Fifth Avenue

Het spel …

Wilko Manz is vooral bekend van zijn geslaagde spel Giganten, dat in 1999 tot de genomineerden voor de Spiel des Jahres behoorde. Met Fifth Avenue keert hij terug naar het Amerika van de jaren twintig en dertig. Nu speelt de actie zich echter af in het bruisende New York in plaats van het borrelende Texas.

In Fifth Avenue plaatsen de spelers gebouwen in verschillende wijken rondom de gelijknamige winkelstraat. In deze wijken bevinden zich uiteraard ook winkels. Gebouwen leveren meer punten op naarmate ze aan meer verschillende winkels grenzen. Tijdens het spel worden twee commissiestenen van wijk naar wijk verplaatst, om in Central Park te eindigen. Gaan ze van Central Park terug naar hun startpositie, dan wordt het spel onderbroken voor een veiling. In iedere wijk die de commissiesteen heeft aangedaan, evenals in Central Park, bieden de spelers met kaarten op het recht om te bouwen. De winnaar legt zijn bod af en plaatst één tot drie gebouwen. Onder speciale omstandigheden kan een speler er ook voor kiezen een bouwstop af te roepen in plaats van gebouwen plaatsen. Een bouwstop levert punten op, maar deze wijk doet bij de eindwaardering niet meer mee.

Iedere beurt wordt er een commissiesteen verplaatst, maar omdat je kunt kiezen welke steen je verplaatst, en naar welke wijk, is het nooit zeker te voorspellen wanneer de volgende veilingronde zal zijn. Daar moet je rekening mee houden in het kiezen van je acties. Sommige acties vergroten je mogelijkheden bij de volgende veilingronde (het nemen van gebouwen of een extra kaart), andere zijn opportunistisch en voer je uit als de gelegenheid zich voordoet (het plaatsen van een winkel of het uitvoeren van een telling).

Tijdens het spel kun je punten verdienen met extra tellingen, een bouwstop of het verspreid bouwen over de wijken. Het spel eindigt direct als er twee keer een bouwstop is afgeroepen of als er geen winkels meer geplaatst kunnen worden, waarna alle wijken en Central Park worden gewaardeerd. De speler met de meeste punten wint.

… en de waardering

Fifth Avenue is een taai spel. Het duurde bij mij een paar spelletjes voor ik de samenhang in het spel zag. Bij mijn medespelers trof ik dezelfde verwarring aan. Dat is jammer, want dat schrikt veel mensen af, terwijl het spel wél de moeite waard is. Het kan zich niet meten met de toppers uit de aleareeks (welk spel kan dat wel?), maar Fifth Avenue heeft zeker wat te bieden. Het aardige is dat individuele spelers ontzettend veel invloed hebben op het spelverloop, zonder dat planning onmogelijk wordt. Je moet zorgen dat je goed voorbereid bent op de acties van je medespelers. Soms betekent dit dat je gedwongen bent een bepaalde keuze te maken, maar soms kun je anderen ook voor het blok zetten. Dit vind ik een leuk aspect; bovendien zorgt de grote invloed ervoor dat ieder potje weer anders verloopt.

Zoals gezegd heeft dit als keerzijde dat Fifth Avenue lastig te doorgronden is. Ik blijf daardoor dus op drie pionnen steken, maar met de opmerking dat je met een beetje doorzettingsvermogen genoeg plezier aan dit spel kunt beleven om op een ‘4’ uit te komen.