt wordt nog een stuk veelzijdiger dankzij de honderden verschillende ambachten en investeringen, waarvan je iedere keer weer een andere set krijgt.

Die spelbeleving is tegelijk het sterkste punt van Agricola. Wat betreft het analytische aspect is Agricola niet erg spectaculair. De verschillende kaarten en acties suggereren een grote keuzevrijheid, maar die is beperkter dan het lijkt. In de eerste plaats sturen de kaarten je al een bepaalde richting op: krijg je kaarten die je stimuleren om hout of schaap te nemen, dan zul je er voor ‘kiezen’ om hout of schaap te nemen. In de tweede plaats wil eigenlijk iedereen wel hetzelfde: een grotere familie, veel weides om het vee in kwijt te kunnen, ingezaaide akkers en zo meer. De ruimte om verschillende strategieën te proberen is beperkt. Het zijn de kleine dingen die het verschil maken: een net iets slimmere keuze, een betere logistiek en soms botweg net iets betere kaartcombinaties.

Vergelijk ik Agricola met Caylus, dan moet ik zeggen dat speltechnisch gezien mijn voorkeur duidelijk uitgaat naar Caylus: ondanks de vele scherpe randjes en enkele problemen met de balans vind ik de keuzes daar over het algemeen een stuk moeilijker en interessanter. Maar daar staat tegenover dat Caylus een gortdroog spel is met een uitgekauwd thema. Roze blokjes worden voor mij nooit voedsel. Op het gebied van spelbeleving wint Agricola met twee vingers in de neus en de voeten vastgebonden. Uiteindelijk verschaffen de spellen me per saldo evenveel speelplezier, zij het van verschillende aard.

‘Het beste spel sinds Puerto Rico’ is Agricola zeker niet, maar het is een bijzonder plezierig spel dat ik aan kan raden aan iedereen die graag speelt.

Agricola houdt de gemoederen van de spellenspelers aardig bezig. Hoe langer het duurde voor het spel in de winkels lag, hoe hoger de verwachtingen werden. Ik deed hier vrolijk aan mee. Inmiddels heb ik het spel een keer of tien gespeeld en is het spel geen holy grail meer maar gewoon één van de vele goede spellen die ik in mijn kast heb staan. De eerste keer dat ik Agricola speelde, wist het spel me te verrassen. Dit was een spel dat je spéélt!

Na tien keer spelen begint Agricola alleen in een plezierige herhaling te vallen. Ieder spel wil je toch wel zo’n beetje hetzelfde omdat je nou eenmaal meer punten krijgt door alles een beetje te doen in plaats van je te specialiseren op één terrein. Dat je dit weet, maakt het spel niet makkelijker (alles goed doen lukt echt niet), maar wel voorspelbaarder. Deze voorspelbaarheid maakt dat Agricola de belofte voor mij niet waar maakt, Agricola is een ontzettend goed spel, maar er zijn betere spellen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *