Morgen is de ontknoping, maar de spellen in dit rijtje doen nauwelijks onder voor de topfavorieten die we dan gaan bespreken. Niet voor niets stonden acht van de spellen van vandaag ooit in de top-10, sommige zelfs meerdere jaargangen.
20. Scythe (Jamey Stegmaier, 2016)
Positie vorig jaar: 24
Verschil: +4
Scythe blijft Viticulture net voor als populairste spel van Stegmaier. Alle spellen van zijn hand in deze lijst staan hoger dan vorig jaar, dus hij mag zich in een grote schare fans verheugen.
“Fantastisch artwork, mooie miniaturen en toffe gameplay, wat wil je nog meer?” (Christiaan)
“Het oogt ameritrash, maar stiekem een ijzersterke euro die toch steeds weer anders uitpakt.” (Casper)
19. Pandemie (Matt Leacock, 2008)
Positie vorig jaar: 17
Verschil: -2
De afgelopen jaren bleef de legacyversie het origineel net voor, dit jaar neemt de oerversie duidelijk afstand. Misschien is dat wel het lot van legacyspellen. Hoe fantastisch ook, je kunt ze maar een keer spelen, terwijl dit altijd weer anders blijft.
“Met recht een klassieker. Geweldig co-op spel met simpele regels, maar een geweldige spanningsboog.” (Sem)
“Dit is het enige coöperatieve spel uit onze bescheiden collectie dat we keer op keer blijven spelen, winnen is lastig maar het spel geeft je elke keer wel het gevoel dat het mogelijk is.” (Niels)
18. Great Western Trail (Alexander Pfister, 2016)
Positie vorig jaar: 19
Verschil: +1
Ook Alexander Pfister kan rekenen op een groeiende populariteit. Maracaibo was een hoge binnenkomer, Great Western Trail herpakt zich na de daling vorig jaar.
“Deckbuilding met koeien, gecombineerd met rondel-movement maken dit een heerlijk spel om te spelen.” (Steven)
“Ook ik ben als een kuddedier voor dit spel gevallen.” (William)
17. El Grande (Wolfgang Kramer en Richard Ulrich, 1995)
Positie vorig jaar: 9
Verschil: -8
En opnieuw zo’n oerklassieker die een stevige duik maakt in de rangorde. Acht plaatsen verlies is misschien bescheiden in vergelijking met wat andere oudjes doorstaan, maar voor El Grande is dit met afstand de laagste klassering ooit en pas de tweede keer dat het de top-10 niet haalt.
“Chaos in Spanje. Controle heb je niet maar wat blijft die strijd der caballero’s toch leuk, zeg!” (Jasper)
“Mijn eerste kennismaking met bordspellen en mag alleen daarom al niet in mijn top 10 ontbreken. Blijft een leuk landje-pik spel.” (Ton)
16. Agricola (Uwe Rosenberg, 2007)
Positie vorig jaar: 11
Verschil: -5
Agricola levert ook een paar plaatsjes in, al valt het minder op. Ooit aanvoerder van de lijst, staat het nu al vier jaar in het voorportaal van de subtop.
“Mijn kennismaking met Worker Placement, blijft mooi om je eigen boerderijtje te bouwen, zelfs als je verliest.” (Bastiaan)
“De grotere broer Caverna is slimmer, efficiënter en minder afhankelijk van het geluk, maar zelfs zonder enig sympathie voor de tripleB moet iedereen toch wel plezier vinden in het houden van dieren en het maken van akkers.” (Kees)
15. Carcassonne (Klaus-Jürgen Wrede, 2000)
Positie vorig jaar: 26
Verschil: +11
Tegen alle trends in is het een van de klassiekste klassiekers die wel in de lijst stijgt, en niet zo’n beetje ook. Het gemak waarmee je dit op tafel krijgt, ook als je met z’n tweetjes zit opgehokt, zal vast geholpen hebben. Niet voor niets een van de meest gespeelde spellen op BGA.
“Weer uit de oude doos gehaald en opnieuw verkocht door dit ijzersterke spel.” (Wieke)
“Eindeloos legplezier met oneindig veel uitbreidingen om je nog wekenlang zoet te houden.” (Laurens)
14. Terra Mystica (Jens Drögemüller en Helge Ostertag, 2012)
Positie vorig jaar: 7
Verschil: -7
Dit is het eerste jaar sinds haar debuut dat Terra Mystica niet in de top-10 staat. Het kwam ooit binnen op 9 en stond daarna altijd hoger dan dat. Behalve dit jaar dus. Met de alsmaar toenemende populariteit van lange en complexe spellen wordt de concurrentie natuurlijk alleen maar groter.
“De asymmetrie maakt dit spel interessant tot het einde en zorgt ervoor dat je iedere keer weer iets anders kan ontdekken en bouwen.” (Anneke)
“Een pure tableau-builder, door de verschillende rassen is er elk potje weer iets te ontdekken.” (Max)
13. Concordia (Mac Gerdts, 2013)
Positie vorig jaar: 12
Verschil: -1
Nog een spel dat al jaren een vrijwel vaste waarde is in dit rijtje van subtoppers. In het verleden stonden er nog wel eens andere spellen van Gerdts in de lijst, maar dit is toch met afstand de populairste gebleken. Pittig met korte regels, het kan dus echt.
“Het Zwitserse zakmes van de bordspellen; deckbuilder, area-control, engine, politiek… Dit spel biedt alles in een leuke sfeer en toegankelijk niveau” (Wim)
“Het woord elegant wordt te vaak gebruikt voor spellen, maar hier is het echt op zijn plaats.” (Stefaan)
12. Stenen Tijdperk (Michael Tummelhofer, 2008)
Positie vorig jaar: 10
Verschil: -2
Een van de meest toegankelijke werkverschaffers blijft ook dit jaar een van de populairste. Toch opvallend, als je bedenkt dat liefhebbers van het genre vaak een gruwelijke hekel hebben aan dobbelstenen. Aan de andere kant zit de grootste geluksfactor bij dit spel elders.
“Ik heb nog nooit iemand ontmoet die dit geen leuk spel vindt.” (Elien)
“Dit snapt echt iedereen. Als ik iemand de wereld van de bordspellen zou willen binnenslepen, zou dit mijn eerste keus zijn.” (Herman)
11. Splendor (Marc André, 2014)
Positie vorig jaar: 13
Verschil: +2
Opnieuw een baken van stabiliteit in de lijst. Nu het sinds kort ook op BGA te spelen is, voorzie ik de komende tijd een groeiende (her)waardering voor dit spel. Een terugkeer in de top-10 sluit ik voor de volgende editie zeker niet uit.
“Eenvoudig, snel en uitdagend. Als Splendor op tafel komt, blijft het meestal niet bij een partijtje. Nog een keer? Graag!“(Bart)
“Het spel dat het eerst wordt ingepakt als we op vakantie gaan. Dit spel spelen we erg graag met ons gezin en hebben we inmiddels ook met veel succes bij diverse andere niet-spelers geïntroduceerd.” (Marc)
Opnieuw is het Stegmaierspel het enige dat ik niet gespeeld heb. Terra Mystica en Great Western Trail vind ik best ok, maar de grote populariteit heeft me altijd verbaasd. Van de andere spellen is zonder enige twijfel El Grande mijn absolute favoriet van dit stel. Een stevig spel met behapbare regels en een beschaafde speelduur, kom daar nu nog maar eens om.
Over Scythe heb ik ooit gelezen dat het té mooi is voor wat het spelmechanisch brengt. Het artwork is wat mij betreft inderdaad buiten categorie mooi, de spelmechanismes zijn echter “slechts” gewoon goed: dit maakt dat het artwork gewoonweg vaak te hoge verwachtingen schept en het spel zelf daardoor ietwat tegenvalt. Scythe staat dit jaar in mijn top 11-20, maar ik blijf het nog altijd een vreemd aandoend spel vinden wanneer ik het speel, en ik zie het nog niet meteen in mijn top-10 belanden.
Van Mac Gerdts staat Imperial 2030 in de top-10 van mijn huisgenoot (het stond vorig jaar zelfs nog in voorliggende top-100): dit is evenwel echt geen spel om met slechts 2 spelers te spelen, maar ik kijk er heel naar uit om dit eens met meer dan 2 te spelen, dan gaat het veel beter tot zijn recht komen. Gerdts’ Concordia staat op het verlanglijstje, maar momenteel is het blijkbaar nergens meer te vinden.
Over het spelmechanisme van Scythe kun je van mening verschillen natuurlijk. Ikzelf bijvoorbeeld vind dat niet “slechts” gewoon goed, maar uitzonderlijk, of eigenlijk buitencategorie goed. Waarmee het spel zelf 100% aansluit bij wat je op eerste gezicht ziet. Samen kunnen we constateren dat onder de inzenders van deze top 100 Scythe toch wel tot de top behoort met zijn twintigste plek. Zeker als je daarbij beschouwt dat lang niet iedereen zo’n duur en ook nog Engelstalig spel zomaar aanschaft danwel speelt.
Op BGG heb ik toch al wel een aantal reacties gezien van mensen voor wie het spel een afknapper is. Maar: als er zoveel mensen een mening over het spel hebben, is het uiteraard ook normaal dat ik het aantal negatieve meningen evenredig meegroeit. En de overgrote meerderheid zijn positieve reacties in elk geval.
Voor mij is Scythe een vreemd spel, maar totaal geen afknapper (het staat niet zomaar in mijn top 11-20). Maar… ik begrijp wel waarom het voor sommige anderen wél een afknapper is (met name mensen die verwachten dat je met de mechs knappe, spannende gevechten kan leveren). Het is echt een kwestie van met de juiste verwachtingen aan dit spel te beginnen.
Mijn eigen oordeel anders verwoord: goed spel, en het artwork is helemaal “off the charts”.
El Grande en Agricola staan voor mij nog fier overeind als moderne klassiekers. Splendor is een fijn spel om iemand ‘aan de spellen te krijgen’. Concordia is mijn overduidelijke favoriet. Ik steek mijn vinger op bij Stenen Tijdperk. Heeft mij nooit kunnen grijpen. Zelfde geldt voor GWT en Scythe.
Deze prachtige lijst zou al een top tien kunnen zijn. Maar dan ontbreken er dus nog spellen in de top honderd. Zo’n tien, denk ik.