Vandaag zien we wat nieuwe gezichten. Drie nieuwe binnenkomers, waarvan er eentje ook echt nieuw is. Twee spellen keren terug, en van beide had ik dat niet direct zien aankomen. De andere vijf spellen stonden vorig jaar allemaal hoger. Bij twee daarvan komt de stevige daling als een grote verrassing voor mij.

80. Love Letter (Seiji Kanai, 2012)
Positie vorig jaar: –
Verschil: terug
Jarenlang zakte Love Letter steeds verder in de lijst, om vorig jaar te verdwijnen. Ik zag het dus niet direct terugkomen, maar moet je nu eens zien. Misschien dat de nieuwe versie in een fluwelen zakje helpt?
“Een van de weinige spellen die het hele gezin leuk vindt en daarom regelmatig op tafel komt. En dat is geen straf, want het blijft een leuk spel.” (Wendy)
“Waar een klein spelletje groot in kan zijn. Heerlijk spel voor onderweg, maar ook stiekem om de tijd te doden. Nooit geweten dat in zijn klein spel zoveel kan zitten… echt een topper” (Tom)

79. Keer op keer (Inka en Markus Brand, 2016)
Positie vorig jaar: 70
Verschil: -9
Deze populaire dobbelaar is niet meer weg te denken, ook onder gelegenheidsspelers kent iedereen het eigenlijk wel. Op de boot, in een café, op een terras, overal heb ik mensen dit zien spelen.
“Dit spel gaat standaard mee op vakantie of als we bijvoorbeeld ergens gaan lunchen o.i.d.. Een ideale filler.” (Jordi)
“Vanwege de diversiteit aan verschillende kaartjes heeft deze onze voorkeur nog steeds boven de uitgebreidere tweede versie.” (Daan)

78. Lost Cities (Reiner Knizia, 1999)
Positie vorig jaar: 65
Verschil: -13
Het eerste spel in de lijst dat er alle jaargangen in stond, en een van de weinige spellen van voor 2000 in de lijst. Deze evergreen heeft al eens lager in de lijst gestaan, maar heeft een notering helemaal niet nodig voor zijn onaantastbare status.
“Mijn meest gespeelde spel, een dat als ‘ontdekt’ aanvoelt eerder dan ‘ontworpen’. De taak om kaarten af te leggen in de juiste volgorde is hier uitgewerkt tot een listig spel van risicobeheer.” (Bart)
“Verslavend snel spelletje waar toch nog veel tactiek bij komt kijken.” (Marjon)

77. Clank! Catacombs (Paul Dennen, 2022)
Positie vorig jaar: –
Verschil: nieuw
Vorig jaar moest het originele Clank! de lijst verlaten, nu wordt het opgevolgd door deze (verbeterde?) versie. De ruimte- en legacyvariant kregen nog niet genoeg stemmen voor een notering.
“Lekker deckbuilden en op zoek naar schatten. Wat deze versie extra leuk maakt is het modulaire bord waarbij je eerst alles moet ontdekken.” (Edwin)
“De ideale combi van deckbuilding met een bord, met nadruk op het ontdekken van het onbekende en meer tijdsdruk dan in het gewone Clank!” (Max)

76. Maracaibo (Alexander Pfister, 2019)
Positie vorig jaar: 51
Verschil: -25
Dit jaar waren er ook veel stemmen voor de piratenversie van Maracaibo. Niet genoeg voor een notering, verklap ik alvast, maar mogelijk heeft het wat stemmen weggesnoept van het origineel? Dat zakt in ieder geval flink in de lijst.
“Recent kon ik de leuke, meer simpele versie ‘Pirates of Maracaibo’ testen. Toch blijft het origineel mijn favoriet.” (Elien)
“Heerlijk dat een ronde ineens afgekapt kan zijn omdat iemand (bijna) aankomt, voldoende interactie en goede herspeelbaarheid.” (Fred)

75. Lord of the Rings: Duel for Middle-Earth (Antoine Bauza en Bruno Cathala, 2024)
Positie vorig jaar: –
Verschil: nieuw
Dit was vorig jaar een van de populairste spellen op Spiel en het was blijkbaar geen eendagsvlieg. Deze Tolkienversie van 7 Wonders Duel doet het ook in deze lijst goed.
“7 Wonders Duel stond lange tijd in mijn top 3, maar na het spelen van LOTR duel ben ik om. Waanzinnig spel voor twee personen.” (Stephan)
“Was 7 Wonder Duel ooit het beste tweespelersspel ooit gemaakt, dit spel heeft deze van de troon gestoten. Super gestroomlijnd, simpele regels maar o zo spannend.” (Jeroen)

74. Port Royal (Alexander Pfister, 2014)
Positie vorig jaar: –
Verschil: terug
Het tweede spel van Pfister in de lijst speelt zich ook in de Caribische Zee af, maar daar houden de overeenkomsten wel op. Dit is een simpel spelletje voor tussendoor. Daar heb je er massa’s van, en dus is het des te indrukwekkender dat dit na een afwezigheid van twee jaar opnieuw in de lijst staat.
“Een kaartspel waar meer strategie en spelplezier in zit dan je aanvankelijk zou denken. Slim spelen zorgt voor grotere assortiment aan keuze (voor jezelf en anderen).” (Jeroen)
“Speelt snel en telkens weer wat anders. Ook de uitbreidingen zijn het vermelden waard!” (Kurt)

73. Tzolk’in (Simone Luciani en Daniele Tascini, 2014)
Positie vorig jaar: 34
Verschil: -39
Nou, dit had ik eerlijk gezegd niet aan zien komen. Tzolk’in stond jarenlang in de top-10 en zelfs een keer derde. De 34e plek van vorig jaar was al een dieptepunt, maar dit? Dit hebben de Italiaanse neven van Stefan Feld toch niet verdiend.
“Het walhalla voor planners: “Je kunt gewoon alles aan zien komen”. Toch staan je pionnen net op de verkeerde plek in het grote raderwerk van de Tijd.” (Wouter)
“Twee keer achter elkaar gespeeld, gelijk gekocht, en nu staat het te wachten in mijn spelletjeskast, roepend: ‘Speel mij! Speel mij!’” (Herman)

72. Earth (Maxime Tardif, 2023)
Positie vorig jaar: 41
Verschil: -31
Ook van Earth had ik meer verwacht. Het is niet mijn persoonlijke favoriet, maar relatief solitaire bordspellen met een natuurthema zijn tegenwoordig niet aan te slepen. Dan had ik eerder een verdere stijging in de lijst gedacht.
“Geen liefde op het eerste gezicht, maar dit spel wordt echt beter naarmate je het vaker speelt.” (Sander)
“Prachtig spel met mooi artwork en leuke houten bomen. Eindeloze kaartcombinaties waardoor het telkens een andere puzzel is.” (Luc)

71. Leven in de Amazone (Jamie Bloom, 2023)
Positie vorig jaar: –
Verschil: nieuw
Rond de tiende stem voor dit spel ging ik toch maar eens opzoeken welk spel dit was, want ik had er nog nooit van gehoord. Dat gebeurt me eigenlijk alleen bij obscure wargames waar een hardnekkige fan op stemt, maar deze nieuwe publiekslieveling van DSV had ik helemaal over het hoofd gezien. Maar eens proberen dan.
“Een stapje uitgebreider en moeilijker dan Cascadia. Heerlijk en ook heel mooi spel.” (Elise)
“Hoe verder je in het spel komt hoe spannender het wordt.. Lukt het nog net om dat ene diertje voor de neus van die andere speler te kopen?” (Marco)
Leven in de Amazone heb ik dus nog nooit gespeeld, en ook bij Maracaibo is dat er nog steeds niet van gekomen. Maar de opvolger vind ik leuk om te doen, dus ik zou het graag eens proberen. Van de andere spellen is Lost Cities mijn favoriet, en Tzolk’in en LotR Duel vind ik ook erg goed. Earth vind ik met afstand het minst van dit verrassende tiental.
Gespeeld: 9
In bezit: 9
Enkel Lord of the Rings: Duel for Middle-Earth niet gespeeld. LOTR is een thema dat mij niets doet en zal het dus niet snel aanschaffen. Maar als iemand hem heeft en zou willen spelen met mij, zou ik ook niet weigeren.
Het doet pijn om Tzolk’in zo ver weg te zien zakken. De goden zijn ontstemd. Ondanks een prima uitvoering helpt wellicht een heruitgave zoals bij Castles of Burgundy of Puerto Rico. Verrassend om Love Letters te zien. Ik vind vooral de variaties erg goed. Hier spelen we veel de Marvel-variant Infinity Gaunlet. Keer op keer vind ik toch een beetje een solistisch en vlak spel. Dan liever iets meer ‘bite’ uit de Clever-reeks. Zelf heb ik Wild Serengeti, maar voor mijn gevoel had ik beter kunnen wachten om Leven in de Amazone aan te schaffen. Lijkt mij erg leuk als inderdaad een Cascadia+ versie.
Opnieuw 7 gespeeld, waarvan LoTR: Duel for ME en Lost Cities ook in mijn top 20 stonden. Love Letter scoort goed bij onze kinderen en speel ik ook graag mee, zelfs in een 2-spelerspotje tegen mijn dochter. Ik vind het persoonlijk nog wel meevallen met dat spelersaantal, zeker een leuk tussendoortje maar met 3 of 4 wel beter.
Keer op keer hebben we gehad maar intussen al weer verkocht. Die kon ons toch wat minder bekoren binnen het drukke roll-and-write genre. Van de spellen die ik nog niet gespeeld heb, lijken zowel Leven in de Amazone als Earth me wel wat, met een voorkeur voor die eerste. Ben een beetje bang dat Earth toch te veel op Terraforming Mars lijkt, dat bij ons een grote afknapper was.
Clank’s ruimte-variant “Clank! In! Space!” staat sinds jaar en dag stevig in mijn top-3, bij mijn tegenspeler is het zelfs al vele jaren op rij de onbetwiste nummer 1. Echt ALLES wat spelmechanisch werd aangepast in vergelijking met de originele Clank!, is wat mij betreft een zeer dikke verbetering, vooral dat de rush-in-rush-out strategie niet meer mogelijk is. We hebben één huisregel waardoor de adventure-row gegarandeerd elke beurt verandert (dus ook wanneer niemand er kaarten van kan of wil kopen) én zonder daardoor de kans op boss-attacks te veel te verhogen. Voor de rest vind ik Clank! In! Space! een nagenoeg perfect spel waar géén uitbreidingen bij nodig zijn.
Ik wil de Catacombs-variant heel graag eens proberen, maar die zal al echt fantastisch moeten zijn om Clank! In! Space! van mijn troon te stoten… dat je uw route niet meer echt kan uitstippelen, lijkt mij van Catacombs een heel ander spel te gaan maken, meer tactisch dan strategisch. Ik heb meerdere reviews van Catacombs bekeken, het kon mij echter geen enkele keer overtuigen.
“Lord of the Rings: Duel for Middle-Earth”, ik hoor er niks dan lof over. Maar ik ben tevreden met onze 7 Wonders Duel, op voorwaarde dat de m.i. noodzakelijke Pantheon-uitbreiding erbij zit… Zelfs mét Pantheon zit het evenwel niet in mijn top-20, ook niet bij mijn tegenspeler, dus de kans dat ik alsnog door de knieën ga om “Duel for Middle-Earth” aan te schaffen, is zéér gering.
“Love letter” speelt volgens BGG niet goed met 2 spelers, anders zat die al lang in onze verzameling. Helaas. Wat niet (of niet goed) met 2 spelers kan gespeeld worden, is bij ons weggesmeten geld.