Voor ik aan de editie van dit jaar begon, had ik al een matig gevoel over het spellenjaar 2022. Als ik nadacht over spectaculaire nieuwe binnenkomers in de lijst, schoten me er geen duidelijke kandidaten te binnen. Of dat oordeel over vorig jaar klopt is natuurlijk een kwestie van smaak, maar lijken jullie het met me te delen. De lijst van dit jaar telt slechts zes nieuwe spellen, waarvan de hoogste niet eens in het bovenste kwart van de lijst opduikt. Ik zal nog niet verklappen om welk spel het gaat, maar moeilijk te raden is het waarschijnlijk niet.
Behalve zes nieuwe spellen zien we ook acht oudere spellen terugkeren in de lijst. Sommige tot mijn genoegen, andere tot mijn verrassing. Van die terugkeerders zien we er vandaag al vier terug. Daarnaast valt dit rijtje op door het grote aantal pittige titels. Het is misschien wel het zwaarste tiental van de lijst.
100. Clans of Caledonia (Juma al-JouJoi, 2017)
Positie vorig jaar: 59
Verschil: -41
Het eerste spel dat we tegenkomen is direct de grootste daler. Een puntje minder en het was (voor even?) verdwenen, maar dat zijn zorgen voor later.
“Geïnspireerd door Terra Mystica, maar misschien nog wel leuker, omdat het zich in Schotland afspeelt.” (Steven)
“Werkelijk alles aan Caledonia is prachtig: spelmechanisme, clan asymmetrie, spelerinteractie, schaarste, illustraties, speelstukken en zalige flow van het spel.” (Niels)
99. Eufraat en Tigris (Reiner Knizia, 1997)
Positie vorig jaar: –
Verschil: terug
Kwaliteit komt vanzelf bovendrijven, naar beneden duwen heeft geen zin: je laat het even los en het schiet weer omhoog. Vorig jaar verdween Eufraat en Tigris uit de lijst, nadat het er veertien jaar onafgebroken in had gestaan. Ooit was het Knizia’s hoogst geklasseerde spel in de lijst, maar dat zal wel niet meer gebeuren.
“Vorig jaar uit de top 100 gekukeld!! Hij moet er dit jaar natuurlijk weer gewoon in. Door anderen terecht ‘het Knizium der Knizia’ genoemd. Een aantrekkelijk strategisch spel, maar wel een hoog abstractieniveau.” (Detmar)
98. Marco Polo II: Op bevel van de Khan (Simone Luciani en Daniele Tascini, 2019)
Positie vorig jaar: –
Verschil: terug
Marco Polo deel twee kwam in 2021 in de lijst, verdween vorig jaar en is nu weer terug. Wat mij betreft terecht, ik vind deze versie echt veel leuker dan het origineel. Maar daar lijk ik redelijk alleen in te staan. Ik sluit bij dit spel niet uit dat de beschikbaarheid op BGA helpt bij de populariteit.
“Vorig jaar een van mijn toppers, maar dit jaar op de shelf of shame” (Sjoukje)
“Marco Polo op zijn best. Een spel waar de zoektocht naar mogelijkheden altijd opties openbaart. Terwijl je heel goed weet wat er gedaan moet worden voor de overwinning. Beats Marco Polo” (Vincent)
97. Caverna (Uwe Rosenberg, 2013)
Positie vorig jaar: –
Verschil: terug
Caverna stond aardig wat jaren in de lijst, maar zakte ieder jaar weer wat verder weg. Vorig jaar verdween het, nu haalt het net de lijst. Helpt het ook hier dat het op BGA te spelen is?
“Ondanks de enorme hoeveelheid mogelijkheden is het praktisch onmogelijk om een verkeerde keuze te maken.“ (Jan)
“Agricola eat your heart out!” (Xander)
96. Herrlof (Alexander Kneepkens en Inge van Dasselaar, 2020)
Positie vorig jaar: 91
Verschil: -5
Mede dankzij een actieve wervingscampagne van de uitgever haalde Herrlof vorig jaar net de lijst, en ook dit jaar is het weer gelukt. Maar ook buiten de kring van bekenden kent Herrlof genoeg liefhebbers, waardoor de klassering verdiend lijkt.
“Leuk slagenspel dat doet denken aan Wizard, maar nu dus wel met z’n tweeën gespeeld kan worden. Ideaal om samen in de trein te spelen.” (Irene)
95. Mombasa (Alexander Pfister, 2015)
Positie vorig jaar: 86
Verschil: -9
Alexander Pfister heeft een ongelukkige hand met het kiezen van koloniale thema’s. Niet alleen Maracaibo, ook Mombasa kreeg de kritiek die geschiedenis wat al te luchtig te behandelen. Daar kun je van vinden wat je wilt, als thema in spellen heeft die zwarte bladzijde z’n langste tijd gehad. Toch zou ik het nog graag eens proberen.
“Na Bauza ben ik ook een Pfister fan geworden. Het oogt niet spectaculair, maar wat een topspel is dit!” (Xander)
94. Dixit (Jean-Louis Roubira, 2008)
Positie vorig jaar: 80
Verschil: -14
Zou het dan echt mogelijk zijn dat Dixit de lijst verlaat? Het is een van de zeldzame spellen dat in z’n eentje een heel nieuw genre heeft voortgebracht. En ook een van de zeldzame spellen die je met de meest uiteenlopende gezelschappen kunt spelen en in iedere groep weer anders uitpakt.
“Er zijn maar weinig spellen waarbij ik zo consequent zulke goeie ervaringen heb opgedaan als bij Dixit. Ook mooi hoe nu iedere unieke ervaring die ik met vrienden meemaak, mentaal wordt opgeslagen als een Dixit hint.” (Sem)
“Sommige spellen blijven geven met vrijwel elk publiek.” (Stefaan)
93. Het dorp (Inka en Markus Brand, 2016)
Positie vorig jaar: –
Verschil: terug
Opnieuw een spel dat na een jaartje afwezigheid terug is in de lijst. Eerlijk gezegd verrast me dat wel een beetje, in deze tijd waarin we met z’n allen hijgerig van het ene naar het andere nieuwe spel overstappen. Zelfs zonder BGA heeft dit ‘oudje’ een trouwe schare liefhebbers.
“Steeds weer afwegen wanneer je je familie juist laat sterven” (Steven)
“Prachtig spel met leuke manier om het dorp op te bouwen.” (Anton)
92. Root (Cole Wehrle, 2018)
Positie vorig jaar: 81
Verschil: -11
Root is waarschijnlijk een van de pittigste spellen in de lijst. Nu houden jullie best van een stevig spel op z’n tijd, maar meestal zijn dat de bekende optimalisatiespelletjes die je ook prima solo kunt doen. Root is niet zo’n spel, en toch staat het al twee jaar in de lijst.
“Heerlijk asymmetrisch spel dat toch heel goed in balans is. Iedere keer weer een nagelbijter.” (William)
“Door alle uitbreidingen heb ik nog lang niet alle facties gespeeld. Geen enkel potje verloopt hetzelfde, daardoor blijft het intrigeren.“(Mike)
91. Hanzesteden (Andreas Steding, 2009)
Positie vorig jaar: 98
Verschil: +7
Ergens had ik verwacht dat de rentree van Hanzesteden eenmalig zou zijn, en het daarna definitief in de vergetelheid zou raken. Onverdiend wat mij betreft, want dit is een heerlijk strategisch en interactief spel dat zijn gelijke niet kent. Staat in mijn top-3 van spellen die ik heel erg graag op BGA zou zien.
“Mooi voorbeeld van de klassieke euro-school waarbij interactie tussen de spelers belangrijker was dan navelstaren naar de puzzel op je eigen spelersbordje.” (Jeroen)
“Een van de eerste spellen waarbij je in de loop van het spel meer acties per beurt kunt verdienen. Vorig jaar kwam deze übereuro zeer terecht terug in de top-100. En nu is Hanzesteden to stay, toch? Toch?” (Detmar)
Mombasa, Herrlof en Root heb ik nog steeds niet gespeeld. Je moet wat te spelen overhouden. Van de rest is Hanzesteden mijn favoriet, maar ook Eufraat en Tigris haalde weer mijn eigen lijstje van favorieten.
@Peter Hein: Schotland was niet de enige reden om Clans of Caledonia misschien wel beter te vinden dan Terra Mystica. Nu lijkt het het alsof dit de enige is.
Leuk dat Het Dorp terug is, ik vind dit echt een superleuk spel. Het heeft iets nostalgisch, een beetje zoals Agricola. Ik ga het nog is uit de kast halen
Aaah, het begin is er weer :). Een zwaar begin, dat wel. Als familiespeler nog niet echt iets gezien, op Dixit na. Fijn dat hij er nog in staat, maar er is natuurlijk wel wat concurrentie ondertussen. Toch nog altijd onze favoriet. Maar leuk, erg benieuwd naar morgen :D. Dank weer voor het werk Peter Hein… en het typische commentaar :).
Clans of Caledonia is recent weer onder mijn aandacht gekomen omdat ie op de spellenclub weer regelmatig voorbij komt. Vandaar dat ik het spel ook weer in mijn top 10 had staan.
Inderdaad een zwaar tiental om de top 100 mee te beginnen. Als familiespeler mag het dan ook niet verbazen dat er geen enkele in mijn persoonlijke top 20 stond. Dixit stond wel het op het lijstje van de kinderen en doet het erg goed als introductiespel. Net zoals vorig jaar verbaasd over het opduiken van Herrlof. Afgaande op de spelregels voelt het een beetje als een mix van Skull King en de Vos in het bos. Skull King stond wel op het lijstje van de meeste huisgenoten maar ik betwijfel of het hogerop opduikt in deze lijst.
Dank weer, super leuk elke dag even kijken wat de volgende 10 zijn!
De terugkeer van het dorp verbaast mij ook. Dat was vroeger een van mijn favorieten, maar voelt tegenwoordig een beetje gedateerd. Als je me zou vertellen dat ik het nooit meer zal spelen, zou ik niet heel verbaasd zijn en daarna m’n schouders ophalen.
Clans heb ik vaak wel op gestemd, maar dit jaar niet. Was toch altijd een plek 20 spel en nu net niet meer. Misschien gold dat voor meer mensen.
Hanzesteden het big box en/of Shut Up and Sit Down effect?
Het Dorp blijft een verrassend leuk oudje.
Vooral met de uitbreiding “de haven”