2-5 spelers
120-180 minuten
Auteur: William Attia
Uitgever:
Ystari
(2005)
Het spel …
Nog voordat Caylus gepresenteerd werd op Spiel 2005 was het spel al een hype in de internetgemeenschap. Sindsdien is de hype alleen maar gegroeid en binnen de kortste keren had het zich stevig genesteld op de tweede plaats van de hitlijst van Boardgamegeek, daarmee alleen Puerto Rico voor zich latend. Van zoveel lof word je als spellengek natuurlijk nieuwsgierig, maar ook een beetje sceptisch. Kan dit spel zijn verwachtingen wel waarmaken?
Op het eerste gezicht lijkt Caylus weinig bijzonders te hebben: een middeleeuws thema (bouw mee aan een kasteel van Philip de Schone) met bekende mechanismen: resourcemanagement, bouwen, een sterke nadruk op tactiek en zo meer. Het enige echt opvallende is de forse speelduur, die zelden onder de twee uur blijft (iets dat volgens mij alleen met twee of drie ervaren spelers haalbaar is).
Het centrale element van Caylus doet erg aan spellen als Morgenland en Keythedral denken: om beurten plaatsen de spelers een arbeider in een van de gebouwen op het bord. Ieder gebouw heeft zijn eigen functie: sommigen leveren geld of grondstoffen, bij andere mag je iets bouwen. Op enkele uitzonderingen na mag op ieder gebouw slechts een arbeider staan. Het inzetten van arbeiders kost uiteraard geld. Bij het inzetten van arbeiders moet je dus niet alleen om je geld denken of wat de arbeider op gaat leveren, maar ook wat de plannen van je medespelers kunnen zijn. Dit plaatst je voortdurend voor grote dilemma’s, wat tevens de oorzaak van de lange speelduur is. Er is gewoon zoveel om over na te denken!
Alsof dit niet allemaal erg genoeg is, is er ook nog de corrupte provoost. Zijn positie bepaalt welke arbeiders aan het werk mogen, maar waar hij eindigt is pas bekend nadat alle arbeiders ingezet zijn. De spelers bepalen waar hij naar toe gaat, dus er is een grote pestmogelijkheid.
Uiteindelijk gaat het natuurlijk allemaal om de punten. Die kun je op veel verschillende manieren behalen. De belangrijkste zijn door het maken van gebouwen en het meebouwen aan het kasteel. De laatste optie is duurder en levert minder punten op, maar daar staan de aantrekkelijke privileges tegenover. Daarmee kun je extra punten, geld, grondstoffen of bouwrechten verwerven. De privileges kun je eigenlijk niet negeren en voegen daarmee een extra dimensie aan het spel toe.
Afhankelijk van de bewegingen van de provoost duurt het spel negen tot achttien rondes. Wie dan de meeste punten heeft gescoord wint het spel.
… en de waardering
Hype of niet, ik moet zeggen dat ik alle lof voor Caylus volledig op zijn plaats vind. Iedere beurt moet je weer moeilijke keuzes maken om je doel te bereiken. Dat doel moet je bovendien vaak kunnen bijstellen, anders gaat het mis. Dat geeft Caylus een voornamelijk taktisch karakter, al zijn er wel bepaalde strategieën die je kunt (proberen te) volgen. Er zit erg veel in dit spel. Ook na mijn vierde potje in twee weken tijd keek ik weer uit naar mijn volgende partij, een gevoel dat ik zo’n beetje het laatst had bij Puerto Rico.
De enige nadelen van Caylus zijn de nogal lange speelduur en het feit dat het een behoorlijk complex spel is, dat je de eerste keer volledig zal overdonderen. Daar staat tegenover dat het spel zo leuk is dat je niet eens merkt dat het zo lang duurt en dat je snel een tweede potje toe bent om de fouten uit je eerste potje te revancheren. Caylus is een topper!