Jaaroverzicht 2011

Weer een jaar voorbij en dus weer tijd om terug te blikken. 2011 was geen spectaculair spellenjaar. Ik heb aardig wat prima of zelfs best goede nieuwe spellen gedaan, maar weinig die er echt bovenuit staken. Ik kon daardoor geen tien echt leuke spellen vinden om een hele top-10 te vullen. Het is dus bij een top-5 gebleven.

Bij het selecteren van deze spellen heb ik voor de wederspeelbaarheid ook eens naar de harde cijfers gekeken. Veel leuke spellen blijven namelijk steken op maximaal vijf gespeelde potjes. Dit lot treft vooral (middel)zware (euro)spellen van ongeveer aderhalf uur of langer. Daarvan zijn er inmiddels zo onnoemelijk veel, dat ze echt iets extra’s moeten bieden om boven de middelmaat uit te steken. Zo’n spel heb ik dit jaar niet gezien. Troyes komt in de buurt, maar dat heb ik dit jaar slechts twee keer gespeeld. Spellengekken stemmen met hun speeltijd en Troyes blijkt dus geen stemmenkanon.

Omdat ik de daadwerkelijk bestede speeltijd nadrukkelijk heb meegewogen in mijn ranglijst, wordt deze -niet zo verrassend- gedomineerd door relatief korte familie- en kaartspellen. Maar zonder uitzondering heb ik ze allemaal minstens tien keer gespeeld zonder dat het verzadigingspunt in zicht is gekomen. Dat is voor mij genoeg bewijs van kwaliteit.

5. Biblios
Erg licht misschien en ook met een aardige dosis geluk. Biblios stelt daar een geheel eigen speelgevoel tegenover. Om beurten verdelen de spelers kaarten, waarbij zowel het inschatten van je tegenstanders als risicomanagement komt kijken. In de veilingronde komt het vooral neer op psychologie en zelfs bluf. De bottom line is dat het gaat om het maken van de juiste keuzes. Dit speelt met alle aantallen goed en duurt nooit langer dan een halfuur. Dit zal ik nog wel een paar jaar blijven spelen.

4. Verboden Eiland
Voor een liefhebber is het Verboden Eiland natuurlijk maar een slap aftreksel van Pandemie. Het spelverloop is grotendeels hetzelfde, maar de scherpe randjes, extra opties en interessante topologische uitdagingen zijn er wel zo’n beetje uitgekookt. Of eigenlijk gedistilleerd: want Verboden Eiland is de kale essentie van Pandemie. Daardoor is het eenvoudig genoeg voor gezinnen met jonge kinderen; vanaf een jaar of 5-6 kunnen ze probleemloos meespelen. De sfeer en de spanning dragen nog eens extra bij aan het speelplezier.

3. The City
Vergeet al die modieuze deckbuildingspellen. Voor een verslavend leuk nieuw combokaartspelletje moet je echt bij The City zijn. Wat Verboden Eiland voor Pandemie is, is The City voor het Puerto Rico kaartspel. Natuurlijk heeft het spel nauwelijks interactie en heeft geluk soms een doorslaggevende invloed, het spel is zo afwisselend en kort dat je het blijft spelen.

2. Kingdom Builder
Dit was een van de spellen waar het meest naar uitgekeken werd in de vooruitblikken op Spiel en na afloop voor veel mensen een van de grootste teleurstellingen. Op basis van één potje kan ik me daar iets bij voorstelken. Als je wat onoplettend speelt, kun je snel in een situatie terechtkomen dat de kaarten die je trekt dicteren wat je kunt doen. Dit kan een frustrerende ervaring zijn. Maar als je een beetje na wilt denken over je zetten vervalt dat bezwaar snel en heb je hier volgens mij met een klassieker in wording te maken: simpele regels, een korte speelduur, enorm veel afwisseling en een stevige portie tactiek.

1. Glory to Rome
Dit spel is natuurlijk al een paar jaar oud, maar pas begin dit jaar was de tweede editie wijd genoeg verkrijgbaar dat ik het ook eens kon spelen. Bij mijn eerste potjes kon ik er nog weinig grip op krijgen maar zag ik wel wat potentie. Inmiddels heb ik het spel een stuk beter door een speelt het heel soepel. Het wordt vaak met Race vergeleken en het is goed te zien waarom. Je speelt rollen die andere spelers ook uit kunnen voeren en je maakt gebouwen voor punten en hun speciale eigenschappen. Daar houden de overeenkomsten wel zo’n beetje op. Glory to Rome kent meer interactie, maar ook veel meer chaos en een grotere rol voor het toeval. Per saldo vind ik het niet zo goed als Race, maar nog steeds is het een puik combokaartspel dat iedere liefhebber moet kunnen bekoren. Voor mij was het in ieder geval niet moeilijk om mijn favoriete nieuwe spel van het jaar aan te wijzen.

Dan deel ik nog twee eervolle vermeldigen uit en wel aan 1830 en bridge. De eerste heb ik slechts één keer gespeeld en dat is te weinig om in een favorietenlijstje te belanden. Voor 2012 voorzie ik niet veel meer potjes, want dit is een spel waarvoor je een dag vrij moet maken. En als ik een dag spellen gaan doen, doe ik meestal toch liever veel verschillende spellen dan een monster van zes uur, hoe leuk ik het ook vind.

Bridge speelde ik wel vaker, maar kwam ook niet in de lijst. Dit spel is namelijk alleen echt leuk als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. De belangrijkste daarvan is dat je er veel, erg veel tijd in steekt. Niet alleen speeluren maken, ook veel studie. Verder is het op zijn leukst als je duplicate speelt, dus met (minstens) vier tweetallen. Het is niet voor niets dat bridgespelers weinig andere spellen spelen (dus niet alleen omdat ze daar op neerkijken).

Ik speelde dit jaar helaas ook weer veel matige en zelfs slechte spellen. Met afstand het slechtste spel was Automobile. Twee keer gespeeld en nooit had ik het gevoel dat ik een spel aan het doen was. Nee, dit is gewoon een case study uit een bedrijfskundeboek dat zich middels een oersaai thema vermomt als spel. Er is toch iets mis met de wereld als mensen dit tot hun favoriete spellen scharen. Nou ja, er zijn ook accountants die van hun vak houden.

Op de speeltafel was 2011 voor mij een productief jaar. Ik speelde 966 keer een spelletje, verdeeld over 201 verschillende spellen. Dominion was uiteraard het meest gespeeld: 254 keer, toch 80 potjes minder dan het jaar ervoor. Behalve Dominion waren er nog vijftien spellen die ik tien keer of vaker deed en 25 die ik vijf keer of vaker deed.

Met de blik op 2012 hoop ik op weer zo’n spellenrijk jaar. Zoals altijd probeer ik weer de leuke spellen in mijn verzameling vaker te spelen en de minder leuke gewoon de deur uit te doen. Ook hoop ik wat vaker over spellen te schrijven en spellen van Martin Wallace wat minder af te kraken.

Dan kan ik nog maar een ding doen en dat is om alle lezers van die weblog en de Spellengek-site een gelukkig, gezond en speels 2012 toe te wensen!