Take 5! De bonte baron

Als een spel na meer dan dertig jaar nog steeds verkocht en gespeeld wordt mag je gerust spreken van een klassieker. Dat is slechts weinig spellen gegund, en Take 5! Is daar een van. Een klein doosje, snel en simpel, en speelbaar met tien: allemaal ingrediënten die hielpen. Verschillende varianten waren geen blijvertjes. Wacht De bonte baron een beter lot?

Bij het lezen van de regels komt veel je bekend voor: spelers kiezen simultaan een kaart, zijn dan in oplopende volgorde van de kaarten aan de beurt en leggen hun kaart aan een passende rij. Moet je de zesde kaart aanleggen, dan pak je de andere vijf kaarten (voor strafpunten) uit die rij en start jouw kaart een nieuwe rij. Het verschil is dat er nu een tot drie gekleurde koeienkoppen op de kaart staan en je je kaart altijd naast een kaart moet leggen met minstens een koe in dezelfde kleur. Leg je de zesde koe van een kleur in de rij, dan moet je ook alle eerder gespeelde kaarten pakken.

En die regel verandert alles. Bij het gewone Take 5! is altijd duidelijk aan welke rij je je kaart aanlegt, je mag niet kiezen. Alleen als je niet aan kunt sluiten mag je kiezen welke rij je neemt, maar dat is meestal een triviale keuze. In De bonte baron mag je vaak wel kiezen bij welke rij je je kaart speelt. En zo kun je je kaart plaatsen bij een rij waarmee je een tegenstander blokkeert, zodat die ineens strafpunten moet pakken.

Het spel eindigt weer als iedereen alle kaarten heeft gespeeld. Je telt de strafpunten in de kaarten die je moest pakken en de speler met de laagste score wint.

…en de waardering

Wat kun je je vergissen in een eerste indruk. Ik had weinig verwachtingen van De bonte baron. Take 5! was toch goed zoals het was? Ook bij het lezen van de regels viel het kwartje nog niet, maar al vroeg in het eerste potje diende de openbaring zich aan: aha, als ik deze kaart daar leg kun jij dat niet meer en moet je hem dus daar aanleggen voor dertien strafpunten! Nou, laten we dat maar doen dan.

Zo mis je ineens met terugwerkende kracht de interactie in Take 5! Want inderdaad, die is er niet echt. En soms leek het daar wel of je je kaarten ook willekeurig kon spelen, zonder dat dat een duidelijk slechtere of betere score opleverde.

De boodschap van De bonte baron is daarom bitterzoet: het is niet zomaar een leuke variant op Take 5!. Door het extra leedvermaak en (dus) meer speelplezier is het gewoon een Take 5!-killer. Als je dit eenmaal gespeeld hebt wil je nooit meer terug. Take 5! houdt voor altijd een speciaal plekje in mijn hart, maar de plek aan tafel is ingenomen door De bonte baron.