Iki

Vroeger had ik nog wel eens last van FOMO op spellengebied. Bij Iki leek die angst om achter het net te vissen lange tijd terecht. Ooit verscheen het in een kleine oplage bij een onbekende Japanse uitgever. Met de goede reputatie van het spel zullen zeker Amerikaanse en Europese liefhebbers een vreugdesprongetje hebben gemaakt toen bekend werd dat er na jaren eindelijk een nieuwe editie verscheen.

Iki speelt zich af over een heel jaar, verdeeld in de vier seizoenen van elk drie maanden. In elke maand verplaats je je speelfiguur over de markt van Edo, het oude Tokyo, om daar te handelen met verschillende ambachtslieden. De bedoeling is om uiteindelijk zo veel mogelijk iki te vergaren: een Japans begrip dat zoveel als ‘levensgeluk’ betekent.

Als je met een ambachtsman van een andere speler handelt doet deze ervaring op en stijgt het inkomen van die speler. Met genoeg ervaring mogen de ambachtslieden met pensioen.

Aan het eind van ieder seizoen leveren alle ambachtslieden inkomen op en moet je degene die nog niet met pensioen zijn voorzien van rijst.

Het bestaan op de markt van Edo was niet zonder ontberingen. Behalve van honger kunnen ambachtslieden ook omkomen in een brand, die tijdens het spel drie keer uit zal breken. Gelukkig is bekend wanneer dat zal zijn, al weet je nooit precies waar. Je kunt bescherming opbouwen, maar dat gaat uiteraard ten koste van andere leuke dingen.

Na de laatste maand van de winter is het nieuwjaar en mogen alle spelers nog een keertje handelen. Dan volgt de eindtelling en wint de gelukkigste speler.

…en de waardering

Iki verraadt zijn leeftijd door het spelverloop. Het is namelijk totaal ongeschikt als solospel, zelfs met twee spelers komt het minder goed uit de verf. Er zijn wel aanpassingen voor twee spelers, maar het komt het best tot zijn recht met de volle bezetting. Dan ontstaat de grootste concurrentie om de verschillende ambachtslieden en de beschikbare acties en is de roulatie groot. Als je een ambachtsman wil gebruiken moet je er snel bij zijn, anders is die alweer met pensioen.

Op die manier ontvouwen zich ook veel verschillende manieren om het spel te spelen en ontstaat er geen dominante strategie. Omdat niet alle ambachtslieden ieder potje beschikbaar zijn, ben je gedwongen het ook iedere keer anders aan te pakken, wat het spel lang fris houdt.

Helaas heeft Iki ook een nadeel in de gedaante van de speelduur. Er zit elke maand behoorlijk wat administratie in, zeker met de branden en de uitkering van de inkomsten. Met vier spelers kijk je dan snel tegen twee uur aan. Dat is voor mij net een halfuurtje te lang om het regelmatig met vier spelers op tafel te krijgen.