Mariposas

De druk om na een succesvol debuut met een minimaal even succesvolle opvolger te komen is  groot. Mensen die van het eerste spel/boek/film hebben genoten, hopen op meer van hetzelfde en eigenlijk op zelfs nog iets meer.  Elizabeth Hargrave debuteerde in 2019 met Wingspan en dat spel won in rap tempo het hart van veel spellenliefhebbers. Ze won dan ook de ene spellenprijs na de andere en er verschenen artikelen van haar in serieuze kranten (tot en met de New York Times aan toe). Dit jaar zijn er twee spellen van haar hand verschenen. Een klein spelletje over bloemen (Tussie Mussie) én een nieuw groot spel over monarchvlinders (Mariposas). De verwachtingen waren voor met name dit laatste spel hoog gespannen!

In dit spel staat de bijzondere reis van de monarchvlinder centraal. Elke lente verlaten namelijk miljoenen van deze vlinders Michoacán (een gebied in Mexico) om zich te verspreiden over heel Noord-Amerika. Elke herfst keren vervolgens weer miljoenen monarchvlinders terug naar Mexico. Maar het bizarre is dat geen enkele vlinder lang genoeg leeft om zowel de heen- als de terugweg mee te maken.

Het spel duurt drie rondes (de lente, zomer en herfst). Alle spelers beginnen met een enkele monarchvlinder in Mexico. Ieder seizoen bestaat uit een aantal beurten (4/5/6) waarin ze deze vlinder door het uitspelen van actiekaarten laten vliegen. Met sommige actiekaarten vlieg je ver, maar mag je tussentijds niet stoppen. Met andere vlieg je kortere stukjes met veel tussenstops.

Op iedere tussenstop verzamelen de vlinders voedsel in de vorm van een fiche van de bloem waar ze op geland zijn. Als je genoeg fiches hebt verzameld én op de juiste plek staat (monarch-rupsen kunnen alleen op zijdeplanten leven), dan kan je je vlinder laten voorplanten. Om je eerste vlinder zich te laten voortplanten, moet je twee fiches van dezelfde soort inleveren. Als deze tweedegeneratie vlinder zich ook weer voort wil planten, dan heb je daar drie fiches voor nodig. Deze vlinder kan voor vier fiches een nieuwe generatie het daglicht laten zien. En daar blijft het dan bij (al kan je voor nog eens vier fiches wel een generatie vier vlinder upgraden naar twee generatie vier vlinders, vraag me vooral niet hoe ik dit thematisch uit moet leggen).  Dat voortplanten is overigens broodnodig, want aan het eind van elke ronde gaat een generatie vlinders dood.

Op de kaart staan ook een aantal steden afgebeeld. Op deze steden wordt aan het begin van het spel een gesloten fiche neergelegd. Als een vlinder zo’n stad aandoet, dan wordt het fiche opengedraaid en krijgt de speler wat hier op staat. Dat kan een speciale actiekaart zijn, maar ook een zogenaamde levenscycluskaart. Op een apart bordje liggen drie gekleurde setjes van deze kaarten met daarop plaatjes van de levenscyclus van een vlinder (eitje, rups, pop, vlinder). Als het je lukt om een heel setje te verzamelen, dan mag je de speciale actie uitvoeren die bij dit setje hoort. Op deze manier kan je bijvoorbeeld een extra beurt krijgen aan het eind van het spel of twee andere levenscycluskaarten mogen pakken. De levenscycluskaarten zijn bovendien aan het eind van het spel nog een punt per stuk waard.

Aan het eind van iedere ronde is een tussentijdse waardering. Op het speelbord wordt aan het begin van het spel drie kaarten met doelen neergelegd. Denk aan dat je punten krijgt voor elke vlinder die ten noorden van Atlanta fladdert of punten als er in of rond drie bepaalde steden vlinder fladderen.

Aan het eind van het spel volgt dan nog een slotwaardering waarin spelers punten scoren voor de vierde generatie monarch-vlinders die terug gekeerd zijn in Mexico.

…en de waardering

De vraag die vast op de lippen brandt van Wingspan-liefhebbers is of dit spel net zo goed is als Wingspan. Het antwoord op die vraag is helaas “nee”. Maar lees vooral verder, want Mariposas is zeker geen slecht spel. Ik heb het met veel plezier gespeeld en ik ben na elk potje na aan het denken over hoe ik het een volgende keer beter kan spelen.

In Mariposas ben je lekker bezig om met de kaarten die je hebt de vlinders daar te krijgen waar ze je punten op gaan leveren. Je moet daarbij een beetje laveren tussen scoren met de einderonde doelen, het verzamelen van levenscycluskaarten en het zo positioneren van je vlinders dat ze in de herfst terug kunnen vliegen naar Mexico. Dit is een leuk puzzeltje, maar het is wel ieder potje een beetje hetzelfde puzzeltje (ondanks de variatie aan doelkaarten en bonusacties) waardoor de herspeelbaarheid lager is dan die van Wingspan.

Een klein nadeel vind ik dat het met twee spelers echt heel lastig is om een set levenscycluskaarten te verzamelen. Doordat je pas weet welk fiche je krijgt als een stad een keer is aangedaan, is het met twee spelers vaak een kwestie van trial and error om een set compleet te krijgen. Met grote spelersaantallen zullen verwacht ik sneller alle steden zijn aangedaan waardoor je gerichter naar een stad kan vliegen om de laatste kaart van een set te scoren.

Mariposas is dus een prima spel, maar niet zo’n hoogvlieger als Wingspan. Vogels vliegen nou eenmaal hoger dan vlinders, het is dus misschien gewoon de natuur.