Ticket to Ride Challenge

Niek en ik zijn nog nooit zo veel samen thuis geweest als de afgelopen zes weken (op het moment dat ik dit schrijf beginnen we net aan week zeven van de intelligente lock down en het eind is nog niet in zicht). Met zo veel extra tijd die we samen in huis doorbrengen, komen er bij ons bijna automatisch ook meer spellen op tafel. We hadden de laatste tijd spontaan al een paar Ticket to Ride spellen gespeeld en bedachten dat deze periode een uitgelezen kans was om eens systematisch alle Ticket to Ride spellen te spelen die bij ons in de kast staan (mijn collectie is niet compleet, maar ik heb er wel veel). Die challenge hebben we inmiddels volbracht. In dit blog verklap ik welke spellen er bij ons in kast staan en we dus gespeeld hebben. Aan het eind van het blog kan je lezen welke versies en varianten me het best zijn bevallen.

Het Ticket to Ride avontuur begon in 2004 toen Days of Wonder het spel op de markt bracht. Het spel won in dat jaar de ene na de andere spellenprijs, waaronder de prestigieuze Spiel des Jahres. Het spel heeft in de loop van de jaren nog niets aan populariteit ingeboet en wordt vaak in één adem genoemd met Catan en  Carcassonne als voorbeelden van toegankelijke, leuke, moderne bordspellen.  Ik ben fan van bijna alles waar Ticket to Ride op staat, maar nog het meest van dit basisspel. Het is echt een toonbeeld van een goed familiespel dat ook als je het heel vaak speelt leuk blijft.

Na het succes van het basisspel kwamen al snel varianten en uitbreidingen op de markt. Ik begin met de varianten die wij in het kader van de challenge hebben gespeeld. In Ticket to Ride Märklin wordt het spoor aangelegd in Duitsland. In deze versie zijn alle treinkaarten voorzien van een plaatje van een treintje dat door Märklin (een uitgever van modeltreintjes) is uitgegeven. Geen kaartje is dus hetzelfde. In deze versie moet je passagiers gaan vervoeren. Drie keer tijdens het spel mag je een passagier plaatsen in één van de steden waar je net een spoorverbinding hebt neergelegd. En vervolgens mag je in plaats van een gewone beurt er voor kiezen om deze passagier over jouw spoor langs de verschillende steden te laten reizen om daar puntenfiches op te pakken (de eerste speler die een stad aandoet, krijgt daarvoor meer punten dan de volgende speler(s)). Ik vind dit een hele leuke versie, waarbij je echt moet proberen net  voor de andere spelers je passagier te laten reizen zodat jij de dikke punten fiches kan oppakken. Dit zorgt voor extra druk en dus extra speelplezier.

Ticket to Ride Nordic Countries werd oorspronkelijk alleen in de Scandinavische landen die op deze kaart staan (Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland) uitgebracht.  Al snel wilden ook mensen van buiten Scandinavië het spel graag hebben. Online winkelen was toen nog lang zo normaal niet als het nu is, maar desondanks wisten veel Ticket to Ride fans via het internet een Scandinavisch exemplaar op de kop te tikken. Het duurde niet lang voor Days of Wonder zich gewonnen gaf en er gewoon een internationale editie verscheen. Deze variant is redelijk recht toe recht aan zonder nieuwe regels en speciaal voor twee of drie spelers. Voor sommige routes moet je alleen verplicht één of meerdere jokerkaarten gebruiken. Omdat de kaart speciaal voor twee of drie spelers is, zit je elkaar eerder in de weg en daardoor wordt het spel spannender.  Deze versie spelen Niek en ik vaak in december vanwege de winterse uitstraling. Ik vind dit het mooiste spel in de serie (maar dat is een kwestie van smaak).

Ticket to Ride: Rails & Sails heeft het grootste bord van al mijn Ticket to Ride spellen. Op de ene kant van het bord staat de wereldkaart afgebeeld en op de ander kant het Amerikaanse merengebied. In deze variant moet je niet alleen spoor gaan aanleggen, maar ook vaarroutes (daar zet je bootjes neer). Je hebt aparte stapels met kaarten voor de spoorverbindingen en voor de vaarroutes. Verder kun je nog havens bouwen waar je een combinatie van beide soorten kaarten voor nodig hebt, maar die heel veel punten opleveren als je een haven bouwt in een stad die op meerdere van je tickets staat. Deze variant duurt vooral langer dan de andere Ticket to Rides, maar is verder verrassend hetzelfde doordat je vaarroutes eigenlijk op dezelfde manier bouwt als de normale spoorverbindingen. Als je zin hebt in een wat langer spel, dan is dit dus een goede keus.

Naast zelfstandig speelbare spellen zijn er ook ontzettend veel uitbreidingen van Ticket to Ride verschenen. Ik bespreek ze in volgorde waarin ze zijn uitgekomen. De eerste uitbreiding van het lijstje is Ticket to Ride: Team Asia & Legendary Asia. Deze uitbreiding bevat een dubbelzijdig bord met op beide kanten kaarten van Azië. Op de legendary Asia kant blijken veel treinen niet bestand tegen het klimaat in Azië. Voor sommige routes die je aanlegt moet je namelijk meer treinen inleveren dan dat je spoorstukken bouwt. De treinen die je inlevert leg je op een apart hoekje van het bord en leveren aan het eind van het spel een vast aantal punten per treintje op.  Ik vond dit een erg leuke variant. Met de andere zijde van het bord kan je een teamvariant spelen als je met minimaal vier mensen bent. Jullie zullen begrijpen dat we deze kant dus niet hebben kunnen spelen aangezien wij maar met zijn tweeën thuis zijn. Die staat dus op het lijstje voor later  (dit is namelijk wel echt een super leuke variant om te doen).

Ticket to Ride: Nederland spelt zich af in ons eigen landje. Het is een enkelzijdig bord. In dit spel wordt tol geïntroduceerd. Alle spelers krijgen aan het begin van het spel een bepaald bedrag. Naast de routes staat hoeveel tol je moet betalen als je die route wilt aanleggen. De eerste speler die een route bouwt, betaalt aan de bank. De tweede speler betaalt aan de eerste speler (zelfs met twee spelers mogen dubbele routes beide gebruikt worden). Om het met twee spelers een beetje spannender te maken worden op basis van een trekstapel ook door een derde (fake) speler routes geclaimd. Deze variant vind ik persoonlijk leuker als je hem met meer dan twee spelers doet omdat je dan vaker dubbele routes gebruikt. De fake speler helpt het spel wel een beetje op gang, maar doordat die volkomen willekeurig stukken spoor op het bord kwakt heb je niet de extra spanning van proberen in te schatten waar iemand anders naar toe gaat om dan net voor zijn neus een stuk spoor aan te leggen waardoor diegene aan jou moet betalen.

Ticket to Ride: United Kingdom & Pennsylvania is weer een dubbelzijdige kaart waarbij iedere kant een flinke twist aan het basisspel toevoegt. Bij de UK-kant worden techniek-kaarten geïntroduceerd.  Aan het begin van het spel mag je alleen in het Engelse deel routes van maximaal twee stukken lang bouwen. Als je ook in de andere delen van de UK wil bouwen of langere stukken wil bouwen, dan moet je  daar techniek-kaarten voor kopen (met jokers). Je moet je dus afvragen of je voor een ticket wilt gaan als je daarvoor een nieuwe techniek-kaart moet kopen. Verder weet je dat zolang andere spelers bepaalde techniek-kaarten niet gekocht hebben, ze je op bepaalde trajecten niet voor de voeten kunnen gaan lopen omdat ze daar niet mogen bouwen. Het is een beetje gedoe, deze variant met al die extra techniek-kaarten, maar het is wel leuk gedoe. Op de Pennsylvania kaart worden aandelen aan het spel toegevoegd. Als je een stuk spoor aanlegt dan krijg je daar een aandeel bij (op de kaart staat uit welke aandelen je mag kiezen). Aan het eind van het spel leveren deze aandelen extra punten op, waarbij de speler met de meeste aandelen in een soort ook de meeste punten scoort. Ik vind dit echt een leuke variant omdat het een nieuwe manier om punten te scoren toevoegt en je in je keuzes mee moet wegen welke aandelen je krijgt. Ik denk dat dit spel ook een beetje een knipoog naar de 18XX spellen is, waarbij spelers ook spoor aanleggen en investeren door aandelen te kopen. Deze spellen zijn super complex, maar gelukkig houdt  Ticket to Ride het toegankelijk.

Ticket to Ride: Japan& Italië is wederom een dubbelzijdige uitbreiding. De overeenkomst tussen deze twee landen is dat het beide langgerekte landen zijn en het bord is dus ook extra lang (vier bij twee vakken in plaats van de gebruikelijke drie bij twee). Op de Italië kant kan je behalve treinverbindingen ook routes voor de veerboten bouwen. Deze zijn heel lang en leveren dus lekker veel punten op. Verder wordt je aan het eind van het spel beloond voor het aantal regio’s waar je in hebt gebouwd. Deze Italië-variant is weer eens een heerlijk simpele Ticket to Ride variant zonder te veel poespas en dat is soms gewoon lekker. In de Japan-variant mag je voor het eerst hypermoderne hogesnelheidstreinen bouwen. Deze leveren bij aanleg alleen geen punten op, maar je houdt wel bij wie hoeveel stukken hogesnelheidsspoor heeft aangelegd. De routes waarop deze hogesnelheidstreinen rijden mogen vervolgens door alle spelers gebruikt worden voor het volbrengen van hun routes. Dat levert dus veel mogelijkheden op om  te profiteren van andermans werk. Gelukkig krijgt de speler die de meeste stukken hogesnelheidsspoor heeft gebouwd, hier aan het eind van het spel een smak bonuspunten voor. Ook deze variant vind ik leuker met meer dan twee spelers omdat het dan wat minder alles of niets is wat betreft de bonuspunten die je krijgt voor het aanleggen van hogesnelheidsspoor. Nu kan het zijn dat je net één stukje minder hebt aangelegd en krijg jij min tien punten terwijl de andere speler tien pluspunten incasseert.

De meest recente uitbreiding die we hebben gespeeld is de Polen uitbreiding. Deze uitbreiding is afgelopen jaar exclusief uitgebracht in het Pools voor de Poolse markt (ik heb hem op Spiel gekocht). De Polen-versie is een redelijk simpele maar erg leuke variant. In deze variant moet je de buurlanden van Polen via het treinnetwerk in Polen met elkaar verbinden. Iedere keer dat je een land aansluit op andere landen mag je van ieder van deze landen een kaart met bonuspunten pakken (zolang de voorraad strekt). Natuurlijk staan er meer punten op de bovenste kaarten dan op de latere, waardoor je gestimuleerd wordt om zo snel mogelijk zo veel mogelijk landen aan te sluiten. Ondertussen moet je ook nog een paar tickets zien te vervullen, maar dat is bijna bijzaak vergeleken met de punten die je scoort als je internationaal je spoor uitbreidt. Ik vind deze variant erg leuk en het zou me verbazen als Days of Wonder hem niet toch op een gegeven moment ook internationaal gaat uitbrengen.

Naast extra kaarten voor Ticket to Ride zijn  er ook een paar kleine uitbreidingen uitgebracht die je met alle Ticket to Ride spellen en uitbreidingen kan combineren. De eerste daarvan is Ticket to Ride:The Dice Expansion. Als je met deze uitbreiding speelt, dan kunnen de treinkaarten in de doos blijven omdat ze vervangen worden door dobbelstenen. Als je aan de beurt bent dan gooi je met vijf dobbelstenen en als de uitkomst je niet bevalt dan mag je één keer overgooien (dan moet je alle dobbelstenen overgooien, je mag helaas niets laten liggen). Op de dobbelstenen staan vier plaatjes die bepalen wat je mag doen: enkelspoor bouwen, dubbelspoor bouwen,
tickets trekken of jokers. In je beurt mag je niet alle drie de opties uitvoeren, maar moet je kiezen. Voor gebruikte enkelspoor- en dubbelspoor dobbelstenen mag je fiches nemen die je later in kan zetten op de langere routes (het zou anders wel heel lastig worden omdat je met vijf dobbelstenen natuurlijk nooit een zes route kan bouwen). Ik vind deze uitbreiding niet echt leuk. Hij speelt wel lekker snel weg (je bent bijna elke beurt aan het bouwen), maar de spanning van het moeten vinden van de juiste kleur kaarten valt weg en dat blijkt toch een te groot gemis te zijn.

De Ticket to Ride: Alvin & Dexter is een andere kleine uitbreiding die je met alle Ticket to Ride spellen en uitbreidingen kan combineren. In deze variant voeg je een miniatuur toe van een Dinosaurus (Dexter) en een schietgrage Alien (Alvin). Aan het begin van het spel worden deze op het bord gezet. Je mag geen stukken spoor bouwen die grenzen aan de steden waarin deze twee amok-makers staan. Gelukkig kan je ze wel verplaatsen, maar hiervoor moet je één of twee jokers betalen. Aan het eind van het spel zijn routes die beginnen of eindigen in een stad waar Alvin of Dexter staat maar de helft van hun punten waard. De speler(s) die Alvin en Dexter het meest hebben verplaatst (iedere keer dat je dat doet krijg je een kaartje om dit bij te houden) krijgen daar nog een flinke schep bonuspunten voor. Ook deze mini-uitbreiding was niet heel erg leuk om te doen. Ik kan me nog voorstellen dat hij iets leuker is met meer dan twee spelers omdat Alvin en Dexter dan vaker in de weg staan en dus vaker verplaatst worden. De miniatuurtjes zien er wel heel cool uit.

In 2018 verscheen Ticket to Ride New York, het eerste spel uit een nieuwe serie van  Ticket to Rides spellen waarin geen landen maar steden centraal staan. Deze serie is ontstaan uit een demo-versie die exclusief aan spellenwinkels was geleverd om Ticket to Ride te promoten. Op de demo-versie stond een hoekje van de Amerika kaart en konden mensen in de spellenwinkel in een kwartiertje een verkorte versie van het spel proberen. Veel Ticket to Ride liefhebbers wilden deze versie ook graag kopen. Days of Wonder heeft toen besloten om niet de demo-versie te gaan verkopen, maar een speciale snelle versie te ontwikkelen. Met twee spelers speel je die in 5 a 10 minuten. Eigenlijk alles is hetzelfde gebleven,  je hebt alleen minder taxi’s (de New Yorkse vervanger van de treintjes) en de langste route is vier stukken lang. In de New York editie krijg je verder nog punten als je bouwt op straten die grenzen aan bepaalde toeristische trekpleisters. Dit spel spelen Niek en ik regelmatig als we zin hebben in een super snel spelletje. Het is 100% Ticket to Ride, maar dan in een fractie van de tijd.

De korte versie sloeg aan en dus lag een jaar later Ticket to Ride London in de schappen. Ook dit is weer een supersnelle versie met een kleine twist ten opzichte van het originele Ticket to Ride. Dit keer rijdt je met dubbeldekkers door Londen en is de twist dat als je bepaalde groepjes kruispunten met elkaar verbindt, je bonuspunten scoort. Dit is weer zo’n verrassende vondst waarbij een hele kleine verandering het spel merkbaar verandert. Ook deze versie spelen Niek en ik met plezier als we niet zo veel tijd hebben. Dit jaar komt overigens het derde spel in deze steden-serie uit en dit zal zich gaan afspelen in onze eigen hoofdstad!

Het laatste Ticket to Ride spel dat Niek en ik voor onze challenge hebben gespeeld is Ticket to Ride: the Card Game uit 2008. Zoals de naam al verklapt is dit de kaartspelversie van het spel en wat mij betreft een beetje vreemde eend in de Ticket to Ride vijver doordat er een memory-element aan het spel wordt toegevoegd. Dit spel is een set-collection spel waarin de tickets op het bord zijn vervangen door kaarten waarop staat welke combinatie van gekleurde kaarten je moet verzamelen. In je beurt mag je kaarten trekken, kaarten spelen of tickets te trekken. Als je kaarten speelt dan leg je óf een rijtje van minimaal 2 kaarten van een kleur (eventueel aangevuld met jokers) óf drie kaarten in verschillende kleuren voor je neer. Je moet daarbij goed opletten dat je alleen kaarten neer mag leggen als er geen andere spelers zijn die al een even lang of langer rijtje in de betreffende kleur hebben liggen. Als je een rijtje kaarten neerlegt in een kleur die een andere speler ook voor zich heeft liggen (en dat dus langer is dan het rijtje van die speler), dan moet die andere speler al zijn kaarten op de aflegstapel leggen. Aan het begin van iedere beurt (voor je kaarten trekt, speelt of tickets trekt) mag je van elk rijtje kaarten dat je voor je hebt liggen één kaart afpakken en op een gesloten stapel leggen. Dit zijn de kaarten die je aan het eind van het spel mag gebruiken om je tickets vervullen. Je mag tijdens het spel niet meer kijken, welke kaarten in die stapel liggen en dus moet je zo’n beetje onthouden wat je hebt om in te schatten of nog extra tickets kan trekken en welke tickets dan veilig zijn (het memory-element). Ik ben niet zo’n fan van memory-elementen in een spel en dit spel werkt überhaupt al beter met meer dan twee spelers doordat je dan meer concurrentie hebt om rijtjes kaarten neer te mogen leggen.

Als ik dan nu de balans opmaak over wat mijn favoriete Ticket to Ride spellen zijn dan zijn dat toch wel de meest simpele varianten. Dus het basisspel, Nordic Countries, Rails & Sails, Polen, Legendary Asia en Italië. De wat complexere varianten (Märklin, Nederland, UK, Pennsylvania en Japan) vind ik ook leuk, maar komen denk ik net iets beter tot hun recht als je met meer dan twee spelers bent. De dobbeluitbreiding en Alvin & Dexter vond ik niet echt leuk om te doen (zonder was het spel leuker geweest). De beide steden-varianten vind ik wel echt leuk. Eigenlijk zou je met nieuwe spelers eerst zo’n steden-variant moeten doen om ze het spel te laten leren kennen, voor je ze aan een volledig variant zet. Aan het kaartspel heb ik misschien nog het minste plezier beleefd van alle potjes die we gedaan hebben. Dat komt vooral doordat ik niet zo van het memory-element houd. Mijn interesse in de andere uitbreidingen is door onze challenge wel aangewakkerd, maar ik heb me nog in weten te houden. Wie weet krijgt dit blog dus binnenkort een keer nog een toevoeging.