Edel, Stein & Reich

Het spel …

Vraag een spellengek of hij een spel kan noemen met edelstenen en blind bieden en de kans is groot dat hij met Morgenland aan komt zetten. Niet zo vreemd, want Morgenland is een prachtig spel en ligt in praktisch iedere winkel in Nederland waar ze spellen verkopen. Maar zoals dat wel vaker gaat komen thema’s en spelmechanismen vaak ook in andere spellen voor en voor deze combinatie is dat niet anders. Ook in Edel, Stein & Reich zien we deze mix terug, al is het een stuk minder bekend. Niet helemaal terecht, want het is een prima spel in een veel compactere doos.

Een belangrijk verschil is dat je in Morgenland je fiches op heel veel plaatsen in kunt zetten en zo je medespelers soms kunt ontwijken. Het blinde bieden in Edel, Stein & Reich lijkt meer op Adel Verplicht: de spelers kiezen simultaan en blind een van de acties die ze kunnen uitvoeren. Met drie en vier spelers zijn er altijd drie acties waar je uit kunt kiezen: geld, edelstenen of een speciale kaart. Met vijf spelers kun je ook nog kiezen voor de ‘extra actie’.

Hoeveel dollars of edelstenen er te halen vallen, verschilt per speler. Iedere speler krijgt een kaart met daarop zijn potentiële buit. Deze informatie is openbaar, zodat je in kunt schatten of het voor je medespelers interessant is om voor een van deze opties te kiezen. De speciale kaart is voor iedereen dezelfde.

Als alle spelers een keuze hebben gemaakt voor een van de acties, laat iedereen zien wat hij gekozen heeft. Is een actie door één speler gekozen, dan krijgt hij de betreffende edelstenen, dollars of kaart. Zijn er twee spelers die hetzelfde hebben gekozen, dan moeten ze elkaar afkopen met edelstenen. Afwisselend bieden de spelers elkaar een setje edelstenen. Dit bod moet telkens verhoogd worden, totdat een van beiden het bod accepteert, waarna de andere speler krijgt waarop hij ingezet had. Kiezen drie of meer spelers dezelfde actie, dan krijgt niemand iets. De extra actie met vijf spelers is veilig. Als je deze kiest, mag je hem altijd doen. Door het lage risico levert deze actie dus niet veel op. De angsthazenoptie!

Drie keer tijdens het spel wordt er geld uitgekeerd aan de speler(s) die in elk van de vier soorten edelstenen de meeste hebben. Winnaar is de speler met aan het eind het meeste geld.

… en de waardering

Als je van een gokje houdt, is Edel, Stein & Reich een leuk biedspel. Niet iedereen houdt van blind bieden, omdat je daarmee enige controle over je eigen resultaat verliest. Maar wie goed oplet en ook het gedrag van zijn medespelers goed bestudeert zal redelijk kunnen inschatten voor welke actie de anderen zullen kiezen. Door het afkoopsysteem en het rekenwerk bij de (mogelijke) uitkeringen is het net wat ingewikkelder dan bijvoorbeeld Machiavelli en Adel Verplicht, maar daar moet een beetje spellengek zich niet door laten afschrikken.

Liefhebbers van spellen met een groot ‘ik-denk-dat-jij-denkt-dat-hij-denkt-dat-ik-denk…’ gehalte zullen veel plezier aan dit spel kunnen beleven.