Top-100 2024: 21-30

De lijst van vandaag kent een paar grote klappers, waaronder de twee hardste stijgers van de lijst. Verder is het een mix van zware spellen en familieklassiekers. Voor elk wat wils dus.

30. Spirit Island (Eric Reuss, 2017)
Positie vorig jaar: 62
Verschil: +32
Het anti-Catan maakt een reuzensprong in de lijst, ongetwijfeld geholpen door de Nederlandstalige uitgave van 999 Games. Je zou denken dat het een goede zet was. Spirit Island is ook het meest gepolariseerde spel in de lijst: van geen enkel spel is het aandeel lijstjes waar het bovenaan staat zo hoog. Mensen die het leuk vinden, vinden het vaak fantastisch.
“Als ik eens iets anders wil spelen, dan blijft Spirit Island mijn onbetwiste go to. Het blijft mijn onbetwiste nummer 1 omdat het zo’n divers spel is. Je kan het alleen spelen, met twee, met drie en het blijft overeind.” (Tom)
“Wat een heerlijk spel, elke spirit is weer anders en voor elk potje kun je weer kiezen in wat voor speelstijl je nu zin hebt: offensief, defensief, angst aanjagen of juist een mix van alles. Maak je het jezelf makkelijk of kies je een uitdagende spirit. Ik ben hiermee nog lang niet uitgespeeld.” (Hilde)

29. Heat (Asger Harding Granerud en Daniel Skjold Pedersen, 2022)
Positie vorig jaar: 79
Verschil: +50
Daar is-ie dan, de snelste stijger van dit jaar. Een sprong van vijftig plekken komt niet zo vaak voor, maar Heat spurt dit jaar in de hoogste versnelling door de lijst. Ik begrijp na een handvol potjes de charme nog steeds niet helemaal, maar ja, dat doe ik van de Formule 1 ook niet.
“Was al fan van Flamme Rouge maar de opvolger brengt, ook al heb ik niets met auto’s, net dat tikkeltje meer.” (Nicolas)
“Hand-management, volop beleving en spanning tot aan de finish, alles klopt in dit uitstekend doorontwikkelde spel.” (Jeroen)

28. It’s a Wonderful World (Frédéric Guérard, 2019)
Positie vorig jaar: 32
Verschil: +4
Ik ben altijd weer verrast dat dit eigenlijk nog maar een vrij nieuw spel is, want het voelt alsof ik het al jaren ken. En al die jaren ben ik het steeds leuker gaan vinden; 7 Wonders voelt nu zonder uitbreiding vrij flets. Jammer dat de tweepersoonsversie zo’n tegenvaller was.
“Snelle en uitdagende engine builder met een dystopisch tintje. Keuzes te over iedere beurt en een balans vinden tussen voldoende productie genereren en punten scoren is noodzakelijk, want de laatste ronde is er sneller dan je denkt.” (Jelle)
“Toffe combinatie van draften en engine building. Pittig spel, maar de regels zijn niet heel ingewikkeld. En het is een kort spel, dus hup, meteen revanche!” (Robert)

27. Catan (Klaus Teuber, 1995)
Positie vorig jaar: 24
Verschil: -3
Thematisch heeft het de tijdgeest wat tegen, speltechnisch misschien ook (‘interactie?, brr, eng!’), maar Catan kan zich nog steeds moeiteloos meten met de moderne navelstaarders. Weinig spellen geven je dat tintelende gevoel als je ineens beseft dat je in je volgende beurt gaat winnen. Als die 7 maar niet gegooid wordt, tenminste.
“Mijn kinderen zijn ermee opgegroeid. Nog steeds heel erg leuk om op tafel te leggen.” (Tom)
“De spellenversie van muziek die is grijsgedraaid, maar nog steeds niet verveelt. In 1999 Spel van het Jaar en heeft na een kwart eeuw nog niets aan glans verloren.” (Jelle)

26. Scythe (Jamey Stegmaier, 2016)
Positie vorig jaar: 26
Verschil: 0
Ik weet nog steeds niet wat de Scythen te zoeken hadden in een steampunkversie van de Eerste Wereldoorlog, en die opmerking geeft goed aan hoeveel ik weet van dit spel. Maar het heeft vast iets, want het blijft ieder jaar veel stemmen krijgen.
“Een alternatieve geschiedenis game, waar mechs de boventoon voeren. Zal jou economie of mechs de sterktste zijn?” (Lennard)
“Ja. Ja. Ja. Ja. Alles ja.” (Ton)

25. Viticulture (Jamey Stegmaier en Alan Stone, 2013)
Positie vorig jaar: 15
Verschil: -10
Het tweede spel van Stegmaier op rij daalt een opvallend aantal plaatsen, al is dit natuurlijk nog steeds vrij hoog. Een groot deel van de stemmers voegt ‘Essential Edition’ aan hun stem toe, die heb ik allemaal bij hetzelfde spel gerekend. En ja, ik weet inmiddels dat velen van jullie hier graag een glaasje wijn bij nuttigen.
“Je ziet de geoogste druiven bijna letterlijk rijpen en transformeren in de meeste verrukkelijke wijnen, opgeslagen in de kelder van je Franse wijngaard.” (Jan)
“Het thema is voor de verandering er eens niet opgeplakt maar helpt het spel te doorgronden. Met name de vier jaargetijden die in het spel zijn verwerkt voelen daardoor logisch aan. Je gaat toch ook niet druiven plukken in de winter?” (Manfred)

24. Clever (Wolfgang Warsch, 2018)
Positie vorig jaar: 22
Verschil: -2
Clever is nog steeds bijna de alleenheerser in dobbelland. Het kreeg ook dit jaar veel meer stemmen dan de drie opvolgers gecombineerd. Van die drie kreeg Clever 4Ever nog de meeste stemmen. Vermoedelijk omdat het de nieuwste was, maar zeker weten doe ik dat natuurlijk niet.
“Snel uit te leggen, maar wat een listig spelletje. Erg leuk dobbelspel, zwaar verslavend, want je weet zeker dat je een hogere score kunt halen.” (Robert)
“Wat een toffe roll-and-write! Je wil altijd wel meer dan wat je kunt. Altijd weer die leuke lastige keuzes! De opvolger hebben we ook in de collectie, maar we blijven veruit de voorkeur geven aan het origineel.” (Kurt)

23. Brass: Birmingham (Gavan Brown, Matt Tolman en Martin Wallace, 2018)
Positie vorig jaar: 42
Verschil: +19
Na een paar jaar in de middenmoot stoot Brass: Birmingham ineens door naar de hogere regionen. Nu staan er redelijk wat pittige spellen in de lijst, maar Brass: Birmingham heeft goede papieren om het zwaarste spel van allemaal genoemd te worden. En dus ook een van de populairste.
“Wat een ge-wel-dit spel is dit. Voor mij raakt het dezelfde snaar als Hoogspanning (is dit nou een honourable mention 😇), alleen dan beter. ” (Jarno)
“Deze kwam als koopje voorbij en kon ik niet laten liggen. Zowaar vond ik een andere liefhebber, en nu is het de favoriet op de spellenavond. Spannend.” (Herman)

22. Carcassonne (Klaus-Jürgen Wrede, 2000)
Positie vorig jaar: 20
Verschil: -2
De klassieke tegellegger haalt nipt de top-20 niet. Ik houd het al lang niet meer bij, maar het zou me niks verbazen als er inmiddels al meer dan twintig uitbreidingen en varianten zijn, mini-uitbreidingen en promo’s niet meegerekend. Ik speel het niet zo vaak meer, maar altijd met plezier (en maximaal twee uitbreidingen tegelijk).
“Is klassiek, en terecht. Wie met zo weinig elementen zo’n veranderlijk spel kan maken, verdient eeuwige lof.” (Vanja)
“Een spel dat ik letterlijk en figuurlijk heb stukgespeeld. Op een gegeven moment kwamen er te veel uitbreidingen en ben ik gestopt. Maar het is een heerlijk spel dat echt niet gaat vervelen en dat je eindeloos veel variatiemogelijkheden biedt.” (Michiel)

21. Kwakzalvers van Kakelenburg (Wolfgang Warsch, 2018)
Positie vorig jaar: 23
Verschil: +2
Ik heb dit altijd een lollig spel gevonden, maar door de enorme geluksfactor (hoewel geluk? Hoeveel fiches er ook in mijn zak zitten, als een witte 2 of 3 fataal is, is de kans dat ik ‘m trek 100 procent) zou ik niet denken dat het heel populair kon worden. Daar zat ik dus naast.
“Heel tof, tenzij ik ontplof. ” (Jacob)
“Hoewel ik dit blijkbaar niet kan winnen van mijn kinderen mag het telkens terug op tafel komen.” (Björn)

Nog steeds heb ik de beide Stegmaiers niet gespeeld. Ik heb ze maar geparkeerd in de categorie van populaire spellen die ik waarschijnlijk nooit ga spelen. Viticulture wel op BGA; dat tel ik niet mee, en deed me ook niet verlangen naar de fysieke versie. Van de rest vond ik Spirit Island erg leuk, maar verder niemand in mijn omgeving. Hetzelfde geldt voor Brass: Birmingham, maar daar moet die omgeving niet over zeuren. Dat is een briljant spel, dat het verdient vaak op tafel te komen.