Paleo

Geen zorgen, beste lezer: dit is geen beschrijving van een of ander hip dieet. Er wordt wel veel gegeten in Paleo, vooral veel eiwitten en fruit. Liefhebbers van koolhydraten, bijvoorbeeld in bewerkte vorm, moeten hier op een houtje bijten. Als ze het niet goed aanpakken geldt dat ook voor de stammen in dit spel, en dat leidt snel tot ellende…

Paleo is een samenwerkingsspel waarin de spelers elk hun eigen stam hebben die moeten zien te overleven in het stenen tijdperk. Maar niemand herinnert zich de mensen die toen leefden omdat ze niet aan een vroege hongerdood stierven. Nee, ze maakten zich onsterfelijk met hun rotstekeningen, die overal ter wereld zijn aangetroffen. Het doel van het spel is dan ook om een rotstekening te voltooien voordat teveel stamleden zijn heengegaan.

Het spelmechanisme van Paleo durf ik wel uniek te noemen. Een grote stapel kaarten wordt onder de spelers verdeeld, maar ze mogen de kaarten niet bekijken. Naast een groot aantal basiskaarten zijn er verschillende modules in het spel, ieder met hun eigen kaarten. De spelers kiezen twee modules uit om mee te spelen. Kaarten zijn er in verschillende soorten, met een herkenbare achterkant. Zo kun je in het bos vaak hout of bessen vinden, in bergen steen of bergdieren en rond het kampvuur kun je knutselen of nieuwe ideeën opdoen. Elke ronde kiest iedere speler een van haar bovenste drie kaarten op basis van de achterkant.

Als je stapel op is, is jouw dag voorbij en bereid je je voor op de nacht. Als voor iedereen de nacht intreedt wordt er gegeten. Daarnaast zijn er extra omstandigheden, afhankelijk van de modules. Misschien moet je het kampvuur extra groot maken tegen wolven of de kou, of moet er een tent gebouwd zijn.

Sommige uitdagingen zijn zo bijzonder dat ze vereeuwigd worden als je ze weet te overwinnen: dan kun je eindelijk aan de rotstekening werken. Het spel eindigt in een overwinning als er vijf keer aan de rotstekening is getekend. Is er daarentegen vijf keer een stamlid niet gevoed of zelfs aan de ontberingen bezweken, dan eindigt het spel in verlies.

…en de waardering

Paleo is een bijzonder en intrigerend spel dat in het begin lastig de doorgronden is. De eerste keer dat je dit speelt tast je erg in het duister en heb je geen idee hoe je je doel nu eigenlijk moet verwezenlijken. Je bent dan vooral aan het overleven. Maar na de eerste nacht wordt het allemaal al duidelijker en kun je samen gaan werken aan een plan om die mammoet te vellen of die steencirkel te maken.

Paleo krijgt daarmee iets van een avonturenspel zoals Dungeons & Dragons of Runebound. Sommigen zullen een knagend gevoel krijgen dat het spel hen misschien wel speelt in plaats van andersom, of dat na de eerste keer de verrassing er wel van af is. Die spelers kan ik geruststellen. Net als in Andor is de verrassing het grootst als je een module voor het eerst speelt, maar ook een volgende keer blijft het een uitdaging en zal het zeker weer anders verlopen.

Wat ik ook erg knap vind, is dat Paleo ondanks het abstracte spelverloop thematisch goed in elkaar zit. De verhaallijn past goed bij het thema van overleven in de oertijd en iedere module voegt een eigen sfeer toe. Met tien verschillende modules die je naar keuze kunt combineren zit het voorlopig met de variatie wel goed, maar het zal waarschijnlijk een kwestie van tijd zijn tot de eerste uitbreiding verschijnt.