Atiwa

Uwe Roseberg las op een dag een artikeltje over het belang van palmvleerhonden (Fruit Bats in het Engels) voor de Ghanese regio Atiwa. Palmvleerhonden zijn een vleermuizensoort die onder andere fruit eten. De zaden van het fruit poepen ze vervolgens weer uit en daardoor spelen ze een belangrijke rol in het in stand houden van de bossen in deze regio. Dat is natuurlijk super nuttig. Het is dan ook zorgelijk dat de lokale bevolking deze vleermuizensoort als voedsel gebruikt. Het artikel dat Uwe Rosenberg las, eindigde met de boodschap dat het hoog nodig was om de lokale bevolking te gaan overtuigen van het nut van het beschermen van deze diersoort. Eén lokale leider gaf in ieder geval al het goede voorbeeld en had de kolonie met palmvleerhonden die in zijn tuin leefden onder zijn persoonlijke bescherming geplaatst. Dit verhaal inspireerde Uwe Rosenberg om een spel te maken over deze regio en de belangrijke rol die palmvleerhonden spelen in het ecosysteem.

Atiwa is een werkverschaffingsspel waarin de spelers zelf gaan proberen om het ecosysteem in Atiwa op te bouwen. Iedereen begint met een kaartje met daarop acht plekjes en één familie. Alle spelers hebben drie werkers die ze om de beurt in ieder van de zeven rondes in zetten. De acties waar je uit kan kiezen staan op een centraal bord. Iedere actie kan door maar één speler gekozen worden dus het is zaak om ook een beetje in de gaten te houden wat de andere spelers doen om te voorkomen dat een actie die je heel graag wilt doen, net voor je neus wordt weggekaapt.

Met de acties ontwikkel je je gebied door bomen te planten, dieren toe te voegen (geitjes, vleermuizen en wilde dieren), nieuwe gezinnen te plaatsen of het gebied uit te breiden (daar moet je goud en bomen voor betalen). De meest bijzondere actie is misschien wel dat je kan investeren in natuureducatie waardoor een gezin beter voor zijn leefomgeving gaat zorgen door niet meer te vervuilen en door geen vleermuizen meer te eten.

Want tja, Atiwa is een onvervalste Uwe Agricola Rosenberg en dus moeten al die gezinnen elke ronde wel eten. Daarbij hebben ze verschillende opties, variërend van fruit en geitenmelk tot de geitjes zelf, wilde dieren en vleermuizen. En natuurlijk is het dan zo dat een geit die je deze ronde opeet, de volgende ronde geen melk meer geeft. Je moet dus proberen je gebied een beetje evenwichtig te ontwikkelen zodat er voldoende voedsel is voor de inwoners van het gebied en er tegelijkertijd voldoende natuurlijke bronnen over blijven om ook in de toekomst voor voedsel te zorgen.

Niet alleen wordt er Uweïaans gegeten, er wordt ook Uweïaans voortgeplant, dit keer zelfs in tweevoud. De eerste manier is dat je je ecosysteem aan het werk zet. Iedere speler heeft een eigen bordje waar je de speelstukken (wilde dieren, bomen, fruit, gezinnen en geiten) die je bouwt vanaf haalt. Als je een speelstuk weghaalt, dan staat daar onder vermeld wat je aan het eind van elke ronde krijgt. Zo leveren wilde dieren extra bomen op, leveren bomen fruit op en trekken die weer vleermuizen aan (deze liggen niet op dit bord, maar komen uit een algemene voorraad). En de vleermuizen kan je vervolgens tijdens de actiefase uit laten vliegen, waardoor ze (als je ze een vrucht voert) weer extra bomen opleveren. Als je het goed doet, dan versterkt alles dus elkaar. En de tweede manier waarop er voortgeplant wordt, is in de vorm van bonussen die je krijgt als je aan bepaalde voorwaarden voldoet aan het eind van de ronde. Zo krijg je in de tweede ronde een extra geitje als je al een geitje had, een extra vleermuis als je vijf vleermuizen had en een extra wild dier als je al vier wilde dieren had.

Na zeven rondes is het spel afgelopen en worden de punten geteld. Alles levert op een bepaalde manier punten op en wie de meeste punten heeft, wint het spel.

…en de waardering

Atiwa is een echt Uwe Rosenberg spel, waarin hij zijn favoriete spelonderdelen (werkverschaffing, voortplanten en voeden) op een nieuwe manier mixt. En dat heeft hij heel goed gedaan. Ik vind Atiwa echt een ontzettend leuk spel.

Het is een hele kunst om je gebiedje gebalanceerd te ontwikkelen. Al is het maar omdat je regelmatig eerst een paar stappen achteruit moet om naar voren te komen. Zo moet je om bepaalde waardevolle uitbreidingskaarten te krijgen, wel goud en bomen inleveren. En ja, bomen die je inlevert, leveren ook geen fruit op en fruit wat er niet is trekt ook geen vleermuizen aan. Maar dat klinkt vervelender dan het in werkelijkheid is. Het interessante is namelijk dat het ook echt loont om af en toe wat op te offeren. Iedere speler heeft namelijk maar een vast aantal wilde dieren, geiten, bomen, etc (namelijk dat wat op je bordje ligt). Je wilt aan het eind van het spel graag zo veel mogelijk gebouwd hebben, maar het is zonde als je tussentijds dingen misloopt omdat ze op zijn in de voortplantings- of bonusfase. Het loont dus om op zijn tijd een geitje te eten zodat je hem straks weer gratis terug krijgt of om wat bomen om te hakken om een mooie kaart te kopen als je ze straks toch weer gratis terugkrijgt (via de vleermuizen bijvoorbeeld).

De enige reden dat ik dit spel niet de hoogste waardering geef, is dat het spel een beetje tekort schiet aan variatie door het nagenoeg vaste bord. Er is desondanks genoeg ruimte om te variëren in hoe je het spel speelt (al is het maar doordat anderen een actie voor je neus weg kunnen kapen en je dus wel wat anders moet gaan doen), maar het lijkt me aannemelijk dat mensen een voorkeursstrategie gaan ontwikkelen en het spel daardoor een beetje repetitief kan gaan worden als je het heel vaak hebt gespeeld.