Catan: Steden en Ridders

Het spel …

Het laatste deel van de Catan-trilogie lijkt het minst op de rest. Deze uitbreiding gooit de regels van het basisspel op zijn kop, en maakt er bijna een compleet ander spel van. Zoals de titel al zegt, staan in deze uitbreiding de steden en de ridders centraal.

Allereerst de ridders. In het basisspel zijn het slechts kaartjes die je in kunt zetten tegen de rover, nu verschijnen ze als houten schijfjes op het bord, in drie verschillende sterktes. Net als nederzettingen worden ze op de kruispunten van de landschapsvlakken geplaatst, en ze hebben er wat functies bij gekregen. Je kunt ridders nu ook gebruiken om handelsroutes van medespelers te onderbreken, hun uitbreidingsmogelijkheden te beperken en, het belangrijkste: als gezamenlijke macht in te zetten tegen de invallende barbaren. Iedere beurt is er vijftig procent kans dat het gevreesde barbarenschip Catan dichter nadert, en o wee als het zover is! Als op dat moment de gecombineerde kracht van alle ridders niet minstens zo groot is als het aantal steden, verliest degene die de minste ridders heeft ingezet een stad. Zijn de ridders sterker, dan krijgt degene met de meeste ridders een bonuspunt.

Ook de steden werken nu anders. In het basisspel levert een stad dubbele grondstoffen, nu krijg je in drie van de vijf gevallen een grondstof en een handelswaar. Deze handelswaren kun je gebruiken om je te ontwikkelen in de richtingen handel, politiek en wetenschap. Hoe verder je ontwikkeld bent, hoe meer actiekaarten je krijgt. En degene die als eerste een richting tot de vierde fase heeft ontwikkeld, mag een stad transformeren tot een metropool, die twee punten waard is. De actiekaarten en de ridders vervangen de kaarten uit het basisspel, die niet meer gebruikt worden. Ook de bonuskaart voor de grootste riddermacht verdwijnt.

Uiteraard is ook voor Steden en Ridders een uitbreidingsset voor 5 en 6 spelers beschikbaar.

… en de waardering

Met ‘Steden en Ridders’ verliest Catan zijn onschuld. Waar het eerst een gezellig en kort familiespel was, wordt het nu getransformeerd tot een heftig strategiespel. Reken zeker op een dubbele speelduur, mede doordat je nu dertien punten moet halen om te winnen. Het feit dat er nu verschrikkelijk veel manieren zijn om punten te scoren en er veel meer verschillende actiekaarten zijn, geeft het spel zeer veel variatie en diepgang. Vergeleken met Steden en Ridders verbleekt het basisspel. Sinds ik deze uitbreiding bezit, speel ik nooit meer het basisspel. Alleen als ik met mensen speel die Kolonisten niet kennen, kan ik me er toe zetten me daartoe te beperken, vol besef van wat ik moet missen. Het is goed te combineren met sommige scenario’s uit de Zeevaarders uitbreiding, wat voor mij het ultieme spelgenot is. Dit is het aller, aller, allerleukste spel dat ik ken, eigenlijk zijn vijf pionnen nog te weinig.

Als ik één spel mocht kiezen dat ik zes pionnen mocht geven, dan zou het dit zijn. Het biedt veel extra, maar vergt ook veel meer strategie en denkkracht dan de twee voorgaande sets. Dat vind ik helemaal geen bezwaar, maar juist een uitdaging. Als je dit spel wint is het echt genieten. Werkelijk het summum, het gaafste spel dat ik ken!!

Met de uitbreiding Steden en Ridders verandert het familiespel de Kolonisten van Catan in een pittig spel voor liefhebbers. Het spel wordt een stuk agressiever en ingewikkelder. En daardoor een stuk leuker! Doordat je de bij de Kolonisten eerst het basisspel kan leren en dan later Steden en Ridders eraan toe kan voegen, is dit een prima combinatie om gelegenheidsspelers een keer het genot van een pittig spel te laten ervaren. Want er is maar een woord voor dat de spelbeleving van dit spel adequaat beschrijft: genieten!