Op zoek naar Lutjebroek

Het spel …

Op zoek naar Lutjebroek is de geografische variant van Vroeger of Later. In Vroeger of Later moesten historische gebeurtenissen op een tijdlijn geplaatst worden, in Op zoek naar Lutjebroek moeten plaatsen en bezienswaardigheden op de juiste lengte- of breedteassen gelegd worden.

Aan het begin van het spel wordt één willekeurige kaart op een kartonnen veldje gelegd. Daarna mogen de spelers omstebeurt een kaartje met een plaatsnaam of bezienswaardigheid ten noorden, oosten, zuiden of westen aanleggen op een dusdanige manier dat de plaatsen netjes op volgorde liggen. Nadat een speler heeft aangelegd mogen de andere spelers zijn aardrijkskundige kennis in twijfel trekken door de net gelegde kaart en één van de aan deze kaarten grenzende kaarten open te draaien. Op de achterkant van elke kaart staat namelijk op welke lengte- en breedtegraad de betreffende plaats ligt. Lag de nieuwe kaart inderdaad fout, dan wordt deze verwijderd en moet de plaatser een fiche geven aan degene die door had dat de kaart verkeerd werd aangelegd. Lag de kaart goed dan moet de uitdager een fiche geven aan de plaatser.

Twee maal in het spel wordt een intermezzo gespeeld. Alle spelers moeten dan tegelijkertijd aangeven hoeveel kaarten er volgens hen verkeerd liggen. Vervolgens worden alle kaarten gecontroleerd. De speler(s) die het juiste aantal fouten hadden voorspeld krijgen twee fiches uit de voorraad. Als niemand het goed heeft, krijgen de speler(s) die er het dichtst bij zaten één fiche uit de voorraadpot.

Na 45 kaartjes is een potje afgelopen. De speler met de meeste fiches wint.

… en de waardering

Nog meer dan bij Vroeger of Later is een verschil in kennis (dit keer topografische) doorslaggevend voor het eindresultaat bij Lutjebroek. Dat is frustrerend voor de verliezers, maar ook niet echt bevredigend voor de winnaar. Alleen als alle spelers ongeveer hetzelfde niveau hebben blijft het nog een beetje leuk. Maar ook dan lijdt de wederspeelbaarheid onder het lage aantal kaartjes.

Daarbij speelt een rol dat de meeste mensen topografische feitjes toch wat minder aansprekend vinden dan bijvoorbeeld historische. Dat geldt tenminste voor mij, en ik zit nog wel eens voor mijn plezier in een atlas te neuzen. Het idee is leuk, het spel zelf ook voor een paar keer spelen, maar na vijf potjes hoef ik dit niet nog eens te spelen.

Op zoek naar Lutjebroek is op zich een leuk spel. Zelfs met bekende plaatsen is het soms nog best moeilijk om ze op de juiste plek te liggen. Als plaatsen bijvoorbeeld heel ver uit elkaar liggen (Noord- vs Zuid-Nederland) kan het heel lastig zijn om in te schatten hoe ze op een oost-west lijn ten opzichte van elkaar liggen.

Op zoek naar Lutjebroek heeft echter twee belangrijke nadelen. De eerste is het aantal kaartjes dat je krijgt. In de doos zitten 200 kaartjes. In ieder spel zie je daarvan 45. Na 5 potjes begin je dus al in herhaling te vallen. Persoonlijk vind ik dit erg snel. Zeker als je het spel een paar keer achter elkaar doet, onthoud je van best veel plaatsen waar ze liggen. Hierdoor wordt het spel steeds makkelijker.

Het andere nadeel is dat dit echt een spel is waarvan je vaak van te voren al weet wie er gaat winnen. Sommige mensen weten gewoon beter waar plaatsen in Nederland liggen (bijvoorbeeld een vertegenwoordiger of vrachtwagenchauffeur) en deze mensen zullen dan ook vaak winnen. Ook de eigenaar van het spel zal een voordeel hebben (zie het vorige punt).

Ik vind de nadelen in dit geval te zwaar hun stempel drukken op het spel. Als je het spel een keertje doet is het zeker drie pionnen waard, maar vanwege de lage wederspeelbaarheid valt voor mij het oordeel toch net een pionnetje lager uit.