Het witte kasteel

Ooit was de aanwezigheid van dobbelstenen in een spel een rode vlag voor spellensnobs zoals ik. Dobbelstenen, dat was ganzenbord, Mens-erger-je-niet of Monopoly. Inmiddels zijn we een paar decennia verder en is de dobbelsteen het nieuwe kurk: intrigerend materiaal waar je eindeloos creatief mee kunt zijn.

Shei en Isra lieten met The Red Cathedral al zien over zulke creativiteit te beschikken en doen dat met Het witte kasteel opnieuw. Met het kiezen en inzetten van dobbelstenen zorgen de spelers ervoor dat hun tuinmannen, krijgers en hovelingen de beste posities is het kasteel van Himeji verwerven en zo de meeste punten scoren.

Het spel duurt drie rondes, waarin de spelers om beurten drie dobbelstenen gebruiken. Snelle rekenaars begrijpen dat je in het spel zo precies negen keer aan de beurt bent. Het inzetten van je volgelingen kost aardig wat geld en grondstoffen. Daar kun je gelukkig ook aan komen met de dobbelstenen. Maar iedere dobbelsteen die je gebruikt om grondstoffen te nemen is eentje die je niet gebruikt om een poppetje te plaatsen. Nooit heb je iets over, alles is schaars.

Tijdens het spel scoor je hier en daar wel wat puntjes, maar de meeste komen toch bij de eindtelling. Behalve wat wisselgeld voor je overgebleven grondstoffen en je positie in de spelersvolgorde zijn het toch de poppetjes in en om het kasteel die uitmaken wie de meeste punten pakt en zo het spel wint.

…en de waardering

Het witte kasteel komt in een bijzonder compacte doos tegen een erg vriendelijke prijs. Dat associeer je niet direct met een pittig spel, maar dat is het absoluut. Het basisprincipe van dobbelsteen kiezen en gebruiken voor een actie is eenvoudig en bekend, maar er komt hier erg veel bij kijken. Omdat je maar negen keer aan de beurt bent, telt iedere zet en kun je je geen inefficiënte beurten permitteren. De beste beurten zijn acties waarmee je weer andere acties kunt doen, maar die maken het spel ook nog weer een stuk ingewikkelder.

Dat geeft het spel soms het karakter van een onoverzichtelijke puzzel met allerlei zaken waarmee je rekening moet houden. Die complexiteit maakt het ook een verrassend lang spel. Juist omdat elke beurt telt, wil je alles goed uitzoeken en dat kost tijd.

Gelukkig is al dat gepuzzel en nadenken erg plezierig om te doen. Je kunt wel plannen hebben met die ene dobbelsteen, maar wat ga je doen als een medespeler die al heeft gepakt? En zie je af van die ene beloning om toch die andere te kunnen gebruiken? Met de variabele spelopbouw, waardoor er telkens andere acties beschikbaar komen is geen spel hetzelfde en is er altijd iets nieuws te ontdekken.

Al die complexiteit maakt Het witte kasteel alleen geschikt voor de ervaren veelspeler, maar voor hen is het dan wel weer smullen.